ÇATIŞMA VE ŞİDDET ORTAMINDA BÜYÜYEN ÇOCUKLAR SORUNU

Yıl 2014, Cilt: 24 Sayı: 1, 135 - 152, 31.01.2016

Rıfat Bilgin

https://doi.org/10.18069/fusbed.51605

Cited By: 4

Öz

Savaş ve çatışmaların en masum kurbanları kuşkusuz çocuklardır. Yüzyıllardır Dünya’da milyonlarca çocuk, savaş, çatışma, ülke içi terör ve şiddet eylemlerinden dolayı mağdur olmaktadır. Savaş ve çatışmaların çocukların yaşamında meydana getirdiği olumsuz sonuçlar arasında, yaralanma ve sakat kalma, öldürülme, işkence ve kötü muameleye maruz kalma, ebeveynlerini ve yakınlarının yaralanması ve ölümü, şiddet (fiziksel, psikolojik, cinsel) mağduru veya faili olma, çocuk asker olarak savaş ve çatışmalarda kullanılma, zorunlu göçe tabi olma, göç edilen yerlerde ötekileştirilme, dışlanma, aşırı politik ve milliyetçi eğilimler edinme, hastalık, yoksulluk ve yetersiz beslenme sayılabilir. Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yaklaşık 30 yıldır PKK örgütü mensuplarıyla güvenlik güçleri arasında devam eden “düşük yoğunluklu savaş veya çatışmalardan da en çok etkilenen çocuklar olmuştur. Bu çalışmada, çatışmalı süreçte hakları ellerinden alınmış, çeşitli mağduriyetler yaşamış ve çeşitli örgütler tarafından istismar edilmiş çok sayıda çocuk grubu kategorize edilerek “Kürt Sorunu” bağlamında ortaya çıkan toplumsal problemlerin yansımaları ve söz konusu sürecin çocuklar üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Bu çalışmayla, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki çocuk problemleri konusunda devlet kurumlarının, toplumun, yerel ve ulusal unsurların, sivil toplum kuruluşlarının ve akademisyenlerin duyarlılığının artırılması da amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kürt sorunu, Çocuk askerler, Zorunlu göç, Terör ve şiddet ortamı, Çocuk mağduriyeti

Kaynakça

• Aker, Tamer. ve ark. (2002) “Zorunlu İç Göç: Ruhsal ve Toplumsal Sonuçları”, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:ss. 97-103.
• Aker, A. Tamer vd. (2005) “Türkiye’de Yerinden Edime Sorunu: Tespitler ve Çözüm Önerileri”, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı, İstanbul.
• Baransu, Mehmet. ve Soner, Güneş. (1998) “BM Kampları PKK Denetiminde” http://www.aksiyon. com.tr/aksiyon/haber-3997-34-bm-kamplari-pkk-denetiminde.html), (Erişim Tarihi:15.09.2013).
• Bauman, Zygmunt. (2010) “Sosyolojik Düşünmek”, Çeviren: Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Benjamin, Judy A.,Fancy, Khadija. (1998 ) “The Gender Dimensions of Internal Displacement: Concept Paperand Annotated Bibliography, Submitted to: Office of Emergency Programmes, UNICEF/IDP Gender Issues Paper, Women’s Commission for Refugee Women and Children November 1998”, .http://www.forcedmigration.org/sphere/pdf/watsan/WCRWC/unicef_idpgender_1998.pdf), (Erişim tarihi: 01.11.2013)
• Bianet.org (2013) “9 Yılda 10 bin Çocuk, DGM ve ÖYM’lerde Yargılandı”, http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/140604-9-yilda-10-bin-cocuk-dgm-ve-oym-lerde-yargilandi), (Erişim Tarih: 18.09.2013)
• Bilgin, Rıfat. (2008) “Sokakta Çalışan Çocuklar Sorununa Sosyolojik Bir Yaklaşım: Diyarbakır Örneği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• Cansever, Edip. (2008) “Bezik Oynayan Kadınlardan Sonrası Kalır II”, YKY, İstanbul.
• Coalition to Stop the Use of Child Soldiers, Child Soldiers Global Report 2008, 9 Marshalsea Road (4th floor) London SE1 1EP United Kingdom.
• Coalition to Stop the Use of Child Soldiers, Child Soldiers Global Report 2001, PO Box 22696, London N4 3ZJ United Kingdom.
• Çağlar, Şule. (2013) “Türkiye’de En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Sonlandırılması: 2014 Hedefine Doğru Yol Haritası” (http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/areas/cocukiscili gipdf/yolharitasi.pdf), (Erişim Tarihi: 30.09.2013).
• Çağlayan, Çiğdem. ( 2003). “Çocuk ve Savaş”, Savaş ve Çocuklar, İçinde: Şükrü Hatun, Erdem Gönüllü, Çiğdem Çağlayan, TTB Yayınları, ISBN (Yayın) No:, (2003), (http://www.ttb.org.tr/yeni_yayin/savas_cocuklar/3.htm,), (Erişim Tarihi: 06.11.2013).
• Çetin, Çetiner. (2009) “NTV Mahmur Kampı’nda” (http://www.ntvmsnbc.com/id/24988030/), (Erişim Tarihi:08.10.2013)
• Çevik, Abdülkadir. (2013) “Geniş Mağduriyet Psikolojisi ve Toplumsal Yansımaları”, 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 2/Aralık-Ocak-Şubat, 2012-2013, ss.65-83.
• Demokrathaber.net (2013) “Karayılan: PKK BM ile protokol imzaladı”, (http://www.demokrathaber. net/guncel/karayilan-pkk-bm-ile-protokol-imzaladi-6938.html), (Erişim tarihi: 23.09.2013)
• Ekşi, Halil. Yaman, Erkan. (2010) “Çocuk ve Ergende Şiddet: Karma Metodolojiye Dayalı Bir Alan Çalışması”, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• Ennew, Judith. (2003) “Sokak Çocukları ve Çalışan Çocuklar: Planlanma İçin Bir Rehber: Gelişim El Kitabı 4”, Çeviren Çiçek Öztek, UNICEF Türkiye Temsilciliği Yayınları.
• Garbarino, J. (1993) “Psychological Child Maltreatment, A Development View”, Primary Care, Vol. 20, No:2, June, 1993,ss.307-315.
• Gökler, Bahar.( 2001) “Terör Karşısında Çocuklar”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2001: 8(2), ss 67-68)
• Graça, Machel. (2001) “The Impact of War on Children: A Review of Progress Since the 1996 United Nations Report on the Impact of Armed Conflict on Children”, C. Hurst & Co. Publishers, London.
• Gün, Zübeyit. (2012) “Zorunlu Kürt Göçü ve Ruh Sağlığı: Çocuk ve Ergenler”, Bilgi Üniversitesi’nin 11-12 Mart 2012 tarihinde düzenlediği “Türkiye’nin Kürt Meselesi” başlıklı konferansta sunulan bildiri.
• Gün, Servet. (2010) “Yoksulluktan Sefalete Bir Göç Hikâyesi Sokakta Çalışan Çocuklar Sorununun Ekonomi Politiği,” Özgür Üniversite Kitaplığı, Ankara.
• HÜNEE, (2006) “Türkiye Göç Ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması (TGYONA)”, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Hür, Ayşe. (2008) “Osmanlı’dan Bugüne Kürtler ve Devlet: Kürt Milliyetçiliğinin ‘Geç’ Doğumu”, Taraf Gazetesi, İstanbul - 19.10.2008 - 25.10.2008.
• Kaygalak, Sevilay. (2009) “Kentin Mültecileri Neoliberalizm Koşullarında Zorunlu Göç ve Kentleşme”, Dipnot Yayınları, Ankara.
• Monitör 2010 Türkiye Raporu, http://www.mayinsizbirturkiye.org/alt_belge.asp?alt_belge=51#_ftn2, (Erişim tarihi:07.07.2013). Oğuz Polat ve Evin Güldoğan. (2010) “Çocuk Askerler: Psikolojik, Sosyal ve Fiziksel Sorunlar”, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, Cilt 1 (1), 2010, ss.105-124.
• Özcan, Nihat Ali ve Gürkaynak, H. Erdem. (2012) “Kim Bu Dağdakiler?”, TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Vakfı), Ankara. http://www.tepav.org.tr/upload/files/1335350447-.Kim_Bu_Dagdakiler.pdf) (Erişim Tarihi:10.10.2013).
• Plunkett, M. C B.and D. P. Southall. (1998) “War and Children”. Archives of Disease in Childhood, no. 78, (1998): 72-77.
• Radda, Barnen. (1996) “Children of War”, No. 2, Stockholm.
• Southall D. Abbasi K. (1998) “Protecting childeren from armed conflict”, BMJ;316:1549-1550.
• Sunal, Onur. (2009) “Çatışmalar ve Çocuklarımız”, Çalışma Ortamı, Sayı: 106 Eylül - Ekim 2009, s:4-5
• TBMM, (1996): “Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Boşaltılan Yerleşim Birimleri Nedeniyle Göç Eden Yurttaşlarımızın Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Tedbirlerin Tespit Edilmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu”, http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem20/yil01/ss532.pdf) (Erişim Tarihi: 08.10.2013).
• Teber, Serol. (2005) “Göçmenliğin Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileri ya da İsviçre Hastalığı”, http://www.sncweb.ch/turkisch/dosya/serol-teber.htm), (Erişim tarihi: 20.05.06).
• Topçu, Sedat. (2009) “Silinmeyen İzler: Çocuk, Genç ve Engellilerin İstismar ve İhmali”, Phonenix Yayınevi, Ankara.
• Turanlı, Kıvılcım. (2005) “Savaş: Çocuk Oyunu”, Birikim Dergisi, Nisan 2005, ss. 55-63.
• Uluslararası Göç Örgütü, (2009) Uluslararası Göç Hukuku: Göç Terimleri Sözlüğü, çeviren: Bülent Çiçekli, Cenevre, İsviçre.
• UNICEF, (2004) “Dünya Çocuklarının Durumu 2005, Çocukluk Tehdit Altında”, UNICEF Yayınları, Ankara
• UNICEF, (2006) “Dünya Çocuklarının Durumu 2006, Dışlanan ve Görülmeyen”, UNICEF Yayınları, Ankara
• UNICEF, (2012) “Türkiye’de Çocuk ve Genç Nüfusun Durumunun Analizi 2012”, http://panel. unicef. org.tr/vera/app/var/files/s/i/sitan-tur-final-2012.pdf), (Erişim tarihi: 29.08.2013).
• Üstel, Füsun. Ece. Özlem. (2004) “Zorunlu İç Göç Sonrası Köye Dönüş Ön Rapor”, www.tesev.org.tr (Erişim Tarihi: 25.10.2005).