BİR GERÇEKLİK ARAYIŞINDAN ÖYKÜSEL BİR ANLATIYA: MAUPASSANT’IN SOLITUDE’Ü VE YAKUP KADRİ’NİN MEHDİ EFENDİNİN KEŞFİ ÖYKÜLERİ

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 2, 45 - 52, 30.07.2016

Abdulhalim Aydın

https://doi.org/10.18069/firatsbed.346902

Öz

Maupassant’ı Yakup Kadri kimi yönleri
açısından kendisine bir esin ve etki kaynağı olarak görmüştür. Bu durum
özellikle arayış içinde olduğu yazarlığının ilk dönemleri için daha anlamlıdır.
O, Türk yazarı için bu zamanlarda bir yandan karamsar, kötümser ve neredeyse
egotist ve nihilist dünya görüşüyle, diğer yandan da kimi romanlarıyla ama
özellikle öykülerinde çizdiği münzevi, obsesif, ruhsal açıdan hastalıklı
tiplemeleriyle bir model olmuştur. Bu makalede, Yakup Kadri’nin Fransız
yazarının Solitude’ünde geçen yalnızlık duygusunu hangi noktadan alıp işlediği
üzerinde durulacaktır. Maupassant’da içten içe çökerten, yaşamın en büyük
kaygısı ve acısı olan bu duygu bir müddet sonra “gerçeklik” arayışına dönüşecek
ve varoluşun büyük gizemi olan bu yalnızlık hastalığından kurtuluş “gerçeğe”
ulaşma ile özdeşleşecektir. Bu düşünce temelinden hareket eden Yakup Kadri,
Fransız yazarından aldığı bu “gerçeklik formülünü” eserinde işleyecek, bir
paranoyağın hastalıklı ruh dünyasında uygulamaya sokacaktır. Bu şekilde, gerek
Maupassant’ın bu eseri, gerekse yaygın bir inanç olan kurtarıcı “Mehdi” imajı
Yakup Kadri’nin kaleminde parodik bir yapıya dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

Maupassant, Yakup Kadri, Solitude, Mehdi Efendinin Keşfi, Parodi, karşılaştırmalı Edebiyat, Öykü

From The Pursuit Of Reality To a Narration: Maupassant’s Solitude And Yakup Kadri’s Mehdi Efendinin Keşfi

Öz

Yakup Kadri regards Maupassant as a source
of inspiration and impression in terms of certain aspects. This is particularly
significant during the early years of his authorship when he set off on a quest.
Maupassant has been a model for the Turkish writer with, on the one hand, his
gloomy, pessimistic and almost egoist and nihilist world view, and, on the
other hand, with some of his novels but especially stories including reclusive,
obsessive and psychologically ill characters. This article will concentrate on
to what extent Yakup Kadri handles the sense of solitude in the French writer’s
story Solitude. Eating him up inside
and growing as the greatest anxiety and pain in life, this sense will turn into
the quest for "reality" after a while, and salvation from this
disease of solitude as the biggest mystery of the existence will be identified
with access to "real". Acting upon this thought, Yakup Kadri will
employ this "reality formula" he received from the French writer in
his work and put it into practice in the spiritually diseased world of a
paranoid. Thus, both this work of Maupassant and the image of saviour
"Mehdi" as a common belief have turned into a parodic structure in
Yakup Kadri's writings.

Anahtar Kelimeler

Maupassant, Yakup Kadri, Solitude, Mehdi Efendinin Keşfi, Parody, Comparative Literature, Story

Kaynakça

• Akı, Niyazi, Yakup Kadri Karaosmanoğlu:İnsan-Eser-Fikir-Üslup, İst., 1960.
• Aktaş, Şerif, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Kültür ve Tur. Bak. Yay.,Ankara, 1987, s. 25.
• Aydın, Abdulhalim, Yaşama Bakışta Guy De Maupassant’ın Yakup Kadri Karaosmanoğlu Üzerindeki Etkileri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12, Sayı: 2, 2002.
• Aydın, Abdulhalim, “Une Vie’den Bu Bizim Hayatımız’a Etkiler, Yansımalar”, V. Ulusal Frankofoni Kongresi, 25-26 Ekim 2007 (Erzurum).
• Bancquart, M.Claire, Maupassant Conteur Fantastique, Minard, Paris, 1976.
• Barrès, Maurice, Le Culte du Moi: Sous l'Oeil des Barbares, Un Homme Libre ve Le Jardin de Bérénice
• Besnard-Coursodon, Micheline, Etude thématique et structurale de l’Oeuvre de Maupassant: le Piège, Mizet, 1973.
• Cogny Denise et Pierre, Maupassant, Bordas, Paris, 1984.
• Karaosmanığlu, Yakup Kadri, Bir Serencam, iletişim yay., İst., 2006.
• Karaosmanığlu, Yakup Kadri, Hikayeler, iletişim yay., İst., 1985
• Karaosmanoğlu, Yakup Kadri, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Bilgi Yayınevi, Ank.1969.
• Maupassant, Guy de, Scènes de la Vie Parisienne, Solitude, Par:Denise et Pierre Cogny, Bordas, Paris, 1985.
• Maupassant, Guy de, Yalnızlık, Seçme Hikayeler, Çev: Enver Behiç Koryak, MEB yay., s. 38, ist. 1989.
• Maynial, Edouard, Maupassant Hayatı ve Eserleri (çev:Afif Obay), Maarif Basımevi, Ank., 1958.
• Morand, Paul, La Vie de Guy de Maupassant, Flammarion, Paris, 1958.
• Savinio, Alberto, Maupassant et l’Autre, Gallimard, Paris, 1977.
• Yücel, Hasan Ali, Edebiyat Tarihimizden, İletişim Yay., İst.,1989.