KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT ÇALIŞMALARI VE EDEBİ ÇEVİRİ MOSEBACH, HANDKE VE ERAY’ DA BULUŞAN FARKLI KÜLTÜRLER*

Yıl 2012, Cilt: 22 Sayı: 2, 0 - 0, 01.06.2012

Dilek Turan Yılmaz

Öz

Ulusal ve uluslararası olanın bir etkileşimi ve alımlaması olarak “Karşılaştırmalı Bilim” birçok sanat dalında karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümünde öncelikle “karşılaştırmalı bilim” kavramı üzerinde durulmuş ve edebiyat bilim ile ilişkisi irdelenmiştir. Daha sonra bu kavramlar J. W. von Goethe’nin “dünya edebiyatı” (Weltliteratur) kavramı çerçevesinde ele alınmış, bu alanda öne çıkmış bazı kuramcıların yaklaşımlarına yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde karşılaştırmalı edebiyat bilim kuramı günümüz Alman ve Türk edebiyatından seçilen bazı eserler incelenerek, Edebiyatlar ve kültürler stratejisinden hareketle, kültürler arası iletişim bağlamında ele alınmıştır. Bu eserler üç başlık altında incelenmiştir: 1. Kültür ve mitos başlığı altında, edebi metinlerde anlamları çözmek için kullanılan şifreler, mitler kültürle ilişkisi üzerinde durulmuştur. Bu alandaki bazı yaklaşımlar doğrultusunda günümüz Alman edebiyatı’nın temsilcilerinden Martin Mosebach’ın “Die Türkin “(1999) adlı eseri ele alınmıştır. 2. Rüya ve mitos başlığı altında C.G. Jung ‘un “Arketipler teorisi” kuramı üzerinde durulmuştur ve bu bağlamda rüya, mit, arke imgeler, arketipler, ortak kolektif bilinçaltı, semboller gibi terimlerle Nazlı Eray’ın “Bir İmparator Çay Bahçesi” (1997) adlı eseri ilişkilendirilmiştir. 3. Seyahat ve kültür ilişkisi Peter Handke’nın “Langsame Heimkehr”(1979), Nazlı Eray’ın “Bir İmparator Çay Bahçesi” (1997) ve Martin Mosebach’ın “Die Türkin” (1999) adlı eserleri ele alınmıştır. Sonuç olarak edebiyat ve kültürün karşılıklı etkileşimi ve edebi çevirinin edebi eserlerde yeri ortaya konmuştur.