ÇEVRESEL İNŞACILIK AÇISINDAN SANAL DÜNYA: INSTAGRAM’DA ÇEVRECİ KİMLİK SUNUMU

Yıl 2020, Cilt: 30 Sayı: 1, 383 - 398, 31.01.2020

Çağrı Eryılmaz

https://doi.org/10.18069/firatsbed.637711

Öz

Bu çalışmada, Instagram örneği üzerinden sanal dünyada
doğa imgesinin kurgulanması, sunulması ve tüketilmesi sürecinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Postmodern dönemde yaygınlaşan sosyal medya, toplumsal
etkileşimleri Instagram gibi mobil uygulamalara taşımıştır. Bireyler sanal dünyada
gezgin, modacı, gurme gibi kimliklerin yanında doğasever ve çevreci kimliklerini
de fotoğraflar aracılığıyla inşa etmekte ve sunmaktadırlar. Doğa temalı Instagram
fotoğraflarından seçilen örneklerin nitel içerik analizi ile incelenmesi
sonucunda beş farklı doğa inşası ve simülasyonu ortaya çıkmıştır: Estetik doğa,
kamp alanı, insansı hayvanlar, çevre sorunları ve kent peyzajı. İlkinde
milyonlarca yıllık kümülatif evrim sürecinin sonucu olan doğayı aşkın bir
manzara olarak sunan kentli kaşif kimliği öne çıkarken ikinci kategoride ise doğa,
kentli gezginlerin konforlu kamp alanı olarak gösterilmektedir. Üçüncüde vahşi
doğanın canlıları insana benzer bir biçimde fotoğraflanırken dördüncüde şehir parklarında
doğadaymış gibi yapan kentliler, doğa fotoğraflarını sporcu ve çevreci
kimliklerinin aracı olarak kullanmaktadır. Son örnekte, iklim değişikliği
protestolarına dair fotoğrafların takipçileri beğeni ve yorumlarıyla, akışkan
toplumsal gerçeklikte birkaç saniyeliğine çevreci olmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Çevre Sosyolojisi, Çevresel İletişim, Kimlik, İnşacılık

Kaynakça

• Atay, Tayfun (2017), Görünüyorum, O Halde Varım – Meşhuriyet Çağında Kültür ve İnsan, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Baudrillard, Jean (2018), Simülakrlar ve Simülasyon (Çev. Oğuz Adanır), Ankara: Doğu Batı.
• Bauman, Zygmunt (2018a), Akışkan Hayat (Çev. Akın Emre Pilgir), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Zygmunt (2018b), Bireyselleşmiş Toplum (Çev. Yavuz Alogan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bookchin, Murray (1999). Toplumu Yeniden Kurmak (Çev. Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Byrum, Kristie (2017), “’Hey Friend, Buy Green’: Social Media Use to Influence _Eco-purchasing Involvement”, Environmental Communication, 11(2:) 209-221.
• Caldeira, Sofia. P., Van Bauwel, Sofie & De Ridder, Sander (2018), “A Different Point of View: Women's Self-Representation in Instagram's Participatory Artistic Movements @girlgazeproject and @arthoecollective”, Critical Arts, 32(3): 26-43.
• Eryılmaz, Çağrı (2018), “Antroposen Kavramının Toplumsal İnşası: Nesnel Bilim, Popüler Kültür ve Çevreci Politika”, Doğu Batı, 93: 211-237.
• Haider, Jutta (2016), “The shaping of environmental ınformation in social media: Affordances and technologies of self-control”, Environmental Communication, 10(4): 473-491.
• Hannigan, John (2006), Environmental Sociology, New York: Routledge.
• Kırık, Ali Murat ve Yazıcı, Nazlı (2017), “Instagram Örneği Üzerinden Sosyal Medyada Hikâye Anlatıcılığı”, Erciyes İletişim Dergisi, 5(2): 82-89.
• Kümbetoğlu, Belkıs (2015), Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırmalar, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Lee, Nicole M., Van Dyke, Matthew S. & Cummins, R. Glenn (2018), “A Missed Opportunity?: NOAA’s Use of Social Media to Communicate Climate Science”, Environmental Communication, 12(2): 274-283.
• Lindsey, Rebecca, Herring, David & Greenhalgh, Emily (2018), “Response by Lindsey, Herring, and Greenhalgh to ’A Missed Opportunity?: NOAAs Use of Social Media to Communicate Climate Science’ ”, Environmental Communication, 12(2): 284-286.
• Nacakcı, Betül (2018), “Sosyal Medyanın İnşaa Ettiği Narsist Kişilikler: Instagram Hesapları Üzerine Bir Analiz (Pilot Çalışma)”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2): 255-268.
• Neuman, W. Lawrence (2016), Toplumsal Araştırma Yöntemleri (Çev. Sedef Özge), İstanbul: Yayın Odası.
• O'Donnell, Nicole Hummel (2018), “Storied Lives on Instagram: Factors Associated With the Need for Personal-Visual Identity”, Visual Communication Quarterly, 25(3): 131-142.
• Öcal, Derya (2018), “Instagram Örneğinde Sosyal Medyadan Yansıyanlar”, İNİF E-Dergi, 3(1): 23-36.
• Pepper, David (1996), Modern Environmentalism – An Introduction, Londra: Routledge.
• Punch, Keith F. (2005), Sosyal Araştırmalara Giriş – Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schreier, Margrit (2013), Qualitative Content Analysis in Practice, Los Angeles: Sage.
• Yeo, Tien Ee Dominic (2014), “Negotiating Virtue and Vice: Articulations of Lay Conceptions of Health and Sustainability in Social Media Conversations around Natural Beverages”, Environmental Communication, 8(1): 39-57.