Öz
Pers imparatorluğu, uzun yıllar tarih
sahnesinde yer alan köklü bir medeniyettir. MÖ 6. yüzyılda temelleri atılan
imparatorluğun Asya, Anadolu, Mısır ve Kıbrıs’ı da içine alan geniş bir
hâkimiyet sahası bulunmaktaydı. Hâkim olduğu bölgelerde izlediği hoşgörü
politikası sayesinde uzun yıllar siyasi varlığını sürdürebilmiştir. Tarihteki
bütün imparatorluklar gibi, bu güçlü devlet de, önce zayıflayacak ardından da
yıkılacaktır. Çalışmamızın bel kemiğini, söz konusu imparatorluğun yıkılış
süreci oluşturacaktır.
Pers İmparatorluğu’nun siyasi
evrelerinin kısa bir analiziyle başlayacak olan çalışmamızda, imparatorluğu
çöküşe götüren siyasi, iktisadi ve sosyal sebepler, yerli ve yabancı
kaynakların ışığında izah edilecektir. Çalışmanın sonunda, İlkçağ tarihi
açısından Pers İmparatorluğu’nun önemi, doğu-batı kültür sentezindeki rolü,
İmparatorluğun ardında bıraktığı izler değerlendirilecektir. Ayrıca bu güçlü
imparatorluğa son veren Büyük İskender’in, Persleri nasıl yenilgiye uğrattığı,
yıkılan imparatorluğun ardından yaşanan gelişmeler de izah edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BRİANT Pierre, From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire, Indiana, 2002.CAHILL Nicholas, “Lydia” Son Tunç Çağı’ndan Helenistik Döneme Anadolu’nun Arkeoloji Atlası 2, 2012/01, (Ed. Necmi Karul), İstanbul, 2012, s. 90-107.DANDAMAEV A. Muhammed, A Political History of the Achaemenid Empire, Boston, 1990.DİAKOV V. – KOVALEV S, İlkçağ Tarihi Ortadoğu Uzakdoğu Eski Yunan, Cilt: I, (Çev. Özdemir İnce), İstanbul, 2010.FREEMAN Charles, Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları, (Çev. Suat Kemal Angı) Ankara, 2005.GARTHWAITE R. Gene, İran Tarihi, (Çev. Fethi Aytuna), İstanbul, 2011.GÜNALTAY Şemseddin; İran Tarihi En Eski Çağlardan İskender’in Asya Seferine Kadar, Cilt I, Ankara, 1987.HERODOTOS; Tarih, (Çev. Müntekim Ökmen), İstanbul, 2010.KILIÇ Serap Özkan, “Pers Hâkimiyeti Altında Batı Anadolu”, İstanbul, Doktora Tezi, 2011.KSENOPHON, Anabasis (On Binlerin Dönüşü), (Çev. Tanju Gökçöl), İstanbul, 2010.KUHRT Amelie, Eskiçağ ’da Yakındoğu: Yaklaşık MÖ 3000-330, (Ed. Ali Berktay), I ve II. Cilt, İstanbul, 2010.LENDERING Jona, Büyük İskender, (Çev. Burak Sengir), İstanbul, 2018.LLYOD Seton, Türkiye’nin Tarihi: Bir Gezginin Gözüyle Anadolu Uygarlıkları, (Çev. Ender Varinlioğlu), Ankara, 2012.MANSEL Arif Müfid, Ege ve Yunan Tarihi, Ankara, 2014.MEMİŞ Ekrem, Eski Çağ Medeniyetleri Tarihi, Ankara, 2006.MIEROOP Marc Van De, Antik Yakındoğu’nun Tarihi MÖ 3000-323, (Çev. Sinem Gül), Ankara, 2006.OLIVIER Casabonne, “Akamenid İmparatorluğu: Büyük Kral ve Persler”, Son Tunç Çağı’ndan Helenistik Döneme Anadolu’nun Arkeoloji Atlası 2, 2012/01, (Ed. Necmi Karul), İstanbul, 2012, s. 184-199.OLMSTEAD Albert T., History of the Persian Empire, Chicago, 1948.Rollinger Robert, Med Krallığı: Hayalet İmparatorluk”, Son Tunç Çağı’ndan Helenistik Döneme Anadolu’nun Arkeoloji Atlası 2, 2012/01, (Ed. Necmi Karul), İstanbul, 2012.SİNA Ayşe, “Aiskhylos’un Persler Oyunu Ve Tarih”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 46, 2006, 109-136.TEKİN Oğuz, “Satraplar Anadolu’su”, Son Tunç Çağı’ndan Helenistik Döneme Anadolu’nun Arkeoloji Atlası 2, 2012/01, (Ed. Necmi Karul), İstanbul, 2012, s. 226-237.TEKİN Oğuz, Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul, 2018.THUKYDİDES, Peloponnesos’lularla Atina’lıların Savaşı, I. Kitap, (Çev. Halil Demircioğlu), Ankara, 1950.WEISKOPF Michael, The So-Called “Great Satraps Revolt”, 366-360 B.C. Concerning Local İnstability in the Achaemenid far West, Stuttgart, 1989.WIESEHÖFER Josef, Antik Pers Tarihi, (Çev. Mehmet Ali İnci), İstanbul, 2003.YILMAZ, Cuma Ali, Büyük İskender’in Hayatı ve Faaliyetleri, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ, 2016.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Tarih |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Kasım 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 30 Sayı: 1 |
