M. 1679-1683 (H.1089-1092) TARİHLİ HARPUT ŞER’İYYE SİCİLİNİN TANITIMI VE FİHRİSTİ

Yıl 2020, Cilt: 30 Sayı: 1, 505 - 533, 31.01.2020

Yavuz Kısa

https://doi.org/10.18069/firatsbed.662551

Öz

Osmanlı yargı sisteminin en önemli temsilcisi olan kadı tarafından verilen bütün kararlar ve muhtelif dönemlerdeki resmi kayıtları içeren belgelerin suretleri “Şerʽiyye Sicili” denilen defterlere kaydedilirdi. Şerʽiyye sicilleri, Osmanlı Devleti’nin siyasi, askeri, iktisadi, sosyal ve kültürel yapısının ortaya konulmasında birinci elden kaynaklar arasında yer almaktadır.
Bu çalışmada, M. 1679-1683 (H.1089-1092) tarihli Harput Şer’iyye Sicilinin tanıtımı yapılmış ve içerdiği belgelerin konularına göre fihristi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Harput, Şer’iyye Sicili, mahkeme, kadı

Kaynakça

• Akdağ, Mustafa, “Osmanlı Müesseseleri Hakkında Notlar”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C.13, S.1-2, Ankara, 1955, s.27-51.
• Akgündüz Ahmed, Şer‘iyye Sicilleri, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul, 1988.
• Akgündüz,Ahmed, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukuki Tahlilleri, Fey Vakfı Yayınları,1.Kitap, İstanbul, 1990.
• Aksın, Ahmet, 19. Yüzyılda Harput, Ceren Ofset ve Matbaacılık, Elazığ, 1999.
• Arık, Feda Şamil, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, OTAM, S.8, Ankara, 1997, s.1-71
• Atalar, Münir, “Şer‘iye Mahkemelerine Dair Kısa Bir Tarihçe”, Ankara Üniversitesi İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi, S.4, Ankara, 1980, s.303-328.
• Beşirli, Mehmet, “385 Numaralı Harput Şerʿiyye Sicili’nin Tanıtımı ve Osmanlı Şehir Tarihi Açısından Önemi”, OTAM, S.10, Ankara, 1999.
• Çakar, Enver ve Uzun, Celalettin, Hurufat Defterlerinde Harput (1690-1812), Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları, Elazığ, 2017.
• Erdoğdu, İbrahim, XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Toplumunda Değişim Eğilimleri (Harput Örneği), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 2006.
• Ergenç, Özer, XVI. Yüzyılda Ankara ve Konya, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2012
• Günay, Vehbi, “Balkan Şehir Tarihleri Kaynağı Olarak Şer’iye Sicillerinin Envanter ve Kataloglarının Tespiti Hakkında”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C.18, S.2, 2003, s.71-82.
• İnalcık, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300-1600) (çev. Ruşen Sezer), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007,
• Ortaylı, İlber, “Osmanlı Kadısı: Tarihi Temeli ve Yargı Görevi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C.30, Ankara, 1975, s.117-128.
• Öztürk, Mustafa, “Harput Şerʿiyye Sicilleri”, Tarih İçinde Harput Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Elazığ, 1992. Tak, Ekrem, Diplomatik Bilimi Bakımından XVI.-XVII. Yüzyıl Kadı Sicilleri ve Bu Sicillerin İhtiva Ettiği Belge Türlerinin Form Özellikleri ve Gelişimi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2009.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2014.
• Üçok, Coşkun ve Mumcu, Ahmet, Türk Hukuk Tarihi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1976.
• Ünal, Mehmet Ali, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.