Theachers Views on The Role of Historical Figures in Social Studies Course

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 1, 97 - 110, 18.01.2022

Kübra Melis Avcu Özlem Çakar Çelik

https://doi.org/10.18069/firatsbed.960843

Cited By: 1

Öz

Historical figures, who occupy an important place in educating a good citizen, in gaining historical awareness and in the development of the national identity sense, are figures that have proven themselves in one or more areas, have transcend the boundaries of time and place and have been accepted by the society. In this study, it is aimed to determine teachers' views on the role of historical figures in Social Studies course. The study has been conducted in a qualitative phenomenological design. In this context, 15 social studies teachers who actively work in state schools in Elazig province center have been selected. As the study group, purposive sampling method has been used in accordance with the nature of qualitative research. For this purpose, one-on-one interviews have been conducted with the participants. According to the findings, teachers play a key role in teaching students on historical figures. It has been determined that teachers' mention of a writer, scientist and philosopher in lessons is become effective in terms of students' internalizing these personalities. In addition, it has been shown that historical figures are of effective in gaining concepts and values such as patriotism, justice, national identity. While the patriotism of individuals such as Mustafa Kemal Atatürk, Fatih Sultan Mehmet, Metehan and Corporal Seyit has been emphasized, the justice of the Ottoman State and the Ottoman State came to the fore within the concept of justice. In the sense of aesthetics, the most emphasis has been placed on art and architectural areas, while the most mentioned historical figure is become Mimar Sinan. The guiding influence of television series has been prominent in general in the fact that students take historical personalities as role models.

Anahtar Kelimeler

social studies course, history, historical figure, values, role model

SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE TARİHİ ŞAHSİYETLERİN ROLÜNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Öz

İyi bir yurttaş yetiştirmede, tarih bilinci kazandırmada ve milli benlik duygusunun gelişiminde önemli bir yere sahip olan tarihî şahsiyetler, bir ya da daha fazla alanda kendini kanıtlamış, zaman ve mekân sınırlarını aşmış, toplum tarafından kabul edilmiş figürlerdir. Bu çalışmada Sosyal Bilgiler dersinde tarihî şahsiyetlerin rolüne ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel türde olgubilimsel (fenomonolojik) desende yürütülmüştür. Bu kapsamda Elâzığ il merkezindeki devlet okullarında aktif olarak görev yapan 15 sosyal bilgiler öğretmeni seçilmiştir. Çalışma grubu olarak nitel araştırmaların doğasına uygun şekilde amaçsal örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla katılımcılarla bire bir görüşme yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğrencilere tarihî şahsiyetlerin öğretilmesinde öğretmenler kilit role sahiptir. Öğretmenlerin derslerde bir yazardan, bilim insanından, düşünürden bahsetmesi öğrencilerin bu şahsiyetleri içselleştirmesi açısından etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca tarihî şahsiyetlerin vatanseverlik, adalet, milli benlik vb. kavram ve değerleri kazandırmada etkili olduğu görülmüştür. En fazla Mustafa Kemal Atatürk, Fatih Sultan Mehmet, Metehan ve Seyit Onbaşı gibi şahsiyetlerin vatanseverlikleri üzerinde durulurken, adalet kavramı kapsamında Osmanlı Devleti ve Osmanlı Devleti’nin adaleti ön plana çıkmıştır. Estetik anlayışında en çok sanat ve mimari alanlara vurgu yapılırken ismi en çok geçen tarihî şahsiyet Mimar Sinan olmuştur. Öğrencilerin tarihî şahsiyetleri rol model almasında genel olarak televizyon dizilerinin yönlendirici etkisi öne çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler dersi, tarih, tarihi şahsiyet, değerler, rol model

Kaynakça

• Alimcan, D., & Şam, E. A. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Boyutunda Değerler Eğitiminin Önemi ve Medyanın Değerler Üzerindeki Etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 46(215), 239-259.
• Altıngöller, T. (2007). Niğde İlinin Yetiştirdiği Tarihi Şahsiyetler. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Balcı, A., & Yelken, T. (2013). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değer Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, Y. (2019). Televizyon Dizilerindeki Şiddet Kültürünün Ortaöğretim Öğrencileri Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Cemil, O. R. U. Ç. (2010). Okul öncesi dönem çocuğunda ahlaki değerler eğitimi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (2), 37-60.
• Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (15), 69-88.
• Deniz, Ç. (2011). İlköğretim II. kademe sosyal bilgiler ders kitaplarında tarihi şahsiyetlere yak¬laşım tarzı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Deveci, H., & Selanik AY, T. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Journal of International Social Research, 1(6).
• Elban, M. (2018). Tarih Düşüncesinde ve Eğitiminde Kahramanların/Büyük Adamların Rolü. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(22), 98-116.
• Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge journal of education, 30(2), 169-202.
• Kocabıyık, O. O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66.
• Lakshmi, V., & Paul, M. M. (2018). Value education in educational institutions and role of teachers in promoting the concept. International Journal of Educational Science and Research, 8(4), 29-38.
• McCrary, J. H. (1999). Children's Heroes and Heroines: Developing Values Manifested through Artwork. Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Pleiss, M. K., & Feldhusen, J. F. (1995). Mentors, role models, and heroes in the lives of gifted children. Educational psychologist, 30(3), 159-169.
• Powney, J., Cullen, M. A., Schlapp, U., Glissov, P., Johnstone, M. & Munn, P. (1995). Understanding values education in the primary school. Glasgow: The Scottish Council for Research in Education.
• Sanchez, T. R. (1998). Using stories about heroes to teach values.
• Şengül, A. (2006). Değişimin Öncüleri: Model Şahıslar ve Türk Edebiyatına Yansımaları. Erdem, 15(45-46-47), 129-154.
• Tokcan, H. ve Kolyiğit, E. (2017). Türk tarihinde yer alan önemli kadın şahsiyetler hakkında öğrenci bilgi düzeyleri. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 1(1), 31-41.
• Topcuoğlu, Z. (2019). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Tarihi Şahsiyetlerin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Turan, R.ve Ulusoy, K. (2016). Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 6(4). s. 543-559.
• White, S. H. (1999). What is a hero? An exploratory study of students' conceptions of heroes. Journal of Moral Education, 28(1), 81-95.
• Yazıcı, S. ve Aslan, M. (2011). Değerler eğitiminde kahramanlardan yararlanma: Sosyal bilgiler ders kitapları ile öğretmen adaylarının kahraman tercihlerinin karşılaştırılması üzerine bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2173-2188.
• Yıldırım, D. T. (2016). Üstün Yetenekliler İçin Değerler Eğitimi Dersinin Önemi. Current Research in Education, 2(2), 99-120.