The Effect of Natural Gas Reserves in the Eastern Mediterranean on Regional Energy Policies and Competition

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 1, 1 - 17, 18.01.2022

A. Gökhan Yaşa , Mutlu Yılmaz

https://doi.org/10.18069/firatsbed.995289

Cited By: 1

Öz

The study examines the energy resources specific to the Eastern Mediterranean region in the context of regional energy policies. Although natural gas is already an important energy source, its importance is increasing day by day in our world. This situation showed itself with new regional developments and was felt especially in the Eastern Mediterranean region. With the recent developments, the importance of natural gas has also increased for Turkey. In this context, the reserve status of natural gas in the world as an energy source has been considered, and it has also been interpreted together with data such as its production, import and export in the world. Then, the Eastern Mediterranean issue was examined and in this context, historical developments that have taken place so far have been discussed. In the light of historical developments, energy competition in the Eastern Mediterranean region has also been analyzed. In particular, the interest and needs of the countries in the region in this field were also evaluated. However, also assessed other chronic particularly concerned with reflections on the problems of energy competition between Turkey and Greece. Finally, implications were made about how the potential gas in the region could be used. The proper utilization of this potential will protect the environment of peace that will increase regional prosperity and stability.

Anahtar Kelimeler

East Mediterranean, East Mediterranean, natural gas, energy, Exclusive Economic Zone, Hydrocarbon

DOĞU AKDENİZ’DE BULUNAN DOĞALGAZ REZERVLERİNİN BÖLGESEL ENERJİ POLİTİKALARINA VE REKABETE ETKİSİ

Öz

Çalışma Doğu Akdeniz Bölgesi özelinde bulunan enerji kaynaklarını bölgesel enerji politikaları bağlamında incelemektedir. Doğalgaz zaten önemli bir enerji kaynağı olmakla birlikte her geçen gün dünyamızda önemini gittikçe arttırmaktadır. Son dönemde yaşanan gelişmelerle birlikte Türkiye için de doğalgazın önemi artmıştır. Bu durum kendisini yeni bölgesel gelişmeler ile göstermiş olup özellikle Doğu Akdeniz bölgesinde hissedilmiştir. Bu kapsamda bir enerji kaynağı olarak doğalgazın dünyadaki rezerv durumu ele alınmış bununla birlikte dünyadaki üretimi, ithalatı, ihracatı gibi verilerle birlikte de yorumlanmıştır. Daha sonra ise Doğu Akdeniz konusu irdelenmiş bu kapsamda şu ana kadar gerçekleşmiş tarihsel gelişmeler ele alınmıştır. Tarihsel gelişmeler ışığında Doğu Akdeniz’de oluşan enerji rekabeti de analiz edilmiştir. Özellikle bölge ülkelerinin bu sahaya olan ilgisi ve ihtiyaçları da değerlendirmeye alınmıştır. Bununla birlikte özellikle Türkiye ve Yunanistan arasında olan diğer kronik sorunların söz konusu enerji rekabetine yansımaları da değerlendirilmiştir. Son olarak ise bölgedeki potansiyel gazın nasıl kullanılabileceği ile ilgili çıkarımlar yapılmıştır. Bu potansiyelin doğru şekilde değerlendirilmesi bölgesel refahı, istikrarı arttıracak barış ortamını koruyacaktır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz, Doğalgaz, Enerji, Münhasır Ekonomik Bölge, Hidrokarbon

Kaynakça

• Acer, Y. (2020). Türkiye Libya Deniz Sınırı Anlaşması'nın Birleşmiş Milletler Tarafından Tescilinin Önemi. SETA Perspektif(298). https://setav.org/assets/uploads/2020/10/P298.pdf adresinden alındı
• Akpınar, E., & Başıbüyük, A. (2011). Jeoekonomik Önemi Giderek Artan Bir Enerji Kaynağı: Doğalgaz. Turkish Studies, 6(3), 119-136.
• Aksoy, M. (2016). Mevcut Enerji Açısından Doğu Akdeniz Bölgesi. İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi. İstanbul: İnsamer.
• Al Arabiya. (2019, Kasım 12). A new energy hub emerges among unlikely partners in the Mediterranean. Ocak 26, 2021 tarihinde english.alarabiya.net: http://english.alarabiya.net/en/business/energy/2019/11/12/A-new-energy-hub-emerges-among-unlikely-partners-in-the-Mediterranean.html adresinden alındı
• AmerikanınSesi. (2020, Eylül 22). ABD Büyükelçiliği’nden “Sevilla Haritası” Açıklamas. Aralık 15, 2020 tarihinde amerikaninsesi.com: https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-buyukelciliginden-sevilla-haritasi-aciklamasi/5592263.html adresinden alındı
• Aydın, F. F. (2010). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(35), s. 317-340.
• BBC. (2020, Eylül 22). Doğu Akdeniz Gaz Forumu: Türkiye'ye rakip altı ülke bölgesel kuruluş için anlaşma imzalarını attı. Ocak 25, 2021 tarihinde bbc.com: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54252161 adresinden alındı
• BBCTürkçe. (2019, Temmuz 10). Doğu Akdeniz: Kıbrıs açıklarında doğalgaz arama krizi nasıl başladı, hangi ülke ne istiyor? Kasım 24, 2020 tarihinde BBC.com: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48225246 adresinden alındı
• BP. (2013). Statistical Review of World Energy. Eylül 30, 2020 tarihinde bp.com: https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html adresinden alındı BP. (2019). Statistical Review of World Energy. Ekim 2020 tarihinde bp.com: https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html adresinden alındı BP. (2020). Statistical Review of World Energy 2020. BP.
• Demir, İ. (2019). Doğal Gaz. M. Şahin içinde, Ortadoğu (1. b., s. 291-308). İstanbul: Kopernik.
• Demirci, M. C. (2020, Ağustos 26). Yunanistan'ın karasularını 12 mile çıkarmasıyla Türkiye’ye Ege'de yüzde 10'dan az bir alan kalacak. Aralık 31, 2020 tarihinde
• Tr.Euronews: https://tr.euronews.com/2020/08/26/yunanistan-12-mil-cikisi-ile-turkiye-nin-sinir-uclarina-dokunuyor-gorus adresinden alındı
• DW. (2019, 10 10). Eni: Savaş gemileri gelirse Kıbrıs’tan çekiliriz. Kasım 24, 2020 tarihinde dw.com: https://www.dw.com/tr/eni-sava%C5%9F-gemileri-gelirse-k%C4%B1br%C4%B1stan-%C3%A7ekiliriz/a-50786354 adresinden alındı
• DW. (2020, Ocak 3). EastMed: Belirsizliklerle dolu boru hattı projesi. Ocak 25, 2021 tarihinde dw.com: https://www.dw.com/tr/eastmed-belirsizliklerle-dolu-boru-hattı-projesi/a-51883677 adresinden alındı
• EEA. (2018). World Energy Outlook 2018 Global Energy Trends. International Energy Agency .
• EIA. (2019). US Energy Information Administration. Ekim 20, 2020 tarihinde eia.gov: https://www.eia.gov/naturalgas/data.php adresinden alındı
• Enerji Atlası. (2020). Ülkelere Göre Dünya Doğal Gaz Rezervi. Ocak 25, 2021 tarihinde enerjiatlasi.com: https://www.enerjiatlasi.com/rezerv/dunya-dogalgaz-rezervi.html adresinden alındı
• Enerji Atlası. (2020). Türkiye Doğalgaz Tüketimi. Ocak 25, 2021 tarihinde enerjiatlasi.com: https://www.enerjiatlasi.com/dogalgaz-tuketimi/ adresinden alındı
• EPDK. (2013). Doğalgaz Piyasası Sektör Raporu. Ankara: T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığı.
• Euronews. (2018, Şubat 11). Türk savaş gemileri sondaj gemisini engelledi iddiası. Kasım 24, 2020 tarihinde tr.euronews.com: https://tr.euronews.com/2018/02/11/turk-savas-gemileri-sondaj-gemisini-engelledi-iddias- adresinden alındı
• Euronews. (2019, Ağustos 29). Türkiye, 39 Avrupa ülkesi içinde enerjide ithalata en fazla bağımlı beşinci ülke. Ocak 25, 2021 tarihinde tr.euronews.com/: https://tr.euronews.com/2019/08/29/turkiye-39-avrupa-ulkesi-icinde-enerjide-ithalata-en-fazla-bagimli-besinci-ulke adresinden alındı
• Euronews. (2020, Aralık 28). Yunanistan, İyon Denizi'nde kara sularını 6 milden 12 mile çıkardı. Tr.Euronews: https://tr.euronews.com/2020/12/28/yunanistan-iyon-denizi-nde-kara-sular-n-6-milden-12-mile-c-kard adresinden alındı GECF. (2020). GECF Global Gas Outlook 2050 launched in Doha. Gas Exporting Countries Forum (GECF). Doha: Gas Exporting Countries Forum (GECF).
• Hürriyet. (2019, Ocak 15). Doğu Akdeniz Gaz Forumu 7 ülkenin katılımıyla kuruluyor. Ocak 25, 2021 tarihinde hurriyet.com.tr: https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/dogu-akdeniz-gaz-forumu-7-ulkenin-katilimiyla-kuruluyor-41083275 adresinden alındı
• IGI Poseidon. (2016, Şubat 2). Eastmed. Ocak 25, 2021 tarihinde www.igi-poseidon.com: http://www.igi-poseidon.com/en/eastmed adresinden alındı International Energy Agency. (2011). World Energy Outlook 2012. Eylül 30, 2020 tarihinde iea.gov: https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2012 adresinden alındı
• Kalaycıoğlu, S. (2020, Eylül 24). Doğu Akdeniz Gaz Forumu ve Türkiye. Ocak 25, 2021 tarihinde tasam.org: https://tasam.org/tr-TR/Icerik/56687/dogu_akdeniz_gaz_forumu_ve_turkiye adresinden alındı
• Kancı, M. A. (2020, Eylül 8). Enerji projesiyle Türkiye’yi kuşatmak: EastMed’in dönüşümü. Ocak 26, 2021 tarihinde aa.com.tr: https://www.aa.com.tr/tr/analiz/enerji-projesiyle-turkiye-yi-kusatmak-eastmed-in-donusumu/1966210 adresinden alındı
• Kathimerini English. (2018, Şubat 6). Turkey maintains tough stance on Cyprus in Kathimerini interview. Aralık 1, 2020 tarihinde www.ekathimerini.com: https://www.ekathimerini.com/225524/opinion/ekathimerini/comment/turkey-maintains-tough-stance-on-cyprus-in-kathimerini-interview adresinden alındı
• KDGM. (2017). Güvenlik Terimleri Sözlüğü (2. b.). Ankara: Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı Yayınları.
• Keser, U., & Ak, G. (2013). Ege'de Yunanistan'ın Türk Adaları: Unutulmayanlar. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi(Kıbrıs Özel Sayısı-II), 146-166.
• Müsiad. (2006). Türkiye’nin Enerji Ekonomisi ve Petrolün Geleceği. Müsiad. Müsiad.
• Mees. (2012, Eylül 28). Cyprus-Lebanon, Cyprus-Israel Offshore Delimitation. Kasım 2020, 2020 tarihinde mees.com: https://www.mees.com/2012/9/28/op-ed-documents/cyprus-lebanon-cyprus-israel-offshore-delimitation/f994d750-6d1a-11e7-9675-d5a0b0510107 adresinden alındı
• MFA. (2007, Ocak 30). 30 January 2007, Press Release Regarding the efforts of the Greek Cypriot Administration of Southern Cyprus to sign bilateral agreements concerning maritime jurisdiction areas with the countries in the Eastern Mediterranean. Kasım 25, 2020 tarihinde mfa.gov.tr: http://www.mfa.gov.tr/_p_30-january-2007
• MFA. (2011, Eylül 21). No: 216, 21 Eylül 2011 Türkiye – KKTC Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Dışişleri Bakanlığı Basın Açıklaması. Ocak 24, 2021 tarihinde mfa.gov.tr: https://www.mfa.gov.tr/no_-216_-21-eylul-2011-turkiye-_-kktc-kita-sahanligi-sinirlandirma-anlasmasi-imzalanmasina-iliskin-disisleri-bakanligi-basin-ac_.tr.mfa adresinden alındı
• MFA, 2020. (tarih yok). Başlıca Ege Denizi Sorunları. Aralık 30, 2020 tarihinde mfa.gov.tr: http://www.mfa.gov.tr/baslica-ege-denizi-sorunlari.tr.mfa adresinden alındı
• NTV. (2020, Ağustos 21). Doğalgaz faturamız 13 milyar dolar. Ocak 25, 2021 tarihinde ntv.com.tr: https://www.ntv.com.tr/ekonomi/dogalgaz-faturamiz-13-milyar-dolar,bUF4GzOpSkqvidHkYJf-Tw adresinden alındı
• Reuters. (2020, Temmuz 19). Israel approves pipeline deal to sell gas to Europe. Ocak 26, 2021 tarihinde reuters.com: https://www.reuters.com/article/us-israel-europe-natgas/israel-approves-pipeline-deal-to-sell-gas-to-europe-idUSKCN24K0FN adresinden alındı
• Sevim, C. (2012). Küresel Enerji Jeopolitiği ve Enerji Güvenliği. Journal of Yasar University, 26(7), s. 4378 - 4391.
• tr.euronews.com. (2020, 09 22). Sevilla Haritası nedir? Ankara-Atina gerginliği nasıl başladı, gelinen durum ne? 11 30, 2020 tarihinde TrEuronews: https://tr.euronews.com/2020/09/22/sevilla-haritas-nedir-ankara-atina-gerginligi-nas-l-baslad-gelinen-durum-ne adresinden alındı
• Twitter.com/USEmbassyTurkey. (2020, Eylül 2020). USEmbassyTurkey. Aralık 15, 2020 tarihinde Twitter.com/USEmbassyTurkey: https://twitter.com/USEmbassyTurkey/status/1308123693340647448 adresinden alındı
• UN. (2003, Şubat 17). Agreement between the Republic of Cyprus and the Arab Republic of Egypt on the Delimitation of the Exclusive Economic Zone 17 February 2003. Kasım 25, 2020 tarihinde UN.org: https://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TREATIES/EGY-CYP2003EZ.pdf adresinden alındı
• UN. (2020, Aralık 17). Agreement Between The Government Of The State of Israel And The Government Of The Republic of Cyprus on The Delimination of The Exclusive Economic Zone. UN.org: https://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TREATIES/cyp_isr_eez_2010.pdf adresinden alındı
• Yılmaz, M. L. (2020). Doğu Akdeniz'deki Hidrokarbon Kaynakların Türkiye'nin Ekonomi Güvenliği Bağlamında Değerlendirilmesi. M. Şahin, & M. L. Yılmaz içinde, Akdeniz'de Devlet ve Düzen (s. 237-249). Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• Yaycı, C. (2020). Doğu Akdeniz'in Paylaşım Mücadelesi ve Türkiye. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Yaycı, C. (2020, Ocak). Türkiye-Libya Arasında İmzalanan Münhasır Ekonomik Bölge Anlaşması’nın Sonuç ve Etkileri. Kriter Dergi(42), 34-37. Aralık 8, 2020 tarihinde https://kriterdergi.com/file/126/turkiye-libya-arasinda-imzalanan-munhasir-ekonomik-bolge-andlasmasinin-sonuc-ve-etkileri adresinden alındı
• Yorucu, V. (2020). Doğu Akdeniz'de Jeopolitik Gelişmeler ve Doğu Akdeniz Hidrokarbon Kaynaklarının Ekonomik Analizi: Rasyonel Davranış. M. Şahin, & M. L. Yılmaz içinde,
• Akdeniz'de Devlet ve Düzen (s. 215-236). Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• Yorulmaz, R. (2019, Temmuz-Ağustos). Sıcak Gündem: Doğu Akdeniz. Ortadoğu Analiz, 10(88), 80-83. Ekim 10, 2020 tarihinde alındı