A Group Of Belts And Belt Buckles From The Ottoman Period At Bandirma Museum

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 2, 737 - 752, 24.05.2022

Ufuk Elyiğit

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1055740

Cited By: 1

Öz

The Anatolian geography that hosted various civilizations throughout history carries traces of a wealthy cultural past. Currently it is possible to see traces of the historic and cultural diversity that Bandirma has as a part of this wealthy geography at Bandirma Museum. In the scope of the study belts and belt buckles exhibited at display cabinets number 5 and 6 at the grand exhibition hall of Bandirma Museum were examined. Samples examined during assessment were classified according to production and ornament methods after which description process was initiated. Measurement and photographing of the works have been completed. As a result of examination, it was understood that generally forging method was used in production of belts and belt buckles. It was understood that more than one decoration technique was used together in the production of the works. The purpose of my study could be presented as defining production and ornament properties of these handicrafts at the museum to discuss those aspects that display the artistic and esthetic understanding of their period of production. It could be argued that these movable cultural assets in Bandirma Museum display similarities with other examples in neighboring art circles.

Anahtar Kelimeler

metalwork, Bandirma Museum, jewelry, belt, belt buckle

BANDIRMA MÜZESİ’NDE YER ALAN OSMANLI DÖNEMİ’NE AİT BİR GRUP KEMER VE KEMER TOKASI

Öz

Tarihi Çağlar boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Anadolu coğrafyası, köklü bir kültürel geçmişin izlerini taşımaktadır. Bu zengin coğrafyanın bir parçası olan Bandırma’nın sahip olduğu tarihi ve kültürel çeşitliliğin izlerini günümüzde, Bandırma Müzesi’nde görmek mümkündür. Araştırma kapsamında, Bandırma Müzesi’nin büyük teşhir salonunda yer alan 5 ve 6 numaralı küçük vitrinlerde sergilenen kemer ve kemer tokaları incelenmiştir. İnceleme esnasında ele alınan örnekler, yapım ve süsleme tekniklerine göre sınıflandırıldıktan sonra tanımlama işlemine geçilmiştir. Eserlerin ölçüm ve fotoğraflama süreçleri tamamlanmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde; kemer ve kemer tokalarının yapımında genel itibariyle dövme tekniğinin kullanıldığı anlaşılmıştır. Söz konusu ürünlerde birden fazla süsleme tekniğinin bir arada kullanıldığı gözlemlenmiştir. Gerçekleştirmiş olduğumuz çalışmaların amacı, müzede yer alan bu el sanatı ürünlerinin yapım ve süsleme özelliklerini tanımlayarak, üretildikleri dönemin sanat ve estetik anlayışını yansıtan yönlerini gözler önüne sermek şeklinde ifade edilebilir. Bandırma Müzesi’nde yer alan bu taşınır kültür varlıklarının komşu sanat çevrelerinde yer alan diğer örnekler ile yapım ve süsleme teknikleri açısından benzerlikler arz ettiği vurgulanabilir.

Anahtar Kelimeler

maden sanatı, Bandırma Müzesi, takı, kemer, kemer tokası

Kaynakça

• Başak, O. (2004). Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ile Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi’nde Bulunan Türk İslam Dönemine Ait Bir Grup Madeni Eser. (Yayımlanmamış doktora tezi). Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Başak, O. (2008). Taş Çağı’ndan Tunç Çağı’na Anadolu’da Maden Sanatının Gelişimi ve Kullanımı. Erzurum Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (21), 15-33.
• Baydar, T. (2020). Bursa Uluumay Vakfı Osmanlı Halk Kıyafetleri ve Takıları Özel Koleksiyonunda Yer alan Kemer, Kemer Tokaları, Başlık ve Tepelikler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Çalış, E. (2016). Diyarbakır Müzesi’nde Bulunan Etnografik Madeni Takılar. (Yayımlanmamış doktora tezi). Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Çalış, E. (2017). Alanya Atatürk Evi ve Müzesi’nde Sergilenen Bir Grup Madeni Takı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 177-194.
• Çalış, E. (2017). Diyarbakır Müzesi’ne Ait Bir Grup Etnografik Takının Sanatsal Açıdan Değerlendirilmesi. U. Bircan, A. Coşkun, M. Temel, P.G. Kılıç (Ed). Uluslararası Diyarbakır Sempozyumu içinde (211-223. ss.) Diyarbakır.
• Çalış, E. (2019). Etnografik Madeni Takılar Üzerine Bir Analiz: Ahlat Müzesi Örneği. Current Debates on Social Sciences 2 Archaeology and Art, 25-39.
• Er, B. (2012). Van İlinde Üretilen Takıların Bazı Özellikleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erginsoy, Ü. (1978). İslam Maden Sanatının Gelişmesi. İstanbul: Kültür Bakanlığı.
• Erginsoy, Ü. (1999). Maden Sanatı, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi içinde (Cilt 2, 1138- 1147. ss.). İstanbul: Yapı- Endüstri Merkezi Yayınları.
• Güler, M. ve Aral, S. (2014). Konya Kemer ve Kemer Tokaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, (13), 149-173.
• Günbay, N. (2019). Ankara Etnografya Müzesi’nde Bulunan Kemer Tokalarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Köroğlu, G. (2004). Anadolu Uygarlıklarında Takı. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları.
• Kuşoğlu, Z. M. (1998). Tılsımdan Takıya. İstanbul: Pimapen Kültür Evi.
• Okça, K. A. ve Erten, G. (2020). Denizli Atatürk ve Etnografya Müzesi’ndeki Gümüş Takıların Sergileme
• Koşulları ve Koruma Önerileri. Belgi Dergisi (Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını), 20(2), 2841-2861. https://dx.doi.org/10.33431/belgi.716503.
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2015). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Şaman, N. ve Duru, N. M. (2015). Yirminci Yüzyıldan Günümüze Takı. Aydın Üniversitesi Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (37), 95-112.
• Şekerci, H. (2014). Kuyumculukta Savat Tekniği ve Savatlı Takı Uygulamaları, NWSA-Vocational Sciences (E-Journal of New World Sciences Academy,9(4), 100-109. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsavoca/issue/10929/130664
• Ünlerşen, H. ve Çaycı, A. (2020). Kayseri Selçuklu Uygarlığı Müzesinde Bulunan Bir Grup Kemer Tokası. Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (SEMA), 5(5), 110-127. https://doi.org/10.47702/sematr.2020.7