PARİS BARIŞ KONFERANSI'NDA YAHUDİLER VE FİLİSTİN

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 2, 835 - 845, 24.05.2022

Ömer Osman Umar , Melek Yenisu

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1075038

Öz

Birinci Dünya Savaşı sırasında yapılan Şerif Hüseyin-Mac Mahon yazışmaları ve Sykes-Picot Antlaşması Filistin topraklarının üzerinde hem Arap hem de İngiliz-Fransız emellerini gündeme getirmiştir. İngiltere’nin Balfour Deklarasyonu’nu yayınlaması Yahudilere Filistin üzerindeki emellerini gerçekleştirme fırsatı vermiştir. Araplar, Yahudiler ve Fransızlar Paris Barış Konferansı’nda kendi tezleri ile Filistin üzerinde egemenlik kurmak adına mücadele etmişlerdir. Arapları temsilen Konferans’a katılan Faysal ile Dünya Siyonist Örgütü Başkanı Weizmann daha önce Yahudi göçü hususunda hemfikir oldukları için burada aralarında tartışma yaşanmamıştır. Siyonist temsilciler Paris Barış Konferansı’nda Fransa’nın desteğini almaktan çok İngiltere ve ABD’yi ikna etmeye çalışmıştır. Siyonistlerin İngiltere ve ABD’yi ikna ederken kullandığı argümanlar daha çok tarihi açıdan Filistin’in kendilerine ait olduğu ve çeşitli ülkelerde yaşayan Yahudilerin uğradıkları sıkıntılardı. Siyonistlere göre yüzyıllarca Filistin’den ayrı kalan Yahudilerin yurtlarına dönme vakitleri gelmişti. Konferans Faysal tarafından desteklenen, Fransa tarafından tepki gören Siyonistlerin isteğini şimdilik kabul etmemişti. Ancak Siyonistler ilk kez uluslararası bir toplantıda dünyaya Filistin’e geri dönmeye hazır olduklarını duyurmuşlardı.

Anahtar Kelimeler

Paris Barış Konferansı, Filistin, Araplar, Yahudiler, Kudüs

The Jewısh And Palestıne At The Parıs Peace Conference

Öz

ABSTRACT
The Sheriff Husayn-Mac Mahon and Sykes-Picot Treaties concluded during the World War I brought up both the Arab and English-French goals over the Palestinian territories. The Balfour Declaration issued by England gave the Jewish the opportunity of achieving their goals over Palestine. At the Paris Peace Conference the Arabs, Jewish and French strived to dominate over Palestine on the basis of their own claims. As Faysal who represented the Arabs at the conference had previously come to terms with Weimann who is the president of World Zionist Organization, concerning the Jewish migration, they had no dispute there. The Zionist representatives at the Paris Peace Conference tried to persuade England and the USA rather than receiving the support of France. The arguments used by the Zionists when persuading England and the USA were mainly their historical possession of Palestine and the troubles experienced by the Jewish living in a variety of countries. According to the Zionists, it was time for the Jewish who had been separated from Palestine for centuries to return home. The conference had declined the demand of the Zionists which was supported by Faysal and was not welcomed by France for the time being. However, the Zionists declared the world that they were ready to go back to Palestine for the first time in an international meeting.

Anahtar Kelimeler

Paris Peace Conference, Palestine, Arabs, Jewish, Jerusalem

Kaynakça

• Adamof, E.E. (2001). Çarlık Belgelerinde Anadolu’nun Paylaşılması. (Çev: Hüseyin Rahmi). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Allawi, A. (2016). Irak Kralı I. Faysal. (Çev. Hakan Abacı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Barr, J. (2016). Kırmızı Çizgi Paylaşılamayan Toprakların Yakın Tarihi. (Çev: Ekin Can Gürsoy). İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi. (Çev: Mehmet Harmancı). İstanbul: Agora Kitaplığı Yayınevi.
• Cohen, J. M. (2014). Britain’s Moment in Palestine Retrospect and Perspectives 1917-48, London: Routlegde.
• Cohen J. M. (2020). The British Mandate in Palestine A Centenary Volume, 1920-2020, London: Routlegde.
• Deveci, C. (2020). Paris Barış Konferansı Öncesinde Haim Weizmann-Şerif Faysal Görüşmeleri ve Faysal’ın Konferans’ta Filistin Hakkındaki Talepleri, KARE- Uluslararası Karşılaştırmalı Edebiyat, Tarih ve Düşünce Dergisi. 10. 140-156. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1459848.
• Fieldhouse, D.K. (2018). Ortadoğu’da Batı Emperyalizmi 1914-1958. (Çev: Merve Şahin). İstanbul: D&K Yayınları.
• Fraser, T. G., Mango, A. and Mcnamara, R. (2011). Modern Ortadoğu'nun Kuruluşu. (Çev: Füsun Doruker). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Fromkin, D.(2016). Barışa Son Veren Barış. (Çev: Mehmet Harmancı). İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Goldschmıdt JR. A. and Davıdson, L. (2011). Kısa Ortadoğu Tarihi. (Çev: Aydemir Güler). İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Helmreich, P. C. (1996). Sevr Entrikaları. (Çev: Şerif Erol). İstanbul: Sabah Kitapları.
• Karaköse, H. (2018). Filistin ve Kudüs Meselesine Genel Bir Bakış (XIX. Yüzyılın Ortasından XX. Yüzyıl Ortalarına Kadar). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 4. S. 2. 150-165.
• Kasalak, K. ve Deveci, C. (2017). Paris Barış Konferansında Siyonistlerin Talepleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 10. S.54. Erişim Adresi: https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-goruntule&id=T5RrmHQBu-adCBSEdmq7.
• Kemal, C. (2014). “Birinci Dünya Savaşı’nda Gazze’yi Nasıl kaybettik?”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. S. 55, Ankara. 125-176.
• Kent, M. (1994). Osmanlı İmparatorluğu’nun Sonu ve Büyük Güçler. (Çev: Ahmet Fethi).İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Kılınçkaya, M. D. (2008). Arap Milliyetçiliğinin Doğuşu. Ankara: ATAM.
• Kocabaş, S. (2018). Siyonizm ve Türkiye. İstanbul: Yakın Plan Kitapevi.
• Kürkçüoğlu, Ö. (1982). Osmanlı Devletine Karşı Arap Bağımsızlık Hareketi. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Macmillan, M. (2015). Barış Yapanlar. (Çev: Belkıs Çorakçı Dişbudak). İstanbul: Alfa/Tarih Yayınları.
• Mansfield, P. (1975). Osmanlı Sonrası Türkiye ve Arap Dünyası (1914-1920). (Çev: Nuran Ülken). İstanbul: Sander yayınları. Mansfield, P. ( 2012). Ortadoğu Tarihi. (Çev: Ümit Hüsrev Yolsal). İstanbul: Sav Yayınları.
• Memiş, E. (2011). Eskiçağ’da Filistin ve Filistinliler, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi. C. VII. S. 2. Elazığ.
• Melek, K. (1978). Doğu Sorunu ve Milli Mücadele’nin Dış Politikası. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Miller, D. H. (1924). My Diary at the Conference of Paris, Newyork. Vol. 4. https://archive.org/stream/MyDiaryAtConferenceOfParis-Vol4/Miller--MyDiaryAtConferenceOfParis-Vol4_djvu.txt. Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• Olcay, O. (1981). Sevres Antlaşması’na Doğru, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Öke, M. K. (2006). Osmanlı İmparatorluğu, Siyonizm ve Filistin Sorunu (1880-1914). Marife. 6 (1). 261-270.
• Rogan, E. (2017). Araplar Bir Halkın Tarihi. (Çev: Cem Demirkan). İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Schneer, J. (2015). Balfour Deklarasayonu Arap-İsrail Çatışmasının Kökenleri. (Çev: Ali Cevat Akkoyunlu). İstanbul: Kırmızıkedi Yayınları.
• Sharp, A. (2008). David Loyd George, Great Britain. London: Haus Publishing Ltd.
• Turan, Ö. (2003). Medeniyetlerin Çatıştığı Nokta Ortadoğu, İstanbul: Yenişafak Yayınları.
• Umar, Ö. O. (2004). Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye. Ankara: ATAM.
• Umar, Ö.O. (2002). Osmanlı Döneminde Yahudiler’in Filistin’e Yerleşme Faaliyetleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 12. S. 2. Elazığ. 421-438.
• Waylet, B. and Jackh, E. (2004). İmparatorluk Stratejileri ve Ortadoğu., (Çev: Vedat Atila).İstanbul: Nemesis Kitaplığı.
• HR. SYS. 02885-0000, HR. SYS. 02446. 00009. 001, HR. SYS. 02458/00016-002, HR. SYS. 02637. 00001. 001. 000.
• HR. SYS-2333/3.(2009). Osmanlı Belgelerinde Filistin. İstanbul: T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayını.
• HR. SYS-2333/1. (2009). Osmanlı Belgelerinde Filistin. İstanbul. T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayını.
• İ. HUS, 1319. B/2. (2009). Osmanlı Belgelerinde Filistin. İstanbul. T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayını.
• https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1919Parisv01/d272. Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1919Parisv03/d61. Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1919Parisv04/d9. Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• http://filestore.nationalarchives.gov.uk/pdfs/large/cab-24-24.pdf. Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• Alemdar, 1 Mart 1919. İkdam, 1 Mart 1919. İkdam, 31 Mart 1919. Alemdar, 2 Mart 1919. Söz, 2 Mart 1919. Tasvir-i Efkar, 6 Mart 1919. Yeni Gazete, 10 Mart 1919.