Cognitive Behavioural Approach in Clinical Social Work Practice

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 2, 817 - 831, 29.05.2024

Hilal Kök

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1381073

Öz

According to the cognitive behavioral approach, the basis of psychological disorders are dysfunctional thoughts that affect emotions and behavior. It is aimed to replace dysfunctional thoughts with functional thoughts by using various techniques. In social work practices, it is aimed to increase the social functionality of the individual by intervening in different problem areas such as poverty, unemployment, inability to effectively benefit from education and health services, alcohol and substance addiction, migration, abuse and violence. The main purpose of this study is to synthesize theory and practice by revealing how the cognitive behavioral approach, which is on the theoretical basis of social work, can be used in clinical social work practices. For this purpose, the study includes the history, scope, basic concepts of the cognitive behavioral approach, intervention techniques that can be used in clinical social work practice, and the skills that clinical social workers who adopt the cognitive behavioral approach should have. Finally, it is discussed how this approach can be used in which problem areas and for which client groups. Clinical social workers intervene with clients who have different psychosocial problems. In this study, it is aimed for clinical social workers to have an idea about which cognitive behavioral therapy techniques can be used and how.

Anahtar Kelimeler

Clinical Social Work, Cognitive Behavioral Approach, Cognitive Behavior Therapy, Clinical Social Worker.

KLİNİK SOSYAL HİZMET UYGULAMASINDA BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM

Öz

Bilişsel davranışçı yaklaşıma göre psikolojik bozuklukların temelinde duygu ve davranışları etkileyen işlevsiz düşünceler yer almaktadır. Bu nedenle çeşitli teknikler kullanılarak işlevsel olmayan düşüncelerin işlevsel düşünceler ile yer değiştirilmesi amaçlanır. Sosyal hizmet uygulamalarında yoksulluk, işsizlik, eğitim ve sağlık hizmetlerinden etkin şekilde faydalanamama, alkol ve madde bağımlılığı, göç, istismar, şiddet gibi birbirinden farklı sorun alanlarına müdahale edilerek bireyin sosyal işlevselliğinin artırılması hedeflenmektedir. Sosyal hizmetin teorik zemininde yer alan bilişsel davranışçı yaklaşımın klinik sosyal hizmet uygulamalarında nasıl kullanılabileceğini ortaya koyarak teori ile uygulamayı sentezlemek bu çalışmanın temel amacıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada bilişsel davranışçı yaklaşımın tarihçesi, kapsamı, temel kavramları ve klinik sosyal hizmet uygulamasında kullanılabilecek müdahale tekniklerine ve bilişsel davranışçı yaklaşımı benimseyen klinik sosyal hizmet uzmanlarının sahip olması gereken becerilere yer verilmiştir. Son olarak klinik uygulama sürecinde bilişsel davranışçı yaklaşımın hangi sorun alanlarında hangi müracaatçı gruplarına yönelik nasıl kullanılabileceği ele alınmıştır. Böylece depresyon, panik bozukluk, obsesif-kompülsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, madde kullanımı, evlilik çatışması, ihmal ve istismar, şiddet, engellilik vb. psikolojik bozukluk veya sorunu olan müracaatçılara yönelik hangi bilişsel davranışçı terapi tekniğinin nasıl kullanılabileceği hakkında klinik sosyal hizmet uzmanlarının fikir sahibi olmaları hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klinik Sosyal Hizmet, Bilişsel Davranışçı Yaklaşım, Bilişsel Davranışçı Terapi, Klinik Sosyal Hizmet Uzmanı

Kaynakça

• Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Beck, A.T. & Weishaar M.E. (2005). Cognitive Therapy. In R.J. Corsini & D. Wedding (Eds.). Current psychotherapies (7th ed., pp.238-268). Belmont: Brooks/Cole.
• Beck, J.S. (1995). Cognitive therapy: Basics and beyond. New York: Guilford Press.
• Beck, J.S. (2018). Bilişsel davranışççı terapi: Temelleri ve ötesi. Ankara: Nobel Yayınevi
• Clark, D.A. & Beck, A.T. (1999). Scientific foundations of cognitive theory and therapy of depression. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Corey, G. (2008). Psikolojik danışma kuram ve uygulamaları (Çev. T. Ergene). Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Craske, M.G. & Stevens, H.H. (2002). Handbook of brief cognitive behavioral therapy. F.W. Bond & W. Dryden (Eds.). Chichester: John Wiley and Sons Ltd.
• Dattilio, F. M. & Padesky, C. A. (1990). Cognitive therapy with couples. Sarasota: Professional Resources Exchange.
• Dobson, D., & Dobson, K. S. (2009). Evidence based practice of cognitive behavioral therapy. New York: Guilford Press.
• Erdem, E., Kesgin, B. & Zengin, O. (2023). Klinik sosyal hizmet alanında intiharın yeri. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 23 (1), 22-41.
• Foa E.B. (2010). Cognitive behavioral therapy of obsessive-compulsive disorder. Dialogues Clin Neurosci, 12(2), 199-207. https://doi.org/10.31887/DCNS.2010.12.2/efoa
• Helbig, S. & Fehm, L. (2004) Problems with homework in CBT: Rare exception or rather frequent? Behaviour and Cognitive Psychotherapy, 32(3), 291–301. https://doi.org/10.1017/S1352465804001365
• Howe, D. (2009). A brief introduction to social work theory. Houndmills: Palgrave Macmillan.
• Kahraman, M.S., Şahingöz, Ş. Güriz, S.O. (2016). Pasta dilimi tekniğinin bilişsel terapilerde kullanımı. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1, 38-43. https://doi.org/10.5455/JCBPR. 199327
• Leahy, R.L. (2018). Bilişsel terapi ve uygulamaları tedavi müdahaleleri için bir kılavuz. (T. Özakkaş, Çev. Ed.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Murdock, N. L. (2014). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları (F. Akkoyun, Çev.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Overholser, J. C. (1993a). Elements of the socratic method: II. Inductive reasoning.. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 30(1), 75-85. https://doi.org/10.1037/0033-3204.30.1.75
• Overholser, J.C. (1993b). Elements of the socratic method: I. Systematic questioning. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 30(1), 67–74. https://doi.org/10.1037/0033-3204.30.1.67
• Özbesler, C. (2013). Hasta yaşam kalitesinde tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının önemi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 12(2), 6-12.
• Petrakis, M., & Joubert, L. (2013). A social work contribution to suicide prevention through assertive brief psychotherapy and community linkage: Use of the Manchester Short Assessment of Quality of Life (MANSA). Social Work in Health Care, 52(2-3), 239-257.
• Scheel, M.J., Hanson, W.E. & Razzhavaikina, T.I. (2004). The process of recommending homework in psychotherapy: a review of therapist delivery methods, client acceptability, and factors that affect compliance. Psychotherapy, 41, 38-55.
• Sheafor, B. W. & Horejsi, C. R. (2015). Sosyal hizmet uygulaması: temel teknikler ve ilkeler, (D. Baran Çiftçi, Çev. Ed.). Ankara: Nika Yayınevi.
• Simmons, J. & Griffiths, R. (2013). CBT for beginners. London: Sage
• Teater, B. (2015). Sosyal hizmet kuram ve yöntemleri (E. Önal Sandal, Çev.). Ankara: Nika Yayınları.
• Thomlison, R.J. & Thomlison, B. (2011). Cognitive behavior therapy and social work treatment. In F.J. Turner (Ed.). Social work treatment: Interlocking theoretical approaches (5th Edition). New York: Oxford University Press.
• Thompson, N. (2013). Kuram ve uygulamada sosyal hizmeti anlamak. (Ö. Öntaş ve B. Hatiboğlu Eren, Çev. Ed.). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Türkçapar, M.H. & Sargın, A.E. (2012a). Bilişsel davranışçı psikoterapiler:Tarihçe ve gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 7-14.
• Türkçapar, M.H. & Sargın, A.E. (2012b). Bir Teknik Sokratik Sorgulama-Yönlendirilmiş Keşif. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 15-20.
• Türkçapar, M.H. (2018). Bilişsel davranışçı terapi: Temel ilkeler ve uygulama. (Yenilenmiş ve gözden geçirilmiş 11. baskı). İstanbul: Epsilon.
• Wells, A. (1997). Cognitive therapy of anxiety disorders: A practice manual and conceptual guide. John Wiley & Sons