The Opening of Elazığ People’s House and It’s Activities Between 1934-1937

Yıl 2025, Cilt: 35 Sayı: 1, 279 - 291, 24.01.2025

Burcu Özbay

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1581000

Öz

After the establishment of the Republic, many steps were taken in the economic, social and cultural fields in order to raise the country to the level of contemporary civilization. In order for these steps to be permanent and transferred from generation to generation, they had to be adopted by the public. Thus, the establishment process of people’s houses would be started by examining examples in other countries. As a result, starting in 1932, People’s Houses started to be opened all over the country. A branch of the institution, which started to provide important services in the provinces in which it was founded, was opened in Elazığ in 1934. With the establishment of the Fourth General Inspectorate in 1936, Elazığ was incorporated into the inspectorate region and Elazığ People’s House distinguished itself through its efforts both within the region and across the country. This study examines the process of the Elazığ People’s House’s establishment, the activities it conducted between 1934 and 1937, and its contributions to the social and cultural development of the province.

Anahtar Kelimeler

People's Houses, Elazığ People's House, The Branches of The Elazığ People's House, The Activities of Elazığ People's House

Elazığ Halkevinin Açılışı ve 1934-1937 Yılları Arasında Yürüttüğü Faaliyetler

Öz

Cumhuriyetin kuruluşunun ardından ülkenin çağdaş medeniyet seviyesine çıkartılabilmesi adına ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda pek çok adım atıldı. Bu adımların kalıcı olabilmesi ve nesilden nesle aktarılabilmesi için ise halk tarafından da benimsenmesi gerekiyordu. Dolayısıyla devlet bir yandan inkılapları hayata geçirmeye çalışırken bir yandan da topyekûn bir eğitim seferberliği başlatacaktı. Böylelikle diğer ülkelerdeki örnekler de incelenerek oluşturulan halkevleri 1932 yılından itibaren yurdun dört bir yanında faaliyete geçmeye başladı. Kuruldukları vilayetlerde önemli hizmetler ortaya koymaya başlayan kurumun bir şubesi de 1934 yılında Elazığ’da açıldı. Elazığ, 1936 yılında Dördüncü Umumi Müfettişliğin kurulması ile birlikte müfettişlik bölgesi içerisinde yer aldı ve Elazığ Halkevi, hem müfettişlik bölgesinde hem de yurt genelinde ortaya koymuş olduğu çalışmalar ile birlikte ön plana çıkmayı başardı. Bu çalışmada; Elazığ Halkevi’nin açılış süreci, 1934-1937 yılları arasında yürütmüş olduğu faaliyetler ve halkevinin vilayetin sosyal ve kültürel gelişimine olan katkıları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halkevleri, Elazığ Halkevi, Elazığ Halkevi Şubeleri, Elazığ Halkevi'nin Faaliyetleri

Kaynakça

• Arıkan, Z. (1999). “Halkevlerinin Kuruluşu ve Tarihsel İşlevi”. Atatürk Yolu Dergisi, 23, 261-281.
• Bakar, B. (2019). Hava Taarruzlarına Karşı Türkiye’de Pasif Korunma (1935-1945). Tarihçi Kitabevi, İstanbul.
• Bora, T. Elazığ Halkevi ve Neşriyatının Türk Halk Bilimi Bakımından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Kayseri.
• (1933). CHF Halkevleri Talimatnamesi, Hakimiyet-i Milliye Matbaası. Ankara.
• (1935). Halkevleri 1932- 1935: 103 Halkevi Geçen Yıllarda Nasıl Çalıştı. Ankara.
• Çeçen, A. (1990). Halkevleri, Gündoğan Yayınları. Ankara.
• Ergen, S. (2014). Türkiye’de Halkevleri ve Elazığ Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Elazığ.
• Haykır, Y. (2017a). “Tek Parti Dönemi Valilerinden Tevfik Sırrı Gür ve Elâzığ Valiliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi The Journal of International Social Sciences, 2, 311-348.
• Haykır, Y. (2007b). “Elazığ (Elaziz) Halkevi Altan Dergisi Bibliyoğrafyası”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 166, 211-240.
• Namlı, T. (2015). “1938’den 2010’lu Yıllara Sayılar ve İstatistiklerle Elazığ’da”, On Yedi Kasım Atatürk'ün Elazığ'a Gelişinin Yetmiş Yedinci Yıldönümü Anısına Tarihten Günümüze Elazığ Uluslararası Kongresi, Eğitim, Haz: Akdoğanbulut İ. ve Türker D., Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi.
• Özbay, B. (2023). “Atatürk’ün Halkçılık Anlayışı ve Halkevlerinin Kuruluşu”, Cumhuriyetimizin 100. Yılında Devlet Ebed Müddet, Haz: Alim Baran T. ve Özbay B. Yeditepe Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
• Şimşek, S. (2002). Bir İdeolojik Seferberlik Deneyimi Halkevleri 1932-1951. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul. Arşiv Belgeleri
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) BCA, 490.1.0.0.971.758.4. BCA, 490.1.0.0.1005.880.3 BCA, 490.1.0.0/1009.894.2. BCA, 490.1.0.0/1022.934.3.
• Resmi Yayınlar
• Resmi Gazete, S.3785, 10 Aralık 1937.
• Süreli Yayınlar
• Altan (1935-1937)
• Cumhuriyet (1934-1937) Tan (1937)
• Turan (1934-1937)
• İnternet Kaynakları 1935 Genel Nüfus Sayımı Erişim adresi https://www.mku.edu.tr/files/200-0bb55d9e-e0bb-413b-a4a9-d21120852f52.pdf.
• Doğaner, Y. (2021). Halkevleri. Erişim adresi https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/detay/3983/Halkevleri [Erişim Tarihi: 03.12.2024].