WITTGENSTEIN’IN PSİKOLOJİ FELSEFESİ BAĞLAMINDA DENEYİM VE İFADE İLİŞKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 26, 95 - 112, 29.12.2018

Cemre Uğural

Öz

Wittgenstein'ın psikoloji felsefesi çalışmaları;
psikolojik kavramların, ifadesel davranışlar ve dil-oyunları bağlantısı içinde
anlaşılması ve aktarılması gerektiğini vurgular. Wittgenstein burada yalnızca
gerçeklik tasarımı, deneyim ve dil arasındaki bağıntılara değil aynı zamanda iç
ve dış deneyimler arasındaki etkileşime de işaret eder. Bu yazının amacı
öncelikle bu bağlantıları ortaya koymak ve iç yaşantıların adlandırılması için bireyin
yaşam biçimiyle ilişkili dilsel ve sosyal pratikleri içeren gramerin
öğrenilmesinin gerekliliğine vurgu yapmaktır. İkinci olarak Wittgenstein’ın
kavram karmaşasına sahip olduğunu düşündüğü psikolojiye ve genel olarak
fenomenolojik sorunlara yönelik çözüm önerilerini refere eden felsefi terapi
projesi ele alınacaktır. Son olarak da psikoloji bilimine yöntemsel bir bakış
açısı getirmekten ziyade psikolojinin ele aldığı birçok problemin aslında dilin
yanlış kullanılmasından kaynaklanan kavram karmaşasını yok etmeye çalışan felsefi
soruşturmaya dâhil olduğu gösterilmeye çalışılacaktır. Yöntem olarak
fenomenolojik ve analitik yöntemler kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

bakış açısı, görme, psikoloji felsefesi, ifade, yaşantı

Kaynakça

• Affeldt, Steven G. (2010). “On the Difficulty of Seeing Aspects and the “Therapeutic” Reading of Wittgenstein”, in Seeing Wittgenstein Anew, ed. William Day&Victor J. Krebs, Cambridge University Press, pp. 268-291.
• Altuğ Taylan, Dile Gelen Felsefe, YKY Yayınları, 2013,
• Bax, C. (2009). Subjectivity after Wittgenstein: Wittgenstein’s Embodied and Embedded Subject and the Debate about the Death of Man. Ph.D. Thesis, Institute for Logic, Language and Computation (ILLC), University of Amsterdam,(http://www.illc.uva.nl/Research/Publications/Dissertations/DS-2009-06.text.pdf) erişim tarihi: 17.07.2018.
• Benett, M. R. & Hacker, P.M.S. Philosophical Foundations of Neuroscience, Blackwell, Wiley, 2003.
• Bolton, Derek, “Life Form and Idealism”. in Idealism past and present, edited by G. Versey, Cambridge University Press, Cambridge, 1980.
• Bouveresse, Jacques, Wittgenstein Reads Freud The Myth of the Unconscious, Princeton University Press, New Jersey, 1991.
• Cavell, Stanley, (1995). “Notes and afterthoughts on the opening of Wittgenstein’s Investigations”, in The Claim of Reason, Oxford Universiy Press, Oxford&New York, pp. 261-295.
• Day, William. (2010). “Wanting to Say Something Aspect-Blindness and Language” in Seeing Wittgenstein anew ed. William Day&Victor J. Krebs, Cambridge University Press, Cambridge, pp. 204-227.
• Er Erol Sadık, (2015). “Wittgenstein’ı Rorty ve Irigaray ile Okumak”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy içinde, Vol. 5, Issue 2 December, s. 169-189.Hacker, P.M.S, Wittgenstein: Meaning and Mind, Blackwell, Oxford, 1990,
• Hutchens, B. (2011). “Against Wittgenstein’s Reading of Freudian Psychoanalytic Methodology”, Kaygı içinde 16, pp. 11-23.
• Jost, T. John. (2002). “Toward a Wittgensteinian social pyschology of human development” in Ludwig Wittgenstein Critical Assessments of Leading Philosophers, Second Series, ed. Stuart Shnaker and David Kilfoyle, Routledge, London and New York, pp. 242-263.
• Merwe van der W. L. &Voestermans, P.P. (2002). “Wittgenstein’s Legacy and the Challenge to Pyschology” in Ludwig Wittgenstein Critical Assesments of Leading Philosophers 2nd series, editors Stuart Shanker and David Kilfoyle, Vol. III, Routledge, London and New York, pp. 162-183.
• Monk, Ray. Ludwig Wittgenstein: The Duty of a Genius, London, Vintage, London, 1991.
• Morkoç, Umut. (2016). “Geç Dönem Wittgenstein Felsefesinde Gramer Kavramı ve Dilin Otonomisi” Kilikya Felsefe Dergisi içinde, 2, 93-111. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/368090 (erişim tarihi: 18.07.2018).
• Mulhall, Stephan J. On Being in the World, Routledge, London, 1990.
• Peterman, James F. Philosophy as Therapy An Interpretation and Defense of Wittgenstein’s Later Philosophical Project, State University of New York Press, NY, 1992.
• Ricoeur, Paul, Yoruma Dair Freud ve Felsefe, Metis Yayınları, İstanbul, 2007.
• Rorty, Richard. “Wittgensteinian Philosophy and Empirical Psychology, Philosophical Studies” in An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition, Vol. 31, No. 3, March, 1977, pp. 151-172.
• Shotter, J. (2002). “Wittgenstein and Psychology On our hook up to reality” in Ludwig Wittgenstein Critical Assessments of Leading Philosophers, (2nd Series), ed. Stuart Shanker&David Kilfoyle. London&New York: Routledge.
• Strasser S. The Idea of dialogical phenomenology, Pittsburg, PA: Duquesne University Press, 1969.
• Soykan, Ömer Naci, Felsefe ve Dil Wittgenstein Üstüne Bir Araştırma, Bilge Kültür Sanat, Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• Wittgenstein Ludwig, Philosophical Grammar. Ed. Rush Rhess. çev. Anthony Kenny, University of California Press: Berkeley, Los Angeles, 1978.
• Wittgenstein Ludwig, Remarks on the Philosophy of Psychology, Vol. I Edited by G.E.M. Anscombe and G.H. von Wright, çev, G.E.M Anscombe. Chicago University Press, 1980.
• Wittgenstein Ludwig, Philosophical Investigations, 3rd rev, edited by G.E.M. Anscombe, Blackwell, Oxford, 1986.
• Wittgenstein Ludwig, Wittgenstein’s Lectures on Philosophical Psychology 1946-47, edited by P.T. Geach, Harvester, Birghton, 1988.
• Wittgenstein Ludwig, Felsefi Soruşturmalar, çev. Haluk Barışcan. Metis Yayınları, İstanbul, 2017.
• Wittgenstein Ludwig, Tractatus Logico-Philosophicus. çev. Oruç Aruoba. Metis Yayınları, İstanbul, 2016.