İNSANIN KENDİSİNİ GERÇEKLEŞTİRMESİNDE ADALET KAVRAMI

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 26, 391 - 410, 29.12.2018

Ceyhun Akın Cengiz

Öz

İnsanların
günlük yaşamlarında sürekli olarak haklarının kullanılmasıyla ilgili durumlarla
karşı karşıya gelmeleri, adalet kavramının sıklıkla sorgulanmasına neden olur. Pratik
yönü bakımından ilgi alanına giren ve üzerinde kafa yorulan adalet kavramını aynı
zamanda teorik çerçevede değerlendirmek, bu kavramın daha iyi anlaşılmasını
sağlayacaktır. Çünkü adaletin varlıkla, toplumla, insanla dolayısıyla kültürel
yapılarla ilişkisi vardır. Bu denli girift olan adaletin kavramının ne olduğunu
belirlemek oldukça güç olmakla beraber, insanlığın varoluşunu şekillendirmede
ve anlamlandırmada rehberlik görevi üstlendiği dile getirilebilir. Ancak
paradoksal bir şekilde rehber edinilen bu kavramın içeriği mutlak bir anlamda
belirli değildir. Onun içeriği sürekli olarak yeniden ve yeniden ortaya konmaya
çalışılır. Adaletin ne olduğunun anlaşılmasına dair yapılacak bir araştırmada,
bahsedilen belirsizliği aşabilmek için toplumların düşünce yapılarını yansıtan
ürünlere bakmanın faydalı olacağı düşüncesinden hareketle, elinizdeki çalışmada
kültürel simgelerden yola çıkılarak adaletle ilgili fikirler ele alınacaktır. Bu
bağlamda adalet kavramının içeriğinin belirlenmesi yolculuğunun aslında insanın
kendisini anlamlandırmasıyla koşut olduğu açıklanmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Yasa, Adalet, İnsan, Akıl, Duygu

THE CONCEPT OF JUSTİCE IN THE SELF REALİZATİON OF HUMAN

Öz

Problems that occur in people's use of their rights in their lives led to the
concept of justice to be frequently questioned. It will also provide a better understanding
to be able to evaluate the concept of justice, which is discussed in practical terms,
theoretically. The concept of justice has a relation with being, society, people and hence
cultural structures. Even though it is really difficult to determine what the concept of
justice is, it can paradoxically be said that humanity has the task of guiding and shaping
existence. The reason for this contradictory situation is the desire to realize human
existence either directly in connection with nature or in the field of abstract values. In
this context, it is suggested that opinions based on feelings or intellect have been put
forward to explain what justice is. In fact, these philosophical approaches are based on
opinions in which aspects human beings should exist. In this study, these views will be
given as much as possible. Based on the diversity of ideas, it will be shown that human
being effectively defines the content of concepts and that he/she is an active entity that
makes law. In this context, the parallelism of the journey of determining the content of
the concept of justice will be discussed and emphasized primarily in the context of
various myths, then on the philosophical views expressed in relation to justice in the
context of emotion and reason.

Anahtar Kelimeler

Law, Justice, Human, Mind, Emotion

Kaynakça

• Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, çev: Saffet Babür, Ayraç Yayınevi, Ankara: 1998.
• Arrigo, B. A. ve Williams, C. R. Philosophy, Crime, and Criminology, University of Illinois Press, Chicago: 2006.
• Barry, N. P. Modern Siyaset Teorisi, (çev: Mustaf Erdoğan ve Yusuf Şahin), Liberte Yayınları, Ankara: 2012.
• Bacon, F. Novum Organum, (çev: Talip Kabadayı,) Bilgesu Yayıncılık, Ankara: 2015.
• Cevizci, A. Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul: 2013.
• Chaim Perelman, The Idea of Justice and the Problem of Argument, Aktaran: Solomon, R. C. Adalet Tutkusu, (çev: Ertuğ Altınay,) Ayrıntı Yayıları, İstanbul: 2004.
• Çığ, M. İ. Uygarlığın Kökeni Sümerliler-1, Kaynak Yayınları, İstanbul: 2014.
• Erhat, A. Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul: 1999.
• Foucault ve Chomsky, İnsan Doğası: İktidara Karşı Adalet, (çev: Tuncay Birkan), bgst Yayınları, İstanbul: 2017.
• Göze, A. Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, Beta Yayınları, İstanbul: 1995
• Hesiodos, İşler ve Günler, Tanrıların Doğuşu, (çev: Furkan Akderin), Say Yayınları, İstanbul: 2015.
• Hobbes, Leviathan, (çev: Semih Lim), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul: 2001.
• Hume, İnsanın Doğası Üzerine Bir İnceleme, (çev: Ergün Baylan), Bilgesu Yayıncılık, Ankara: 2009.
• Kramer, S. N. Sümerlilerin Kurnaz Tanrısı Enki,(çev: Hamide Koyukan), Kabalcı Yayınevi, İstanbul: 2000.
• ________________, Sümer Mitolojisi, (çev: Hamide Koyukan), Kabalcı Yayınevi, İstanbul: 2001.
• March, J. Klasik Mitler, (çev: Semih Lim), İletişim Yayınları, İstanbul: 2014.
• Özkan, S. Schopenhauer Paradokslar Üzerinde Raks, Ötüken Yayınevi, İstanbul: 2006.
• Öztürk, A. Liberal Adalet, Doruk Yayınevi, İstanbul: 2013.
• Necatigil, B. 100 Soruda Mitologya, Gerçek Yayınevi, İstanbul: 2000.
• Peters, E. F. Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, çev: Hakkı Hünler, Paradigma Yayınları, İstanbul: 2004.
• Platon, Devlet, (çev: Sabahattin Eyübolu, M. Ali Cimcoz), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul: 2016.
• Rousseau, İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı, (çev: Rasih Nuri İleri), Say Yayınları, İstanbul: 2010.
• ___________, Toplum Sözleşmesi, (çev: Vedat Günyol), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul: 2008.
• Schopenhauer, Merhamet, (çev: Zekâi Kocatürk), Dergâh Yayınevi, İstanbul: 2007.
• Smith, A. Ahlâki Duygular Kuramı, (çev: Derman Kızılay), Pinhan Yayıncılık, İstanbul: 2018.
• Solomon, R. C. Adalet Tutkusu, (çev: Ertuğ Altınay,) Ayrıntı Yayınları, İstanbul: 2004.
• Şar, G. Sofistik Düşüncenin Arka Planı, Dergâh Yayınları, İstanbul: 2017.