TWO THINKERS IN THE CONTEXT OF TRANSCENDENCE: PLATO AND EMMANUEL LEVINAS

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 26, 457 - 480, 29.12.2018

Gülşen Aydın

Öz

The purpose of this study is to show common points in the philosophies
of Levinas, the contemporary thinker, and Platon, the antiquity thinker. On the
one hand, we have an understanding that an ethics which based on to ontology
and on the other hand another that an ethics which excludes ontology. In this
article, it will be emphasized whether there is a relation between these two
different approaches and whether it is possible to criticize Plato's metaphysics
from the Levinas’ philosophy. When this purpose is realised, it will be asserted
that although the philosophy of Levinas is founded on to criticism of the Western
tradition especially Plato, his thinking is back to Plato’s thinking in terms of
fundamental notions such problem of the first philosophy, to be passive of the
self in the face of transcendence, ethical discourse and ethic’s goal.

Anahtar Kelimeler

Ontology, Ethics, Metaphysic, The tradition of Western, Problem of the first philosopy, Transcendence, Ethical Discourse

AŞKINLIK BAĞLAMINDA İKİ DÜŞÜNÜR: PLATON VE LEVİNAS

Öz

Bu çalışmanın amacı, antikçağ düşünürü olan Platon ile çağdaş düşünür
olan Levinas’ın felsefelerindeki ortak noktaları göstermektir. Karşımızda bir
tarafta ontoloji temelli bir etik diğer tarafta ise ontolojiyi dışlayan bir etik
anlayış bulunmaktadır. Bu makalede bu iki farklı yaklaşım arasında nasıl bir
ilişki bulunduğu ve Levinas felsefesinden Platon metafiziğinin eleştirisini
çıkarmanın mümkün olup olmadığı üzerinde durulacaktır. Bu amaç
gerçekleştirilirken iddia edilecektir ki Levinas felsefesi, her ne kadar Batı
geleneğinin başında bulunan Platon eleştirisi üzerine kurulmuş olsa da ele
aldığı ilk felsefe sorunu, aşkınlık karşısında ben’in pasif bir durumda olması, etik
söylem ve etiğin ereği gibi temel kavramlar açısından yeniden Platon
düşüncesine bir dönüşten ibarettir. 

Anahtar Kelimeler

Ontoloji, Etik, Metafizik, Batı Geleneği, İlk Felsefe Sorunu, Aşkınlık, Etik Söylem, Etik Söylem

Kaynakça

• Gonzalez, J. F., (2008a), Levinas Questioning Plato on Eros and Maieutics, Edit. Brian Schroeder-Silvia Benso, Levinas and The Ancients, Bloomington, Indiana University Press.
• Gözel, Ö., (2011), Varlıktan BaŞka Levinas'ın Metafiziğine Giriş, İstanbul, İthaki Yayınları.
• Levinas, E., (1991), Totality and Infinity, Trans. Alphonso Lingis, The Netherlands, Kluwer Academic Publishers.
• Levinas, E., (2005), Zaman ve Başka, Çev. Özkan Gözel, İstanbul, Metis Yayınları.
• Levinas, E., (2010a), Varolansız Varoluş, Çev. Erdem Gökyaran, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları.
• Levinas, E., (2010b), Başka'nın İzi, Çev. Erdem Gökyaran, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları.
• Levinas, E., (2010c), Tanrı’nın İradesi ve İnsanların İktidarı, Çev. Umut Öksuzan, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları.
• Levinas, E., (2010d), Yerine Geçme, Çev. Hilmi İlksen Mavituna, Monokl, Sayı: VIII-IX, İstanbul, Sonbahar.
• Levinas, E., (2010e), Aşkınlık ve Yükseklik, Çev. Hakan Yücefer-Zeynep Direk, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları
• Levinas, E., (2011a), Tanrı, Ölüm ve Zaman, Çev. Işık Ergüden, Ankara, Dost Kitabevi Yayınları.
• Levinas, E., (2011b), Otherwise Than Being or Beyond Essence, Trans. Alphonso Lingis, Pennsylvania, Duquesne Univ. Press.
• Levinas, E., (2012), Aşkınlık ve Kötülük, Çev. Özkan Gözel, Levinas, Hazırlayan Özkan Gözel, İstanbul, Say Yayınları.
• Nowell-Smıth, P.H., (1954), Ethics, Victoria: Penguin Books.
• Platon, (1989), Menon, Çev: Ahmet Cevizci, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Platon, (1989), Phaidon, Çev: Suut Kemal Yetkin- Hamdi R. Atademir, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Platon, (1995), Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon, (1999), Mektuplar, Çev: İrfan Şahinbaş, İstanbul: Cumhuriyet Dünya Klasikleri.
• Platon, (2001), Timaios, Çev: Erol Güney – Lütfi Ay, İstanbul: Cumhuriyet Dünya Klasikleri.
• Platon, (2011), Parmenides, Çev: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.
• Platon, (2012), Şölen – Dostluk, Çev: Azra Erhat – Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon, (2013), Philebos, Çev: Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.
• Platon, (2014), Phaidros, Çev. Birdal Akar, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• Platon, (2015), Diyaloglar, Sofist, Çev. Ömer Naci Soykan, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon, (2015), Diyaloglar, Kratylos, Çev. Teoman Aktürel, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon, (2015), Diyaloglar, Gorgias, Çev. Melih Cevdet Anday, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon, (2015), Diyaloglar, Sokrates'in Savunması, Çev. Teoman Aktürel, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Proklos, D., (2006), Platon'un Parmenides Diyalogunun Yorumu (141e - 142a), Çev: Oğuz Özügül, İstanbul: Pencere Yayınları.
• Stäehler, T., (2010), Plato and Levinas: The Ambiguous Out-side of Ethics, New York: Routledge.