NIETZSCHE'NİN TARİHSEL AKIL ELEŞTİRİSİ

Yıl 2012, Sayı: 13, 55 - 74, 01.05.2012

Musa Duman

Öz

Bu makalede bir erken dönem metni, “Tarihin Hayata Yararı ve Zararı Üzerine”, temelinde Nietzsche’nin tarih bilimine, tarih yazımına ve tarih eğitimine ilişkin fikirlerini eleştirel bir gözle inceliyor ve değerlendirmelerde bulunuyoruz. Nietzsche’nin hayata ilişkin tüm bir bakış açısını gereğince takdir edebilme bağlamında O’nun tarihe yaklaşımının vazgeçilmez bir öneme sahip olduğunu söylemek mümkündür. Burada ayrıca Nietzsche’nin orta ve geç dönem gelişimine de ışık tutan bir tarih anlayışı eleştirisini görüyoruz. Dolayısıyla Nietzsche’nin çağının ve kültürünün sahip olduğu tarihsel bilinci marazi ve hayat karşıtı olarak niteleyip onun belli yönlerine karşı giriştiği saldırının çerçevesini oluşturan nedenleri eleştirel bir biçimde tartışıyoruz. Nietzsche’nin çare olarak sunduğu şeyi de ele aliyoruz; tarihçinin yaratıcı bir sanatçı ve tarihin kalkış noktasının büyük insanlar olması gerektiğini şart koşan estetik bir yaklaşım

Anahtar Kelimeler

Nietzsche, tarih, tarihyazımı, sanatçı, hayat, değer

NIETZSCHE’S CRITIQUE OF HISTORICAL REASON

Öz

In this article, we explore and critically evaluate Nietzsche's ideas concerning history, history-writing and historical education mainly on the basis of a crucial early period text, “On the Advantage and Disadvantage of History for Life”. We argue that Nietzsche's approach to history is indispensable for a proper appreciation of his entire focus on life. Here one can see a critique of historical understanding which sheds considerable light on Nietzsche's later development, as well. Hence we discuss critically the grounds in reference to which Nietzsche attacks certain aspects of the historical consciousness of his age and culture which he considers to be morbid, that is, life-denying. We also treat the remedy he provides, namely an aesthetic approach to history, which stipulates that historian should also be a creative artist and which takes from the idea of great men its point of departure

Anahtar Kelimeler

Nietzsche, history, historiography, artist, life, value

Kaynakça

• COLLINGWOOD, R. G. The Idea of History, ed. Jan V. D. Dussen (Oxford: Oxford UP, 1993).
• DRIES, Manuel (ed.). Nietzsche on Time and History (Berlin: Walter de Gruyter, 2008).
• HEIDEGGER, Martin. Being and Time, trans. J. Macquarrie and E. Robinson (New York: Harper and Row, 2008).
• - Basic Writings, ed. David F. Krell (New York: Harper and Row, 2008).
• IGGERS, Georg G. New Directions in European Historiography, revised ed. (Middletown: Wesleyan University Press, 1984).
• KANT, Immanuel. Critique of Judgement, ed. N. Walker, trans. James C. Meredith (Oxford: Oxford University Press, 2007).
• NIETZSCHE, Friedrich. On the Advantage and Disadvantage of History for Life, trans. P. Preuss (Indianapolis: Hackett, 1980).
• - Untimely Meditations, ed. D. Breazeale, trans. R.J. Holingdale (Cambridge: Cambridge U Press, 1997).
• - Thus Spoke Zarathustra, trans. Adrian Del Caro (Cambridge: Cambridge University Press, 2006).
• - The Birth of Tragedy, trans. R. Speirs (Cambridge: Cambridge University Press, 1999).
• - The Nietzsche Reader, ed. K. A. Pearson and D. Large (Oxford: Blackwell Publishing, 2006).
• - The Portable Nietzsche, ed. and trans. W. Kaufmann, (New York: Penguin Books, 1968).
• - The Gay Science, trans. W. Kaufmann (New York: Vintage Books, 1974).
• - Human, All Too Human, trans. R. J. Hollingdale (Cambridge: Cambridge University Press, 1986).
• SINCLAIR, Mark. “Nietzsche and the Problem of History”, Richmond Journal of Philosophy 8 (Winter 2004).
• WHITE, H. The Historical Imagination in 19 Century Europe (Baltimore: The Johns Hopkins U. Press, 1973).