Der Übergang zum bürgerlichen Zustand und die Möglichkeiten des Erlaubnisgesetzes in der Rechtslehre Kants

Yıl 2017, Sayı: 23, 139 - 158, 01.05.2017

Toros Güneş Esgün

Öz

Was die Rechtslehre Kants sich von den anderen Vertragstheorien unterscheidet, ist seine Behauptung, dass im Naturzustand sowohl äußere Privatrechte und auch Erlaubnisgesetz vorhanden seien. Dadurch hatte Kant den bürgerlichen Zustand als die Gültigkeitsbedingung des Erlaubnisgesetzes definiert und das Rechtsstaatsdenken begründet, indem er gegen den Naturrechts- und natürliche Rechte Theorien eine dritte Position vertritt. Jedoch die Identifikation des bürgerlichen Zustands mit öffentlichem Zwang und die Unterordnung der gesetzgebenden Gewalt unter dem Souverän als die konstituierende Gewalt führen Kant zu einer positivistischen und autoritären Gesetzsauffasung. Trotzdem kann man sagen, dass der Begriff des Erlaubnisgesetzes in seiner Rechtslehre eine Möglichkeit trägt, indem es einen kritischen Ansatz zum Recht und ein verschiedenes Verhältnis von Gesetz und Freiheit bietet.

Anahtar Kelimeler

Kant, Erlaubnisgesetz, der bürgerliche Zustand, Naturzustand, Rechtslehre

KANT’IN HUKUK ÖĞRETİSİNDE YURTTAŞLIK DURUMUNA GEÇİŞ VE İZİN VERİCİ YASANIN OLANAKLARI

Öz

Kant’ın hukuk öğretisini diğer sözleşme kuramlarından ayıran, onun doğa durumunda dışsal özel hakların ve izin verici yasanın mevcut olduğunu öne sürmesidir. Böylelikle yurttaşlık durumunu izin verici yasanın geçerlilik kazandığı hukuksal bir durum olarak tanımlayan Kant, doğal hukuk ve doğal hak kuramları karşısındaki üçüncü konumu temsil ederek hukuk devleti düşüncesinin temelini atmıştır. Ne var ki, yurttaşlık durumunda kamusal hukukun zorlama yetkisi ile özdeşleştirilmesi ve yasama gücünün yasa koruyucu güç olarak egemene tabi kılınması Kant’ı pozitivist ve otoriter bir yasa düşüncesine götürmektedir. Buna rağmen düşünürün hukuk öğretisindeki izin verici yasa kavramının hukuka eleştirel bir yaklaşım getirme ve özgürlüğü yasa ile farklı bir ilişkiye sokma olanağı taşıdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kant, izin verici yasa, yurttaşlık durumu, doğa durumu, hukuk öğretisi.

Kaynakça

• Adam, Armin, Despotie Der Vernunft, Hobbes, Rousseau, Kant, Hegel, Verlag Karl Alber, München, 2002.
• Agtaş, Özkan, Ceza ve Adalet, Metis Yayınları, İstanbul, 2013.
• Fulda, Hans Friedrich, “Übergang vom Privatrecht zum öffentlichen Recht in Kants Metaphysik der Sitten”, Festschrift für Ernst-Joachim Mestmaecker içinde, der. Ulrich Immenga, Nomos Verlag, BadenBaden, 1996, ss. 151-166.
• Grotius, Hugo, “Savaş ve Barış Hukuku”, çev. Seha L. Meray, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1967.
• Herb, Karl &Ludwig, Bernd, “Kant’s Kritische Staatsrecht”, Jahbruch Für Recht Und Ehtik içinde, Volume 2, 1994, ss. 431-478.
• Kant, Immanuel, Anthropologie in Pragmatischer Hinsicht, Immanuel Müller Verlag, Leipzig, 1833.
• Kant, Immanuel, “Zum ewigen Frieden”, Immanuel Kant, Politische Schriften içinde, der. Otto Heinrich von der Gablentz, Springer Fachmedien, Wiesbaden, 1965, ss. 104-151.
• Kant, Immanuel, Metaphysik der Sitten, Suhrkamp, Frankfurt Am Main, 1977.
• Kant, Immanuel, Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Türlü Metafiziğe Prolegomena, çev. Ioanna Kuçuradi&Yusuf Örnek, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2002.
• Kant, Immanuel, Pratik Aklın Eleştirisi, çev. Ioanna Kuçuradi&Ülker Gökberk&Füsun Akatlı, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2009.
• Kant, Immanuel, “Yaygın Bir Söz Üstüne: ‘Teoride Doğru Olabilir Ama Pratikte İşe Yaramaz”, Kant Felsefesinin Politik Evreni içinde, der. ve çev. Hakan Çörekçioğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010, ss.17-57.
• Kant, Immanuel, Kritik der reinen Vernunft, ed. Michael Holzinger, Taschenbuch, Berlin, 2013.
• Kaufmann, Matthias, Aydınlanmış Anarşi, çev. Yakup Coşar, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2003.
• Kaufmann, Matthias, “Kantian Ethics and Politics”, International Encyclopedia of The Social and Behavioral Sciences içinde, 2. Edition, Volume 13, Oxford, 2015, ss. 5-10.
• Özenç, Berke, Hukuk Devleti, Kökenleri ve Küreselleşme Çağındaki İşlevi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
• Schwartz, Maria, Der Begriff der Maxime bei Kant, LIT Verlag, Berlin, 2006. Strauss, Leo, Doğal Hak ve Tarih, çev. Murat Erşen&Petek Onur, Say Yayınları, İstanbul, 2011.