Ground of Methodical Thinking as Fundamental Reflection of Modern Epistemology

Yıl 2017, Sayı: 24, 223 - 241, 01.09.2017

Yakup Kahraman

Öz

The intellectual structure covaried with social and political transformation which began with Renaissance in Europa. It is seen that epistemology dependent on Aristotelian tradition was abondened coordinately practical grounds in that period. Instead of Aristotelian metaphysic which does not keep pace with practical ground was made for epistemology which is fitted scientific content. The most important feature of this epistemology is to find a way of understanding factivity by forming a suitable method. The sense of method came to the fore front in modern epistemology which wasformed in this way. Francis Bacon tried to find ways of direction to being and benefit from it with such an epistemic approach. His epistemic ground continued to life effectiveness in the later periods. In this paper, it is tried to show that how modern epistemology embraces the sense of method on understanding and directing of truth as fundamental reflection byway of instance of Francis Bacon

Anahtar Kelimeler

Modern Epistemology, Method, Factuality, Francis Bacon

MODERN EPİSTEMOLOJİNİN TEMEL REFLEKSİYONU OLARAK YÖNTEMSEL DÜŞÜNMENİN ZEMİNİ

Öz

Avrupa’da Rönesans ile başlayan toplumsal ve siyasal dönüşüm ile birlikte düşünsel yapı da değişmiştir. Bu dönemde pratik zeminle eş güdümlü olarak Aristoteles geleneğine bağlı olan epistemolojinin terk edilmeye başlandığı görülmektedir. Varolan pratik zemine ayak uyduramayan Aristotelesçi metafizik yaklaşım yerine, pratik yaşamı yönlendirmeye başlayan doğa bilimsel içerikle donatılmış bir epistemolojiye doğru gidilmiştir. Bu epistemolojinin en önemli özelliği ise doğru bir yöntem meydana getirerek olgusallığı anlamanın yolunu bulmaktır. Bu şekilde oluşturulan modern epistemolojide yöntem bilinci öne çıkmıştır. Francis Bacon tam da böyle bir epistemolojik yaklaşım ile varlığı yönlendirme ve ondan faydalanmanın yollarını bulmaya çalışmaktadır. Onun oluşturduğu bu epistemolojik zemin daha sonraki dönemlerde etkisini arttırarak devam ettirecektir. Bu makalede modern epistemolojinin hakikati anlama ve yönlendirmede yöntem bilincini temel refleksiyon olarak nasıl benimsediği Francis Bacon örneği üzerinden gösterilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Modern Epistemoloji, Yöntem, Olgusallık, Francis Bacon

Kaynakça

• Bacon, Francis, Great Instauration, Preface, USA: Kessinger Publishing, 1996.
• Bacon, Francis, The New Organon, Book I, ed. Lisa Jardine, Michael Silwerthorne, Cambridge Üniversity Press, Cambridge, 2000.
• Bacon, Francis, “Doğayı Gözlemlemenin Gerekliliği”, Felsefe Yazarlarından Seçilmiş Metinler, Editör: Armand Cuvillier, çev. Mehmet Mukadder Yakupoğlu, Doruk Yayımcılık, Ankara, 2003.
• Bacon, Francis, Yeni Atlantis, çev. Çiğdem Dürüşken, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2007.
• Bacon, Francis, Novum Organum, çev. Sema Önal, Say Yayınları, İstanbul, 2012.
• Bernal, D., Tarihte Bilim, çev. Tonguç Ok, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2009.
• Bumin, Tülin, Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2012.
• Capra, Frıtjof, Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası, çev. Mustafa Armağan, İnsan Yayınları, İstanbul, 2009.
• Cassirer, Ernst, Aydınlanma Çağının Düşünme Biçimi, ed. Doğan Özlem, Bilim, Tarih ve Yorum, İnkılap Yayınevi, İstanbul, 1998.
• Colin, A. Ronan, Bilim Tarihi, çev. Ekmeleddin İhsanoğlu- Feza Günergun, Tübitak Yayınları, Ankara, 2005.
• Crombie, A.C., Science Art and Nature in Medievaland Modern Thought, Hambledon Press, London, 1996.
• Gasset, Jose Ortega Y, Sistem Olarak Tarih, çev. Neyire Gül Işık, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2011.
• Hazard, Paul, Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme, çev. Erol Güngör, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1999
• Henry, John, Bilim Devrimi ve Modern Bilimin Kökenleri, çev. Selim Değirmenci, Küre Yayınları, İstanbul, 2008.
• Hollinger, Robert, Postmodernizm ve Sosyal Bilimler, çev. Ahmet Cevizci, İstanbul, Paradigma, 2005.
• Horkheimer, Max, Akıl Tutulması, çev. Orhan Koçak, Metis Yayınları, İstanbul, 1994.
• Koyre, Alexandre, Yeniçağ Biliminin Doğuşu, çev. Kurtuluş Dinçer, Gündoğan Yayınları, Ankara, 1994.
• Koyre, Alexendre, Bilim ve Devrim Newton, çev. Nur Küçük, Salyangoz Yayınları, İstanbul, 2006.
• Kuhn, Thomas, Bilimlerin Gelişmesinde Matematiksel ve Deneysel Gelenekler, çev. İskender Savaşır Defter, 1990.
• Peltonen, Marcu, The Cambridge Companion to Bacon, Cambridge; New York, 1996.
• Ramos, Perez, Francis Bacon’s Idea of Science and the Maker’s Knowledge Tradition, Clarendon Press, Oxford 1988.
• Roberts, J. M., Avrupa Tarihi, çev. Fethi Aytuna, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 2010.
• Scott, Gordon, The History and Philosophy of Social Science, London, Routledge, 1991.
• Shapin, Steven, Bilimsel Devrim, çev. Ayşegül Yurdaçalış, İzdüşüm Yayınları, İstanbul, 2000.
• Tarnas, Richard, Batı Düşüncesi Tarihi: Moderniteden Günümüze Kadar, çev. Yusuf Kaplan, Külliyat Yayınları, İstanbul, 2012.
• Toulmin, Stephen, Kozmopolis, çev. Hüsamettin Arslan, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2002.
• Quınton, Antony, Bacon, Oxford University Press, London1989