The Problem of Death in the Philosophy of Spinoza and Nietzsche

Yıl 2020, Sayı: 30, 437 - 450, 10.12.2020

Nuriye Merkit

Öz

Bu makale, Spinoza ve Nietzsche’nin ölüm sorunu hakkında ileri sürdüğü çözüm önerilerini açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Spinoza ve Nietzsche’ye göre ölüm, insanın yaşamının sona ermesi demektir ve ölümden sonra insanı ödül veya ceza olarak başka bir yaşam beklememektedir. Dolayısıyla insanın ölümden korkması gereksizdir. İnsanın özgürlüğe kavuşmasının en önemli koşulu zihnini esir eden ölüm korkusundan kurtulmaktır. Bu korkudan kurtulmanın yolu Spinoza’ya göre aklın rehberliğinde yaşamaktan Nietzsche’ye göre ise sanattan geçmektedir. Ölüm söz konusu olduğunda değinilmesi gereken bir başka sorun da intihardır. Spinoza, intiharın insan özü olan conatus’a aykırı olduğunu ileri sürerken Nietzsche insanın güç istenci uğruna gerektiğinde intihar etmesinin bir erdem olduğunu iddia etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spinoza, Nietzsche, ölüm, intihar, conatus, güç istenci

SPİNOZA VE NİETZSCHE'NİN FELSEFESİNDE ÖLÜM SORUNU

Öz

Bu makale, Spinoza ve Nietzsche’nin ölüm sorunu hakkında ileri sürdüğü çözüm önerilerini açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Spinoza ve Nietzsche’ye göre ölüm, insanın yaşamının sona ermesi demektir ve ölümden sonra insanı ödül veya ceza olarak başka bir yaşam beklememektedir. Dolayısıyla insanın ölümden korkması gereksizdir. İnsanın özgürlüğe kavuşmasının en önemli koşulu zihnini esir alan ölüm korkusundan kurtulmaktır. Bu korkudan kurtulmanın yolu Spinoza’ya göre aklın rehberliğinde yaşamaktan Nietzsche’ye göre ise sanattan geçmektedir. Ölüm söz konusu olduğunda değinilmesi gereken bir başka sorun da intihardır. Spinoza, intiharın insanın özü olan conatus’a aykırı olduğunu ileri sürerken Nietzsche insanın güç istenci uğruna gerektiğinde intihar etmesinin bir erdem olduğunu iddia etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spinoza, Nietzsche, ölüm, intihar, conatus, güç istenci

Kaynakça

• Ames, Roger T.. “Death as Transformation in Classical Daoism”, Death and Philosophy, (ed.:Jeff Malpas- Robert C. Solomon), Routledge, 1998, ss.57-71.
• Nietzsche, Friedrich, The Birth of Tragedy, (translated by Ian C. Johnston), Malaspina University- College, Nanaimo, BC, December 2000.
• Nietzsche, Friedrich, The Gay Science, (translated, with commentary by Walter Kaufmann), Vintage Books, 1974.
• Nietzsche, Friedrich, The Will To Power, (translated by: Walter Kaufmann and R. J. Hollingdale), Vintage Books Edition, New York 1968.
• Nietzsche, Friedrich, Yunanlıların Trajik Çağında Felsefe, (Çev. Gürsel Aytaç), Say Yayınları, İstanbul 2015.
• Spinoza, Baruch, Ethica, (Çev. Çiğdem Dürüşken), Kabalcı Yayınları, İstanbul 2011.