Eugenics and Able-Bodiednes

Yıl 2020, Sayı: 30, 115 - 133, 10.12.2020

Nuran Aytemur Sağıroğlu

Öz

This study aims to put forth paralellisms between eugenics and the ideology of able-bodiedness. Accordingly, in the study, the emergence of eugenics, the eugenic politics and practices and the similarities between eugenics and the ideology of able-bodiedness are included. It is argued that eugenics and the ideology of able-bodiedness are constructs which otherize, devalue, exclude and discriminate the disabled, sharing the belief in perfecting human body with the help of science and a fantasy of a society composed of healthy and able-bodied people by eliminating those considered both physically and mentally “abnormal,” defective” and “weak.”

Anahtar Kelimeler

Eugenics, New Eugenics, Able-Bodiednes, Disability

ÖJENİ VE SAĞLAM BEDENLİLİK

Öz

Bu çalışma, öjeni ile sağlam bedenlilik ideolojisi arasındaki paralellikleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, çalışmada, öjeni düşüncesinin ortaya çıkışına ve öjenik politikalara ve pratiklere değinilmekte, öjeni ile sağlam bedenlilik ideolojisi arasındaki benzerliklere dikkat çekilmektedir. Bilimin de katkısıyla insan bedeninin kusursuzlaştırılabileceğine inanan ve fiziksel veya zihinsel açıdan “anormal,” “kusurlu,” “zayıf” olarak nitelendirilen insanları ayıklayarak sağlıklı, sağlam bedenli, üstün addedilen yurttaşlardan müteşekkil bir toplum kurgusunu paylaşan öjeni düşüncesi ve sağlam bedenlilik ideolojisinin, “engelli” olanı ötekileştiren, değersizleştiren, dışlayan ve ayrımcılığa maruz bırakan inşalar olduğu öne sürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öjeni, Yeni Öjeni, Sağlam Bedenlilik, Engellilik

Kaynakça

• Alemdaroğlu, A. (2002). Öjeni Düşüncesi. Tanıl Bora & Murat Gültekingil (Der.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce 4: Milliyetçilik (414-421). İstanbul: İletişim.
• Arpacı, M. (2014). Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Kamu Sağlığı Siyaseti ve Öjenik (1923-1946). Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, 17, Bahar, 129-156.
• Aytemur-Sağıroğlu, N. (2017). Sağlam Bedenlilik İdeolojisi Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 148-168.
• Braddock, D. L. ve Parish, S. L. (2011). Sakatlığın Kurumsal Tarihi. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak (101-186). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Davis, L. J. (2011a). Normalliğin İnşası: Çan Eğrisi, Roman ve On Dokuzuncu Yüzyılda Sakat Bedenin İcadı. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak (187-208). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Davis, L. J. (2011b). Kimlik Siyasetinin Sonu ve Dismodernizmin Başlangıcı: İstikrarsız Bir Kategori Olarak Sakatlık Üzerine. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak, (501-520). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Galusca, R. (2011). Kurmaca Sağlamlıktan Ulusal Kimliğe: Ellis Adası’nda Sakatlık, Sağlık Muayenesi ve Kamu Sağlığı Düzenlemeleri. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak (243-265), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Garland-Thomson, R. (2011). Sakatlığın Dahil Edilmesi, Feminist Kuramın Dönüştürülmesi. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak (521-548), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Gleeson, B. (2011). Teknoloji Sakatlayıcı Kentin Üstesinden Gelebilir mi? Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak (363-384), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Keskin, F. (1996). “Foucault’da Şiddet ve İktidar”, Cogito, 6-7, 117-122.
• Longmore, P. K. (2011). Direniş: Sakat Hakları Hareketi ve Yardımlı İntihar. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak, (453-480), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Oliver, M. (2011). Sakatlığın İdeolojik İnşası. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak (227-242), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Özbek, S. (2003). Irkçılık. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Roberts, D. (2017). Gen Çağında Sağlığın Sosyal Erdemsizliği: Irk, Engellilik ve Eşitsizlik. Metzl, J. M. & Kirkland, A. (Der.), Yeni Bir Erdeme Dönüşen Sağlığa Karşı (83-96). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Saxton, M. (1997). Disability Rights and Selective Abortion. R. Solinger (Der.), Abortion wars: A half century of struggle (pp. 374-395). Berkeley, CA: University of California Press.
• Siebers, T. (2011). Teoride Sakatlık: Toplumsal İnşacılıktan Bedenin Yeni Gerçekçiliğine. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı & Yıldırım Şentürk (Der.), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak, (81-98). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Şenel, A. (1993). Irk ve Irkçılık Düşüncesi, Ankara: Bilim ve Sanat.
• Galton, F. (1909). Essays in Eugenics. London: The Eugenics Education Society. https://scholarworks.iupui.edu/bitstream/handle/1805/1004/Essays%20in%20Eugenics%20-%20Galton%20- %20Part%201.pdf;jsessionid=8CC637DA3C9B33DFFDB8ADBC20262291?sequence=1 (Erişim Tarihi: 12. 09. 2020).
• Hume, J. (1996) “Disability, Feminism and Eugenics: Who has the right to decide who should or should not inhabit the world?” Women’s Electoral Lobby National Conference, University of Technology, Sydney, 26 Ocak 1996. wwda.org.au/issues/eugenic/eugenic1995/eugen/ (Erişim Tarihi: 14. 07. 2020).
• Lombardo, P. A. “Disability, Eugenics and the Culture Wars”. Saint Louis University Journal of Health Law & Policy, 2(1), 57-79. https://www.slu.edu/law/academics/journals/health-law-policy/pdfs/issues/v2-i1/lombardo_article_0.pdf (Erişim Tarihi: 14. 07. 2020).
• Pfeiffer, D., 1994, “Eugenics and Disability Discrimination”, Disability and Society, 9 (4), ss. 481-499, https://www.independentliving.org/docs1/pfeiffe1.html (Erişim Tarihi: 20.09.2018).
• Sharp, K. and Earle, S. (2002). Feminism, Abortion and Disability: irreconcilable differences? Disability and Society, 17(2) pp. 137–145 http://oro.open.ac.uk/12756/1/Feminism%2C_Disability_and_abortion.pdf (Erişim Tarihi: 19. 09. 2020).
• “What is Newgenics?” https://eugenicsnewgenics.com/2014/05/14/what-is-newgenics/ (Erişim Tarihi: 12. 09. 2020)