PSYCHOANALYTIC THEORY AND SOCIAL WORK

Yıl 2021, Sayı: 31, 435 - 455, 12.05.2021

Gizem Nur Sağlık

Öz

Anahtar Kelimeler

Psychoanalytic theory, clinical social work, medical social work, medical model

PSİKANALİTİK KURAM ve SOSYAL HİZMET

Öz

Tarihsel süreçte davranış kalıplarına ve kişilik gelişimlerine, Freud tarafından geliştirilen psikanalitik kuram ile farklı bakış açıları sunulmuştur. Psikanalitik kuram başlangıçta bir tedavi yöntemi olan psikanaliz olarak ortaya çıkmıştır. Zamanla psikanaliz yöntemi kuram olarak algılanmaya başlanmıştır. Freud, İnsan davranışlarının ve kişiliğinin bilinçdışı unsurlar tarafından yönlendirildiğini, bireylerin davranışlarını doğuştan gelen içgüdüsel temellere dayandırdığını rüya analizi yapma yöntemi kullanarak ileri sürmüş; bireylerin davranışlarının doğuştan getirdikleri saldırganlık ve cinsellik dürtüleri ile bağdaştırmış; kişilik ve davranışı tanımlamada topografik model, yapısal model, psikoseksüel gelişim dönemleri ve savunma mekanizmaları olmak üzere dört temel unsura dikkat çekmiştir. Bireylerin sorun çözme, baş edebilme yeteneklerini geliştirme, gelişimsel kapasitelerini ve sosyal işlevselliklerini arttırmayı amaçlayan sosyal hizmet mesleğinin uygulamalarında medikal model adı da verilen psikanalitik kuram kullanılmıştır. Yapılan ilk uygulamalarda bireylerin problemlerinin kaynağı, psikanalitik kuram doğrultusunda bireylerin kendisinde aranmıştır. Sosyal hizmet mesleğinde zamanla, bireyin davranışları ve kişilik gelişiminde çevre etkisinin de olduğu, söz konusu gelişimlerde birey odaklı hareket etmenin doğru olmayacağı fikri kabul görmeye başlayıp, ‘’çevresi içinde birey’’ kavramı ile hareket eden ekolojik model kabul görmeye başlayınca psikanalitik kuramın meslek disiplinindeki etkisi azalmaya başlamıştır. Bu derleme makalede psikanalitik kuramın tarihsel gelişimi, temelleri, tedavi yöntemleri ve sosyal hizmet meslek disiplini ile olan ilişkisi incelenecektir

Anahtar Kelimeler

psikanalitik kuram, klinik sosyal hizmet, tıbbi sosyal hizmet, medikal model

Kaynakça

• Atkinson, R.C., Smith, E.E. vd., (2014), Psikolojiye Giriş (Öncül, Ö., Ferhatoğlu, D. çev.), Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Aytaç, S., (20049. İnsanı Anlama Çabası, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Corey, G., (2008). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları (T. Ergene çev.), Ankara: Mentis Yayınları.
• Cüceloğlu, D., (2014). İnsan ve Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Crapps, R.W., (2004), Psikanaliz ve Din (Ayten, A Çev.), Marife, 4(1):171-190.
• Doksat, M, K., Önen, B., (2004). Portreler, Yeni Symposium, 42(2): 60-71.
• Duyan, V. (2016), Sosyal Hizmet Kuram ve Yaklaşımları, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Duyan, V., (2014). Sosyal Hizmet Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri, Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
• Frank, D.S. (2015). Taking it all in : how do psychodynamic social workers use social justice values in clinical practice?, Masters Thesis, Smith College, Northampton, MA.
• Freud, Sigmund., (1994). Psikanaliz Üzerine (Öneş, A Çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• Freud, Sigmund, (2013). Grup Psikolojisi ve Ego Analizi (Yücel, B. çev.), Ankara: Alter Yayıncılık.
• Freud, Sigmund, (2013). Psikanaliz Üzerine (Kırımlı, İ. çev.), İstanbul: Sayfa Yayınevi.
• Geçtan, E., (1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Goldstein, E. G. (2009). The Relationship Between Social Work and Psychoanalysis:The Future Impact of Social Workers. Clinical Social Work Journal, 37:7-13.
• Murdock, N. (2014). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları (F. Akkoyun Çev.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özkalp, E. (Ed.), (2004). Davranış Bilimlerine Giriş, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Rasmussen, B., Salhani, D. (2010). Some social implications of psychoanalytic theory: a social work perspective. Journal of Social Work Practice, 24:2, 209-225.
• Sevinç, K., (2019). Freudyen Psikolojide Bilinçaltı ve Bilinçdışı Kavramları Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar, Kilitbahir, 15:125-158.
• Taşkın, E.O., (2009). Psikanaliz ve Psikanalitik Psikoterapi, Türkiye Klinikleri, 2(2):1-7.
• Tuzcuoğlu, N., (1995). Psikanaliz Kuramı ve Özellikleri, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7:275-285
• http://docs.neu.edu.tr/staff/gonul.tascioglu/psy%20450_1.pdf (Erişim tarihi:20.12.2019).
• http://www.bursapsikiyatri.com/makale.php?id=549 (Erişim tarihi: 28.12.2019).