MARQUIS DE SADE: İNSAN-DOĞA İLİŞKİSİNDE İNSAN DOĞASININ DOĞAL YANININ SAVUNUSU

Yıl 2007, Sayı: 3, 75 - 96, 15.05.2007

Taşkıner Ketenci

Öz

18. yüzyılda Fransız yazınının aykırı ismi Marquis de Sade belki de son yüzyılların en ilgi çekici entelektüel kişiliklerinden biridir. Sade kitaplarında kişilerarası ilişkilerde insanın insansal yanı bir kez yitirildiğinde, neler olabileceğinin bilgisini verir. Kişilerarası ilişkilerde insanın sahip olduğu onur bir yana bırakıldığında, ortaya çıkan yeni ilke -kendiyararım koruma-sonuna kadar götürülecek olursa zorunlu olarak sadizme varılır. Yani insandaki insansal olan biricik şey doğaysa, doğrudan doğa nedenselliği insan turunun yapıp etmelerini belir Uy orsa, insan olmak cani olmayı da beraberinde doğal olarak taşır. Sade ahlaksal öznenin etik değerleri bir yana bıraktığında yapabileceği her şeyi cinsellik merkezli olarak kurgular. Hatta, Sade sadist karakterleri aracılığıyla, özne, Kant'ın ahlakının katılığına ihanet ettiğinde neler olacağını dile getirmektedir. Sade eserlerinde ahlaksal eylemin belirleyicisi olarak etik değerler değil de, içgüdüler ya da "koşullu buyruklar " eylemin "ilkesi" yapılırsa neler olacağını anlatır. Sade'm sadist karakterlerinin peşinden gittiği "tutkuların mantığı" insandaki insansal her şeyi tersyüz eder.

Anahtar Kelimeler

Sade, doğa, insan doğası, ahlaksallık, Kant

Marquis De Sade: The Defence Of Natural Fart Of Human Nature In The Human And Nature Relationship

Öz

Marquis de Sade, 1§?}\ century French literature's confrontational name, may be the most interesting intellectuals of the last centuries. In his books, Sade gives the knowledge that once the humane part of a human being is lost in the interpersonal relationships what can happen. In the interpersonal relationships. when honour is left aside, a new principle - the principle of defending your own good- replaces it; and when this new principle is applied to its ultimate end, one necessarily arrives in sadism. That means, if the only unique thing in a human being is nature, if nature directly determines what a human being does, then being a person carries in itself being a murderer. Sade constructs all doings of an ethical subject as sex centered when that subject leaves aside ethical values. Sade, through his sadist heroes, describes what happens when s/he betrays the strictness of Kant's ethics". Sade explains what would happen when instincts or "conditional commands" become the "principle" of the ethical act instead of ethical values as determining ethical act. "Logic of passions" that Sade 's heroes follow so ferociously reverses everyhthing humane in a human being.

Anahtar Kelimeler

Sade, nature, human nature, morality, Kant

Kaynakça

• CAMUS, Albert, Başkaldıran İnsan (Çev: Tahsin Yücel), V yayınları, İstanbul, 1990
• COWARD, David "Sade:Bir Vakd' (içinde: Sade, Marquis de, Aşkın Suçları (Cemal Süreya), Say Yayınlar, İstanbul, 2003
• COLLiNGWOOD, R.G., Doğa Tasarımı, (Çev: Kurtuluş Dinçer), İmge Yayınları, Ankara, 1999
• COLLiNGWOOD, R.G., Tarihin İlkeleri (Çev:Ahmet Hamdi Aydoğan), Y.K.Y. Yayınları, İstanbul, 2005
• HEIDEGGER, Martin. Die Grundbegriffe der Metaphysik,, Vittorio Klostermann Verlag, Frankfurt am Main, 2004
• HORKHEİMER, Max; Theodor Adorno. Aydınlanmanın Diyalektiği (Çev:Oğuz Özügül) Kabalcı Yayınevi İstanbul, 1995
• KILIÇ Yavuz, İnsan Doğası Kavramı Üzerine Bir Çalışma (Yaymlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004
• LA METRİE, Julien Offray De, İnsan, Bir Makina (Çev: Zehra Bayramaoğlu) Süreç Yayınlan, İstanbul, 1985 (İkinci Baskı)
• MBTZLER, Philosophen Lexikon, J.B. Metzlersche Buchhandlung, Darmstadt, 1989, (s:677-680)
• de SADE, Marquis, La Philosophie dans le boudoir, Bookking International, Paris, 1994
• de SADE, Marquis, Erdemle Kırbaçlanan Kadın, (Çev: Yaşar İlksavaş), Oğlak yayıncılık, İstanbul, 1999
• de SADE, Marquis, Yatak Odasında Felsefe , (Çev:Kerim Sadi), Ayrıntı Yayınlan, İstanbul, 2002
• de SADE, Marquis, Sodom 'un 120 Günü, (Çev: Birsel Uzma), Chiviyazıları Yayınları, İstanbul, 2000
• de SADE, Marquis, İkinize de Yer Var, (Çev: Yaşar İksavaş), Oğlak Yayıncılık, İstanbul, 2001
• de SADE, Marquis, Aşkın Suçları (Cemal Süreya), Say Yayınlar, İstanbul, 2003
• de SADE, Marquis, Juliette 1'.Erdemsizliğe Övgü, (Çev:Münire Yıimaer), Chiviyazıları Yayınları, İstanbul, 2003
• de SADE, Marquis, Juliette2:Suç Kardeşliği, (Çev:Münire Yıimaer), Chiviyazıları Yayınları, İstanbul, 2004
• de SADE, Marquis, JulietteS:İhtirasın Nirvanası, (Çev:Münire Yıimaer), Chiviyazıları Yayınları, İstanbul, 2005
• SCOTT, George Rylay, İşkencenin Evrensel Tarihi, (Çav:Hamide Koyukan), Dost Kitabevi Yayınlan- Ankara, 2003
• ZİZEK, Slavoj, "Kant ile Sade: İdeal Çift", (Çev:Ali Kaftan), Cogito Dergisi Kant Özel Sayısı (41 -42), İstanbul, 2005