HUKUK-İKTİDAR İLİŞKİSİ ÜZERİNE TARİHSEL VE KURAMSAL BİR SORUŞTURMA: CARL SCHMİTT, WALTER BENJAMİN VE GİORGİO AGAMBEN’DE HUKUK-İKTİDAR İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Sayı: 32, 21 - 48, 09.12.2021

Turgay Kahveci Kadir Aras

https://doi.org/10.53844/flsf.991407

Cited By: 1

Öz

İktidar ve hukuk arasındaki ilişki tarihsel ve köklü bir ilişkidir. Bu çalışmada iktidarın kaynağı ve kullanımı, başka bir ifadeyle “yasa ve kılıç” arasındaki ilişki irdelenmiştir. İlk bölümde kökensel olarak devletsiz toplumlarda iktidarın kaynağı ile kullanımı arasındaki bölünmüşlüğü açıklayan antropolojik çalışmalara başvurulmuştur. Ardından modern dönemde kuvvetler ayrılığı sorgulanmış, bu bağlamda hukuk ve iktidar ilişkisi soruşturulurken üç düşünür ele alınmıştır: Carl Schmitt “olağanüstü hal” kavramsallaştırması üzerinden ele alınmış, Walter Benjamin yasa koyucu ve yasa koruyucu iktidar kavramı üzerinden değerlendirilmiştir. Son olarak Giorgio Agamben’in “homo sacer” ve “çıplak bedenler” kavramsallaştırmaları aktarılmıştır. Schmitt, olağanüstü hâl adı verilen kurucu momenti karar verici iktidara haiz bir özneye devrederken Benjamin yasa düzleminde iktidarı ve mitik/ilahi şiddeti incelemiştir. Agamben ise hukuksal olarak inşâ edilmiş soyut haklardan arınmış çıplak bedenler üzerinde şiddetin olağanlığını analiz etmiş ve istisna hâlinin modern politika dahilinde yaşama biçimine dönüştüğünü öne sürmüştür. Özetle modern dönemde güçler ayrımının eleştirisi gerçekleştirilirken üç düşünür hukukun iktidarın belirleniminde olduğuna dikkat çekerek öne çıkmaktadırlar. Makalenin ereği, düşünürlerin teorik mülahazalarından hareketle modern politik dönem açısından hukuk-iktidar ilişkisinde güçler ayrımının de facto bir geçerliği olmadığına dair tartışma yürütmektir. Çalışmada siyasal antropolojiden siyasal kurama disiplinler arası bir yöntem benimsenirken eklektik bir tutumdan ziyade, hukuk-iktidar sorunsalı bağlamında tarihsel ve kuramsal bir izlek takip edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İktidar, Hukuk, Carl Schmitt, Walter Benjamin, Giorgio Agamben

A HISTORICAL AND THEORETICAL INVESTIGATION ON THE LAW-POWER RELATION: THE LAW-POWER RELATION IN CARL SCHMITT, WALTER BENJAMIN AND GIORGIO AGAMBEN

Öz

The relationship between power and law is a historical and deep-rooted one. In this study, the source and use of power, in other words, the relation between "law and sword" are examined. In the first part, anthropological studies are applied to explain the division between the source of power and its use in originally stateless societies. Then, the separation of powers in the modern period was questioned, and three thinkers were discussed while investigating the relation between law and power in this context: Carl Schmitt was handled through the concept of "state of emergency", Walter Benjamin was evaluated through the concept of lawmaker and law-protecting power. Finally, Giorgio Agamben's conceptualizations of "homo sacer" and "naked bodies" are presented. While Schmitt transferred the founding moment, called the state of emergency, to a subject with decision-making power, Benjamin examined power and mythical/divine violence at the level of law. Agamben, on the other hand, analyzed the normality of violence on bare bodies that were legally constructed, free of abstract rights, and argued that the state of exception turned into a way of life within modern politics. In summary, while criticizing the separation of powers in the modern era, three thinkers stand out by drawing attention to the fact that law is in the determination of power. The aim of the article is to argue that the separation of powers in the relations between law and power is not a de facto validity for modern politic era, based on the theoretical considerations of thinkers. While adopting an interdisciplinary method from political anthropology to political theory in the study, a historical and theoretical path was followed in the context of the law-power problematic rather than an eclectic approach.

Anahtar Kelimeler

Power, Law, Carl Schmitt, Walter Benjamin, Giorgio Agamben

Kaynakça

• Agamben, Giorgio. İstisna Hali. Çeviren. Kemal Atakay. İstanbul: Otonom Yayıncılık, 2006.
• Agamben, Giorgio. Kutsal İnsan, Çeviren. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013, 16-17.
• Akal, Cemal Bali. İktidarın Üç Yüzü. Ankara: Dost Kitabevi, 1998.
• Aksoy, Mete Ulaş. “Kutsal İnsan: Giorgio Agamben’in Egemenlik Anlatısında Kurbansal Durum”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 22, (2016): 16-40. Erişim Tarihi: 30 Temmuz, 2021.
• Althusser, Louis. Montesquieu Siyaset ve Tarih. Çeviren. Alp Tümertekin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 123.
• Benjamin, Walter. “Şiddetin Eleştirisi Üzerine”. İçinde Şiddetin Eleştirisi Üzerine. ed. Aykut Çelebi, 19-43. İstanbul: Metis Yayınları, 2010.
• Clastres, Pierre. Devlete Karşı Toplum. Çeviren. Mehmet Sert ve Nedim Demirtaş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1991.
• Çakmakkaya, Eda. “Adalet Sorununa Bir Bakış: Walter Benjamin ve Jacques Derrida Bağlamında Yasanın Şiddeti Üzerine”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 9, no 33 (2018): 537-556, Erişim Tarihi: Temmuz 29, 2021.
• Çelebi, Aykut. “Sunuş”, içinde Siyasal Kavramı, ed. Aykut Çelebi, İstanbul: Metis Yayınevi, 2009, 9-29.
• Çelebi, Aykut. Devlet, Toprak, Egemenlik: Carl Schmitt’in Düşüncesinde Siyasal Kavramı ve Kurucu İktidar Sorunu, Ankara: İmaj Yayınevi, 2008.
• Dick, Howard. “Introduction Claude Lefort: From the Critique of Totalitarianism to the Politics of Democracy”. Democratiya 11 (2007): 61-66, Erişim Tarihi: Ağustos 3, 2021.
• Direk, Zeynep. “Yasa, Adalet ve Siyaset”. İçinde Şiddetin Eleştirisi Üzerine, ed. Aykut Çelebi, 214-255. İstanbul: Metis Yayınları, 2010.
• Eren, Selahattin. “Senatus Consultum Ultimum”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 24, no 2, (2018): 1125-1145. Erişim Tarihi: Ağustos 2, 2021.
• Esen, Selin. Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye’de Olağanüstü Hâl Rejimi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2008.
• Foucault, Michel. Toplumu Savunmak Gerekir. Çeviren. Şehsuvar Aktaş. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• Güngören, Ahmet. Cadıların Günbatımı/Bir Antropolojik El Kitabı İçin Yazılar, İstanbul: Yol Yayınevi, 1988.
• Hocart, Arthur Maurice. “Krallar ve Danışmanları: Yasa”, içinde Devlet Kuramları, ed. Cemal Bali Akal, Ankara: Dost Kitabevi, 2000, 71-95.
• Kardeş, Ertan. Schmitt’le Birlikte Schmitt’e Karşı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.
• Marx, Karl ve Friedrich Engels. Komünist Manifesto. Çeviren. Muzaffer Erdost. Ankara: Sol Yayınları, 2011.
• Montesquieu, Charles Louis de Secondat Baronde. Kanunların Ruhu Üzerine. Çeviren. Fehmi Baldaş, İstanbul: Hiperlink Yayınları, 2004.
• Schmitt, Carl. Siyasal Kavramı. Çeviren. Ece Göztepe. İstanbul: Metis Yayınevi, 2009.
• Schmitt, Carl. Siyasi İlahiyat. Çeviren. Emre Zeybekoğlu. Ankara: Dost Yayınevi, 2005.
• Uğurlu, Ahmet. “Claude Lévi-Strauss’ta Mitos”, İnsan ve Toplum Dergisi 4, no 7 (2014): 113-133, Erişim Tarihi: 20 Haziran, 2021.
• Yalçınkaya, Ayhan. Foucault’dan Agamben’e Sıvılaşmış İktidar ve Gelenek. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2005.