SCHİLLER’DE TARİH BİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ

Yıl 2023, Sayı: 36, 395 - 412, 27.11.2023

Ceyhan Işık

https://doi.org/10.53844/flsf.1361814

Öz

Schiller için tarih biliminin alanı tüm etik alandır, konusu ise medeni insandır. Schiller tarih bilimini sistematik açıdan ele almaz. Ancak o, tarih biliminin özsel niteliklerinden söz eder. Bu çalışmanın amacı Schiller’de tarih biliminin niteliklerini göstermek ve bu nitelikler yoluyla onun tarih bilimini daha sistematik olarak göstermektir. Tarih biliminin nitelikleri şunlardır: (a) Yazı: Tarih yazı ile başlar. (b) Felsefe: Felsefi tarih bilimi birleştiricidir, parçacı değil. (c) Evrensellik: Evrensel tarih felsefi tarih ve bütünsel dünya tarihidir. (d) Teleoloji: Tarihin amacı vardır, tarih Tanrı’nın planıdır. (e) Şimdicilik: Tarih tüm zamanları kapsar, ancak merkezde duran zaman birimi şimdiki zamandır. (f) Döngüsellik ve İlerlemecilik: Tarih neden-sonuç ilişkisinde döngüsel ve ilerlemecidir.

Anahtar Kelimeler

tarih felsefesi, dünya tarihi, zaman, sanat

THE FEATURES OF HISTORICAL SCIENCE IN SCHILLER

Öz

For Schiller, the field of historical science is the entire ethical field, and its subject is civilized man. Schiller does not discuss the science of history systematically. However, he talks about the essential qualities of historical science. The aim of this study is to show the qualities of historical science in Schiller and to show his historical science more systematically through these qualities. The characteristics of historical science are as follows: (a) Writing: History begins with writing. (b) Philosophy: The philosophical science of history is unitary, not fragmentary. (c) Universality: Universal history is philosophical history and holistic world history. (d) Teleology: History has purpose, history is God's plan. (e) Presentism: History encompasses all time, but the unit of time that stands at the center is the present. (f) Cyclicality and Progressivism: History is cyclical and progressive in its cause-effect relationship.

Anahtar Kelimeler

history of philosophy, world history, time, art

Kaynakça

• Aytaç, Gürsel. Schiller. hazırlayan ve çeviren: Gürsel Aytaç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2008.
• Aytaç. “Sunuş”. Schiller, İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine. çev. Gürsel Aytaç, Gürsel Aytaç ve Doğan Göçmen’in Ekleri ile, Ankara: Fol, 2020.
• Batıman, Burhanettin. Schiller, Felsefe ve Şiir. Almancadan çeviren ve açıklamalar: Burhanettin Batıman, İstanbul: Yaba Yayınları, 2011.
• Batıman. “Schiller ve Namık Kemal”. Tercüme, Schiller, Özel Sayı, sayı: 65-68, cilt: XIII, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu, Ocak-Aralık 1959.
• Bloch, March. Tarih Savunusu veya Tarihçilik Mesleği. çev. Ali Berktay, İstanbul: İletişim Yayınlan, 2013.
• Cieszkowski, August von. Prolegomena zur Historiosophie. Hamburg: Felix Meiner Verlag, 1981.
• Dann, Otto. “Struktur des Textes”. Schiller, Was heisst und zu welchem Ende studiert man Universalgeschichte?, Eine akademische Antrittsrede, Herausgegeben von Otto Dann, Stuttgart: Phillipp Reclam jun., 2006.
• Dann. “Anmerkungen”. Schiller, Was heisst und zu welchem Ende studiert man Universalgeschichte?, Eine akademische Antrittsrede, Herausgegeben von Otto Dann, Stuttgart: Phillipp Reclam jun., 2006.
• Dilthey, Wilhelm. “Schiller”. Gürsel Aytaç, Schiller, hazırlayan ve çeviren: Gürsel Aytaç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2008.
• Dilthey. “İnsan ve Tarih Dünyasında Tekilleşme ve Sanat”. Hermeneutik ve Tin Bilimleri, çeviren: Doğan Özlem, Ankara: Fol, 2021.
• Nietzsche, Friedrich. Güç İstenci. çev. Nilüfer Epçeli, İstanbul: Say Yayınları, 2020.
• Göçmen, Doğan. “’İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar’ ve Ahlaklı Bir Uygarlık Arayışı”. Schiller, İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine, çev. Gürsel Aytaç, Gürsel Aytaç ve Doğan Göçmen’in Ekleri ile, Ankara: Fol, 2020.
• Goethe, Johann Wolfgang von. “Tabiat ve Sanat”. Yarat Ey Sanatçı, çev. Ahmet Cemal, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Goethe. “Sanatçının Şarkısı”. Yarat Ey Sanatçı, çev. Ahmet Cemal, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Goethe. “Schiller’in Kafatasını Seyrederken”. Yarat Ey Sanatçı, çev. Ahmet Cemal, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Haller-Nevermann, Marie. “Ein Weltbürger, der keinem Fürsten dient”. Aus Politik und Zeitgeschichte Schiller, Herausgegeben von der Bundeszentrale für politische Bildung Adenauerallee 86 53113 Bonn, (9-10/2005 28. Februar 2005).
• Heine, Heinrich. Die romantische Schule. Durchgesehener Neusatz mit einer Biographie des Autors bearbeitet und eingerichtet von Michael Holzinger, 4. Auflage, Berlin: Berliner Ausgabe, 2017.
• Humboldt, Wilhelm von. Über Schiller und Goethe, Aus den Briefen und Werken. Gesammelt und erlaeutert von Eberhard Haufe, Weimar: Gustav Kiepenheur Verlag, 1963.
• Işık, Ceyhan. Din Devlet Tarih, Hegel'de Uluslararası İlişkiler. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2022.
• Kahle, Werner. “Schiller”. Philosophenlexikon, von einem Autorenkollektiv, herausgegeben von Erhard Lange und Dietrich Alexander, Berlin: Dietz Verlag, 1982.
• Kramer, Lawrence. “The Harem Threshold: Turkish Music and Greek Love in Beethoven's “Ode to Joy””, 19th-Century Music 22, no. 1 (1998).
• Mann, Thomas. “Schiller Hakkında Deneme”, Gürsel Aytaç, Schiller, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2008.
• Mehring, Franz. Schiller, Ein Lebensbild für deutsche Arbeiter. Beabeitet und herausgegeben von Walter Heist, Berlin: Gebrüder Weiss, 1948.
• Novalis. Fragmanlar. çev. Gürsel Aytaç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
• Önen, Yaşar. “Gençlik Eserlerinde Schiller’in Dili”. Tercüme, Schiller, Özel Sayı, sayı: 65-68, cilt: XIII, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu, Ocak-Aralık 1959.
• Özgü, Melâhat. “Schiller ve Sahne”. DTCF Dergisi, Cilt 18, Sayı 1-2 (1960).
• Safranski, Rüdiger. Schiller oder Die Erfindung des deutschen Idealismus. München Wien: Carl Hanser Verlag, 2004.
• Schelling, Friedrich Wilhelm Joseph von. “Tarih Felsefesi Olur mu? [1797/8]”. Tarih Felsefesi, Seçme Metinler, Herder-Kant-Fichte-Schelling-Schopenhauer, Haz: Doğan Özlem-Güçlü Ateşoğlu, Ankara: Doğu Batı.
• Schelling. “Studium Generale: Akademik Eğitimin Yöntemi Üzerine Dersler [1802]”. çev. Al Irgat, Tarih Felsefesi, Seçme Metinler, Herder-Kant-Fichte-Schelling-Schopenhauer, Haz: Doğan Özlem-Güçlü Ateşoğlu, Ankara: Doğu Batı.
• Schelling. “Tarih Kavramı [1800]”. çev. Ali Irgat, Tarih Felsefesi, Seçme Metinler, Herder-Kant-Fichte-Schelling-Schopenhauer, Haz: Doğan Özlem-Güçlü Ateşoğlu, Ankara: Doğu Batı.
• Schiller, Friedrich. Was heisst und ze welchem Ende studiert man Universalgeschichte?, Eine akademische Antrittsrede. Herausgegeben von Otto Dann, Stuttgart: Phillipp Reclam jun., 2006.
• Schiller. Über naive und sentimentalische Dichtung. Hamburg: Tredition Classics, tarihsiz.
• Schiller. “Zeitgenössische Dokumente, Schiller (noch in Weimar) an Körner (in Desden) am 26. Mai 1789”. Was heisst und zu welchem Ende studiert man Universalgeschichte, Herausgegeben von Otto Dann, Stuttgart: Phillipp Reclam jun., 2006.
• Schiller. “Zeitgenössische Dokumente, Schiller aus Rudolstadt an Körner am 13. Oktober 1789”. Was heisst und zu welchem Ende studiert man Universalgeschichte, Herausgegeben von Otto Dann, Stuttgart: Phillipp Reclam jun., 2006.
• Schiller. “Aklın Sınırları Üzerine”. Aydınlanma Nedir? Kant, Erhard, Hamann, Herder, Lessing, Mendelssohn, Riem, Schiller, Wieland, çeviri: Mehmet Barış Albayrak, İstanbul: Albaraka Yayınları, 2022.
• Schiller. “Lykurg ve Solon Kanunları”. Tercüme, Schiller, Özel Sayı, sayı: 65-68, cilt: XIII, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu, Ocak-Aralık 1959.
• Schiller. “Die Sendu ng Moses”. Thalia, Dritter Band, 10. Heft, 1. Auflage, Herausgeber: Friedrich Schiller, Leipzig: Georg Joachim Göschen, Leipzig, 1790.
• Schlözer, “Zeitgenössische Dokumente, Der Göttinger Historiker August Ludwig Schlözer gibt im Jahre 1772 eine Definition von Universalgeschichte”. Schiller, Was heisst und zu welchem Ende studiert man Universalgeschichte?, Eine akademische Antrittsrede, Herausgegeben von Otto Dann, Stuttgart: Phillipp Reclam jun., 2006.
• Tennemann, Wilhelm Gottlieb. Grundriss der Geschichte der Philosophie, für den akademischen Unterricht. zweite verbesserte Auflage, Leipzig: bey Johann Ambrosius Barth, 1816.
• Wiese, Benno von. “Der Geschichtsphilosoph Schiller zwischen Kant und Montesquieu”. Friedrich Schiller, Stuttgart: J.B. Metzler, 1978.
• İnternet Kaynakları
• Coudenhove-Kalergi, Richard; Lévy, Paul, M.G.. “Échange de lettres entre Richard Coudenhove-Kalergi et Paul M.G. Lévy (3 août 1955 - 5 septembre 1955)”, https://www.cvce.eu/obj/fr-34a3b196-9a23-4e9e-a977-94e31495b169, Erişim Tarihi: Şubat 24, 2021.
• Schiller, “Philosophie der Physiologie”, https://www.friedrich-schiller-archiv.de/philosophische-schriften/philosophie-der-physiologie/, Erişim Tarihi: Ağustos 10, 2023.
• Schiller. “Die Macht des Gesanges”. https://www.friedrich-schiller-archiv.de/gedichte-schillers/lange-gedichte/die-macht-des-gesanges/, Erişim Tarihi: Temmuz, 29, 2023.
• Schiller. Die Künstler, https://www.friedrich-schiller-archiv.de/gedichte-schillers/highlights/die-kuenstler/, Erişim Tarihi: Temmuz, 29, 2023.
• Schiller. Die Teilung der Erde. https://www.friedrich-schiller-archiv.de/inhaltsangaben/teilung-der-erde-text-zusammenfassung-interpretation/, Erişim Tarihi: Ağustos 10, 2023.
• Schiller. “Yeni Yüzyıla Girerken (1801)”. Gürsel Aytaç, Schiller, hazırlayan ve çeviren: Gürsel Aytaç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2008.
• Schiller, Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande, https://www.friedrich-schiller-archiv.de/geschichte-des-abfalls-der-vereinigten-niederlande/einleitung/, Erişim Tarihi: Eylül 14, 2023.
• Schiller. Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande. https://www.friedrich-schiller-archiv.de/geschichte-des-abfalls-der-vereinigten-niederlande/die-niederlande-unter-karl-dem-fuenften/, Erişim Tarihi: Eylül 14, 2023.
• Zizek, Slavoj. “Neşe Türkiye'siz övülür mü?”. Radikal, 25/12/2007, http://www.radikal.com.tr/yorum/nese-turkiyesiz-ovulur-mu-835405/, Erişim Tarihi: Nisan 5, 2021.