A CRITICAL EXAMINATION ON THE POSSIBILIY OF CIVIL DISOBEDIENCE

Yıl 2024, Sayı: 39, 377 - 396, 16.12.2024

Hasan Bayam

https://doi.org/10.53844/flsf.1504166

Öz

This study aims to explain the concept of civil disobedience in general and its place in political philosophy. Civil disobedience, as a form of passive resistance, has been tried many times around the world. This form of action, which has positive examples, emerged as a civil society movement. Mahatma Gandhi, one of the practical pioneers of the movement, introduced the movement to the world public with his "Salt March" action. In this study, the thoughts of Henry David Thoreau, who conceptualized the act of passive resistance under the name of "civil disobedience", on the state structure, as well as the comments of many thinkers about civil disobedience, in which situations civil disobedience actions can be valid and consistent; Issues such as the factors that lead these actions to success and the importance of the changes brought about by the results of the actions for society are discussed in detail

Anahtar Kelimeler

Civil disobedience, Thoreau, Gandhi, violence, state, anarchism

SİVİL İTAATSİZLİĞİN OLANAKLILIĞINA DAİR ELEŞTİREL BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışma, genel olarak sivil itaatsizlik kavramı ve bu kavramın siyaset felsefesi içerisindeki yerini anlatmaya yöneliktir. Pasif direniş biçimi olarak sivil itaatsizlik, dünyada pek çok kez denenmiştir. Olumlu anlamda sonuçlanmış örnekleri olan bu eylem biçimi, sivil toplum hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Hareketin pratik anlamda öncülerinden olan Mahatma Gandhi, yaptığı “Tuz Yürüyüşü” eylemiyle, hareketi, dünya kamuoyuna tanıtmıştır. Bu çalışmada, pasif direniş eylemini “sivil itaatsizlik” adı altında kavramsallaştıran kişi olan Henry David Thoreau’nun devlet yapısına dair düşüncelerinin yanı sıra birçok düşünürün sivil itaatsizlik hakkındaki yorumları, sivil itaatsizlik eylemlerinin hangi durumlarda geçerli ve tutarlı olabileceği; bu eylemleri başarıya götüren unsurların neler olduğu ve eylemlerin sonuçlarının getirdiği değişimlerin toplum açısından önemi gibi konular, etraflıca ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sivil itaatsizlik, Thoreau, Gandhi, şiddet, devlet, anarşizm

Etik Beyan

Derginize göndermiş olduğum çalışmamın etik kurallara uyugn olduğunu beyan eder, oluşacak sorumlulukların tarafıma ait olduğunu bildiririm.

Kaynakça

• Arendt, Hannah, Crises Of The Republic, London, A Harvest Book, 1972.
• Arendt, Hannah, Kamu Vicdanına Çağrı-Sivil İtaatsizlik, çeviren Yakup Coşar, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1997.
• Ayverdi, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul, Kubbealtı Yayınları, 2010.
• Bedau, Hugo A., Civil Disobedience, London and New York, Routledge Press, 1. Published, 1991.
• Bookchin, Murray, Toplumsal Anarşizm mi Yaşamtarzı Anarşizm mi?, çeviren Deniz Aytaş, İstanbul, Kaos Yayınları, 2005.
• Bravo, Hamdi, “Hegel’de Devlet ve Özgürlük İlişkisi”, FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 3, (2007), 125-144.
• Cantzen, Rolf, Daha Az Devlet Daha Çok Toplum, çeviren Veysel Atayman, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1994.
• Dworkin, Ronald, Kamu Vicdanına Çağrı-Sivil İtaatsizlik, çeviren Yakup Coşar, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1997.
• Foucault, Michel, Hapishanenin Doğuşu, çeviren Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara, İmge Kitapevi, 1992.
• Galtung, Johan, Gandhi ve Alternatif Hareket-Teoride Satyagraha-Normlar, çeviren Yakup Coşar, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1997.
• Gümrükçüoğlu, Esra, “Mahatma Gandhi ve Sessiz Direnişi”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, cilt: 5, sayı: 16, (2018), 378-393.
• Heidegger, Martin Varlık ve Zaman, çeviren Kaan Ökten, İstanbul, Agora Kitaplığı, 2006.
• Kuçuradi, İoanna, Etik, Ankara, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2006.
• Kaya, Ramazan, Qijika Reş, Ulus Meselesi, Bookchin ve Diğer Şeyler... Der. Barış Soydan, Türkiye’de Anarşizm, İstanbul, İletişim Yayınları, 2012.
• Newman, Saul, Bakunin’den Lacan’a, çeviren Kürşat Kızıltuğ, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2006.
• Platon, Menon Diyaloğu, çeviren Adnan Cemgil, Ankara, MEB Yayınları, 1942.
• Rızvanoğlu, Eren, “Hegel Versus Hobbes: İnsanın Varkalımsal Aracı Olarak Savaş”, Bursa Uludağ Ü. Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 23, (2024): 754-782.
• Thoreau, H. David, Sivil İtaatsizlik, çeviren Melis olçum, İstanbul, Kafekültür Yayıncılık, 2013.
• Thoreau, H. David, Sivil İtaatsizlik, çeviren Caner Turan, İstanbul, Say Yayıncılık, 2016.
• Torun, Yıldırım, Klasik Anarşizm, Ankara, Savaş Kitapevi, 2009.
• Quill, Lawrance, Civil Disobedience, New York, Palgrave Macmillian Press, 2009.
• Woodcock, George, “Dini Araştırmalar Dergisi-Anarşizm,” Cilt:7, Sayı 20, (2004): 369. çeviren Cengiz Çuhadar-Hakan Coşar, Ankara, Motif Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları
• Kırlı, Özlem, “Sivil İtaatsizlik ve Henri David Thoreau”, Akademik Bakış Dergisi, 48, (2015): 446-459. Kırgızistan, Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/382992, Erişim Tarihi: 23.06.2024.