Mühendislik Tasarıma Dayalı Hayat Bilgisi Öğretimi: Örnek Bir Etkinlik

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 219 - 235, 15.09.2020

Nurullah Kereci , Sinan Çınar

Öz

Bu çalışmanın amacı; mühendislik tasarıma dayalı hayat bilgisi etkinliği geliştirmek ve bu etkinliğin öğrencilerin akademik başarısı üzerindeki etkisini ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın araştırma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Ordu ilinin Ünye ilçesinde bir devlet okulunda öğrenim görmekte olan 3.sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak açıklayıcı durum çalışması yöntemi benimsenmiş ve ölçme aracı olarak ‘‘Akademik Başarı Testi’’ ve saha notları kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS analiz yöntemi ve betimsel analiz yöntemleri uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre mühendislik tasarıma dayalı hayat bilgisi öğretiminin sonucunda öğrencilerinin akademik başarı puanlarında son test lehine anlamlı bir değişiklik meydana geldiği ve erkek-kız öğrencilerin arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin tasarım sürecinde gurup olarak başarılı bir şekilde çalıştıkları ve eğlenceli vakit geçirdikleri tespit edilmiştir. Bu bağlamda hayat bilgisi öğretiminde mühendislik tasarım yöntem uygulama çalışmaları daha geniş bir perspektiften ele alınabilir ve disiplinler arası bir doğaya sahip olan sosyal bilgiler öğretiminde de bu alanda çalışmalar yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

Hayat Bilgisi Öğretimi, mühendislik tasarım süreci, ilkokul öğrencileri, akademik başarı

Life Knowledge Training Based On Engineering Design: A Sample Activity

Öz

The purpose of this study; to develop a life design activity based on engineering design and to reveal the effect of this activity on students' academic success. The research group of the study consists of 3rd grade students studying in a public school in Ünye district of Ordu province in 2018-2019 academic year. In the study, descriptive case study method was adopted as the research method and the "Academic Achievement Test [ABT]" test and field notes were used as measurement tools. SPSS analysis method and descriptive analysis methods were used in the analysis of the data obtained. According to the findings obtained from the research, it was concluded that there was a significant change in the academic achievement scores of the students in favor of the posttest and that there was no significant difference between the male and female students as a result of the life design teaching based on engineering design. In addition, it was determined that the students successfully worked as a group in the design process and had fun. In this context, engineering design method application studies in life science education can be handled from a wider perspective and studies in this area can be done in social studies education, which has an interdisciplinary nature.

Anahtar Kelimeler

Life science teaching, engineering design process, primary school students, academic success

Kaynakça

• Abraham, M.R., Williamson, V.M., & Westbrook, S.L. (1994). A cross-age study of the understanding of five chemistry concepts. Journal of research in science teaching, 31(2), 147-165.
• Akınoğlu, O. (2004). Yapılandırmacı öğrenme ve coğrafya öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi,10, 73-94.
• Atik, S., & Aykaç, N. (2018). Hayat Bilgisi Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi (1926-2018), Trakya Eğitim Dergisi, 9(4), 708-722
• Atman, C.J., Kilgore, D., & McKenna, A. (2008). Tasarım öğrenmesinin karakterizasyonu: Mühendislik tasarımcılarının dil kullanımının karma yöntemlerle incelenmesi. Mühendislik Eğitimi Dergisi, 97 (3), 309-326.
• Ayar, M. C. (2015). First-Hand Experience with Engineering Design and Career Interest in Engineering: An Informal STEM Education Case Study. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(6), 1655-1675.
• Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop İli Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 113-126.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Azgın, A. O., & Şenler, B. (2019). İlkokulda STEM: Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları. Journal of Computer and Education Research, 7(13), 213-232. DOI: 10.18009/jcer.538352
• Baysal, Z.N; Tezcan, Ö. & Nemli, D.B. (2017). Hayat Bilgisi Ders Bütünlüğünün ve Gerekliliğinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi, Dicle Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 476-492.
• Bers, M. U. & Portsmore, M. (2005). Teaching partnerships: early childhood and engineering student teaching math and science through robotics. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 59–73.
• Bursal, M., Buldur, S. ve Dede, Y. (2015). Alt sosyo-ekonomik düzeyli ilköğretim öğrencilerinin 4- 8. sınıflar fen ve matematik ders başarıları: cinsiyet perspektifi. Eğitim ve Bilim, 179, 133- 145. doi: 10.15390/EB.2015.2913.
• Ceylan, S. (2014). Ortaokul fen bilimleri dersindeki asitler ve bazlar konusunda fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) yaklaşımı ile öğretim tasarımı hazırlanmasına yönelik bir çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa, Türkiye.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş Üçüncü Baskı, s. 76- 112). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çevik, M. (2018). Impacts of the Project Based (PBL) Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) education on academic achievement and career interests of vocational high school students [Proje Tabanli (PjT) Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM) egitiminin, meslek lisesi ögrencilerinin akademik basarilarina ve mesleki ilgilerine etkisi]. https://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2018.012
• Çınar, S. (2019). Integration of engineering design in early education: How to achieve it. Cypriot Journal of Educational Sciences, 14(4), 520-534.
• Demir, S., & Özden, S. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Öğretimsel Stratejilere Yöntemlere ve Tekniklere İlişkin Görüşleri: Hayat Bilgisi Dersine Yönelik Tanılayıcı Bir Çalışma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 59-75.
• Deveci, H. (2008). Hayat bilgisi dersinin tanımı, kapsamı ve ilköğretim programındaki yeri. Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi, 1-20.
• Duban, N., Aydoğdu, B., & Kolsuz, S. (2018). STEAM implementations for elementary school students in Turkey. Journal of STEM Arts, Crafts, and Constructions, 3(2).
• Farkis, J. C. (2011). Early school experiences related to gender disparities in K-8 mathematics and science. Unpublished doctoral dissertation, Northeastern University Boston, Massachusetts.
• Ercan, S., & Şahin, F. (2015). Fen Eğitiminde Mühendislik Uygulamalarının Kullanımı: Tasarım Temelli Fen Eğitiminin Öğrencilerin Akademik Başarıları Üzerine Etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 128-164. https://doi.org/10.17522/nefefmed.67442
• Ergün, A., & Balçın, M. D. (2019). Probleme Dayalı FeTeMM Uygulamalarının Akademik Başarıya Etkisi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 4(1),40-63. DOI: 10.29250/sead..490923
• Fortus, D., Dershimer, R.C., Krajcik, J., Marx, R.W., & Mamlok-Naaman, R. (2004). Design-based science and student learning. Journal of Research in Science Teaching, 41(10), 1081-1110.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2018). The effects of STEAM (STEM+ Art) activities 7th grade students’ academic achievement, STEAM attitude and scientific creativitiesSTEAM (STEM+Sanat) etkinliklerinin 7. Sınıf öğrencilerinin akademik başarı, STEAM tutum ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. Journal of Human Sciences, 15. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i3.5430
• Güneş, T., & Demir, S. (2007). İlköğretim Müfredatındaki Hayat Bilgisi Derslerinin, Öğrencileri Fen Öğrenmeye Hazırlamadaki Etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 33, 169-180.
• Güven, S. (2010). İlköğretim hayat bilgisi dersi ders ve öğrenci çalışma kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156).
• Güven, S., & Kılıç, Z., (2017). Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 200-223.
• Hacıoğlu, Y., Yamak, H., & Kavak, N. (2016). Mühendislik tasarım temelli fen eğitimi ile lgili öğretmen. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 807-830.
• Hagay, G., & Baram-Tsabari, A. (2015). A strategy for incorporating students’ interests into the high school science classroom. Journal of Research in Science Teaching, 52(7), 949-978.
• Hathcock, S., Dickerson, D., Eckhoff, A., & Katsioloudis, P. (2015). Scaffolding for Creative Product Possibilities in a Design-Based STEM Activity. Research in Science Education, 45, 1-22. https://doi.org/10.1007/s11165-014-9437-7
• Hirsch, L. S., Berliner-Heyman, S., Cano, R., Kimmel, H., & Carpinelli, J. (2011). Middle school girls' perceptions of engineers before and after a female only summer enrichment program. Frontiers in Education Conference (FIE), Rapid City.
• Holman, J. S., & Finegold, P. (2010). STEM careers review. London: Report to the Gatsby charitable foundation. Retrieved from http://www.suffolkebp.co.uk/js/plugins/filemanager/files/STEMCareersReview.pdf
• International Technology Education Association (2007). Standards for technological literacy: content for the study of technology.
• Irkıçatal, Z. (2016). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) İçerikli Okul Sonrası Etkinliklerin Öğrencilerin Başarılarına ve FeTeMM Algıları Üzerine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Judson, E., (2014). Effect of Transferring to STEM Focused Charter and Magnet Schools on Student Achievement. The Journal of Educational Research, 107, 255-266.
• Karakaya, F., Yantırı, H., Yılmaz, G., & YılmazM. (2019). İlkokul öğrencilerinin STEM etkinlikleri hakkında görüşlerinin belirlenmesi: 4. sınıf örneği. Sorumlu yazar: Ferhat Karakaya, e-posta: [e-mail], Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 1-14
• Karasu Avcı, E., & Ketenoğlu Kayabaşı, Z. E. (2019). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları yöntem ve tekniklere ilişkin görüşleri: Bir olgubilim araştırması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(4), 926-942. doi: 10.16986/HUJE.2018044069
• Knight, M. & Cunningham, C. M. (2004). Draw an engineer test (DAET): Development of a tool to investigate students’ ideas about engineers and engineering. Proceedings of the 2004 ASEE annual conference and exposition, Salt Lake City, Uta
• Leaper, C., Farkas, T., & Brown, C.S. (2011). Adolescent girls’ experiences and genderrelated beliefs in relation to their motivation in math/science and English. Journal of Youth and Adolescence, 41, 268–282.
• Mahoney, M.P. (2010). Öğrencilerin STEM'e Yönelik Tutumları: Lise STEM Tabanlı Programlar İçin Bir Enstrüman Geliştirilmesi. Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 36(1), 24-34.
• Mentzer, N. (2011). High school engineering and technology education integration through design challenges. Journal of STEM Teacher Education, 48(2), 7.
• Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. (2016). STEM Eğitimi Raporu. Geliş tarihi gönderen http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Scientix STEM Eğitimi Proje Hazırlama Basamakları Sunusu. Geliş tarihi gönderen http://scientix.meb.gov.tr/icerik/22
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 Vizyon Belgesi. Geliş tarihi gönderen http://2023vizyonu.meb.gov.tr/
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018a). Hayat Bilgisi Öğretim Programı (İlkokul 1,2 ve 3. Sınıflar). Geliş tarihi gönderen http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018122171428547-HAYAT%20B%C4%B0LG%C4%B0S%C4%B0%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. (2018b). STEM Eğitimi Öğretmen El Kitabı. Geliş tarihi gönderen https://mus.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_03/14112534_STEM_EYitimi_YYretmen_El_kitabY.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü. (2019). Kazanım Merkezli STEM Uygulamaları. Geliş tarihi gönderen http://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_01/29164143_STEM_KitapYk.pdf
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• National Assessment Governing Board (NAGB). (2010). Technology and engineering literacy framework for the 2014 National Assessment of Educational Progress (NAEP). Washington, DC: NAGB. Retrieved from http://www.edgateway.net/cs/naepsci/print/docs/470
• Rehmat, A.P. (2015). Engineering the path to higher-order thinking in elementary education: A problem-based learning approach for STEM integration. Dissertations theses, University of Nevada, Las Vegas, USA.
• Ryan, M., Camp, P., & Crismond, D. (2001). Temel tasarım kuralları: Bilim ve tasarım arasında bağlantı kurmak. In Amerikan Eğitim Araştırmaları Derneği, Seattle, WA Yıllık Toplantısı.
• Savran Gencer, A. (2017). Fen Eğitiminde Bilim ve Mühendislik Uygulaması: Fırıldak Etkinliği. Journal of Inquiry Based Activities, 5(1), 1-19.
• Sönmez, V. (2005). Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Anı Yayınları.
• Silk, E. M., & Schunn, C. (2008, January). Core concepts in engineering as a basis for understanding and improving K-12 engineering education in the United States. In National academy of engineering/National research council workshop on K-12 engineering education, Washington, DC.
• Stohlmann, M., Moore, T. J., & Roehrig, G. H. (2012). Considerations for teaching integrated STEM education. Journal of Pre-College Engineering Education Research (J-PEER), 2(1), 4.
• Şahin, A., Ayar, M. C., & Adiguzel, T. (2014). STEM Related After-School Program Activities and Associated Outcomes on Student Learning. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(1), 309-322.
• Şahin, D., & Güven, S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerindeki yöntem ve teknik kullanımına ilişkin görüşleri. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 42-59.
• Tay, B., & Yıldırım, K. (2013). Bilgisayar destekli öğretimin Hayat Bilgisi öğretimi dersinde başarıya etkisi ve yönteme ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 84-110
• Uzuner, Y. (1999). Niteliksel araştırma yaklaşımı. Uzuner, Y. Niteliksel Araştırma Yaklaşımı. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri İçinde. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1081, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 601. Eskişehir. Ünite 9: 175-190.
• Yasak, M. T. (2017). Tasarım Temelli Fen Eğitiminde, Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Uygulamaları: Basınç Konusu Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, Türkiye.
• Yılmaz, A., Gülgün, C., & Çağlar, A. (2017). Journal of Current Researches on Educational Studies. Journal of Current Research on Educational Studies, 7(1), 98-116. URL-1, 2019. https://eie.org/ (1 Ekim 2018).