Determination of Conceptual Understanding Levels of 5th Grade Students for the Concept of "Expansion"

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 60 - 73, 31.01.2023

Şeyma Nur Bekar , Hakan Yıldız , Hasan Genç

Öz

In this study, which aims to determine the conceptual understanding levels of 5th grade students on the subject of expansion, the descriptive survey method was used. The study was carried out with 206 5th grade students in each school in the Ortahisar district of Trabzon, in the Sürmene district, and the Akçaabat district. The drawing test was used as a data collection tool. As a result of the study, it was seen that 42.23% of the students made drawings that fell into the category of full comprehension and 14.56% of them made drawings that fell into the category of alternative comprehension. When the drawing samples of the students were examined, it was seen that they generally drew the experimental environment. It was seen that 56.67% of the objects in the alternative thinking category were drawings based on grain increase. It is thought that the experimental processes that the 5th grade students conduct together with their teachers in science lessons have an impact on this result. Suggestions were made depending on the results obtained at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

Drawing, expansion, conceptual understanding

5. Sınıf Öğrencilerinin “Genleşme” Kavramına Yönelik Kavramsal Anlama Düzeylerinin Belirlenmesi

Öz

5. sınıf öğrencilerinin genleşme konusu ile ilgili kavramsal anlama düzeylerinin belirlenmesinin amaçlandığı bu çalışmada betimsel tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Çalışma Trabzon ili Ortahisar ilçesinde, Sürmene ilçesinde ve Akçaabat ilçesinde birer okulda bulunan 206 5. sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak çizim testinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin %42,23’ü tam anlama kategorisine giren, %14,56’sının ise alternatif kavrama kategorisine giren çizimler yaptığı görülmüştür. Öğrencilerin çizim örnekleri incelendiğinde genellikle deney ortamını çizdikleri görülmüştür. Alternatif kavrama kategorisine giren çizimlerin %56,67’si tanecik artışını temel alan çizimler olduğu görülmüştür. 5. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi derslerinde öğretmenleri ile beraber yürüttükleri deney süreçlerinin bu sonuç üzerinde etkisi olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın sonunda elde edilen sonuçlara bağlı olarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Genleşme, Kavramsal Anlama, Çizim, Drawing, expansion, conceptual understanding

Kaynakça

• Abraham, M. R., Grzbowski, E. B., Renner, J., & Marek, E. A. (1992). Understandings and misunderstandings of eight graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29, 105-120.
• Abraham. M. R., Williamson, V. M., & Westbrook. S. L. (1994). A cross-age study of the understandings of fıve chemistry concepts. Journal of Research in Science Teaching, 31, 147-165.
• Aini, R. Q., Sya’bandari, Y., Rusmana, A. N., Lee, J. K., Shin, S., & Ha, M. (2019). Indonesian high school students’ perception of scientific experiment using network analysis: differences between science and humanities group. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia, 8(3), 298-307.
• Akpınar, M., & Tan, M. (2011). Developing, implementing and testing a conceptual change text about relativity. Western Anatolia Journal of Educational Science, 139-144.
• Anagün, Ş. S., Ağır, O., & Kaynaş, E. (2010, 20-22 Mayıs). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde öğrendiklerini günlük yaşamlarında kullanım düzeyleri [Bildiri Sunumu]. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Elazığ.
• Arıcı, B. (2010). Resim, psikoloji ve çocuğun dünyasında resim. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, (10).
• Atılğanlar, N. (2014). Kavram karikatürlerinin ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin basit elektrik devreleri konusundaki kavram yanılgıları üzerindeki etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Ayas, A. (2006). Kavram öğrenimi. S. Çepni. (Ed.), Fen ve teknoloji öğretimi. Pegem Yayıncılık.
• Ayas, A, & Özmen, H. (1999, Eylül 23-25). Asit-baz kavramlarını güncel olaylarla bütünleştirilme seviyesi: bir örnek olay çalışması [Bildiri Sunumu]. 3. Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. Trabzon.
• Aydın-Ceran, S., & Ergül, E. (2022). Covid-19 pandemi sürecinde ilkokul fen bilimleri dersi kapsamında öğrenme kayıplarının tespiti ve telafi yöntemleri. Educational Academic Research, (45), 35-50.
• Aydoğan, S., Güneş, B., & Gülçiçek, Ç. (2003). Isı ve sıcaklık kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 111-114.
• Aykaç, N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde öğretmen ve öğrenme süreci algısı. Eğitim ve Bilim, 37(164), 298-315.
• Ayvacı, H. Ş., & Devecioğlu, Y. (2008). İlköğretim öğrencilerinin fizik kavramlarını günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (24), 69-79.
• Ayvacı, H. Ş., Er-Nas, S., & Dilber, Y. (2016). Effectiveness of the context-based guide materials on students’ conceptual understanding:“conducting and ınsulating materials” sample. YYU Journal of Education Faculty, 13(1), 51-78.
• Balkan-Kıyıcı, F. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgileri ilişkilendirebilme düzeyleri ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Barke, H. D., Hazari, A., & Yitbarek, S. (2009). In Misconceptions in Chemistry. Springer.
• Bayram, H., & Ersoy, N. (2014). 7. sınıf öğrencilerinin maddelerin sınıflandırılması ve değişimi konusundaki kavram yanılgılarının deney ve kavram haritası yöntemi ile giderilmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 31-46.
• Ben-Zvi, R., Eylon, B., & Silberstcin, J. (1987). Students' visualisation of chemical reaction. Education İn Chemistry, 47, 64-66.
• Bergquist, W., & Heikkinen, H. (1990). Student ideas regarding chemical equilibrium: What written test answers do not reveal. Journal of chemical Education, 67(12), 1000-1003.
• Bland, D. (2012). Analysing children's drawings: applied imagination. International Journal of Research & Method in Education, 35 (3), 235-242.
• Briggs, H., & Holding, B. (1986). Aspects of secondary students' understanding of elementary ideas in chemistry. Centre for Studies in Science and Mathematics Education The University of Leeds.
• Chang, N. (2012). What are the roles that children’s drawings play in inquiry of science concepts?. Early Child Development and Care, 182(5), 621-637.
• Coll, R. K., & Taylor, N. (2001). Alternative conceptions of chemical bonding held by upper secondary and tertiary students. Research in Science and Technological Education, 19(2), 171-191.
• Çakır, S. Ö., & Yürük, N. (1999, Eylül 23-25). Oksijenli ve oksijensiz solunum konusunda kavram yanılgıları teşhis testinin geliştirilmesi ve uygulanması [Bildiri Sunumu]. 3. Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. Trabzon.
• Çelikler, D., & Kara, F. (2016). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin “Maddenin Değişimi” ünitesindeki bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri açısından hazırbulunuşluklarının belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 21-39
• Çepni, S. (2005). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji. Pegem A Yayıncılık.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Demircioğlu, G., Demircioğlu, H. & Vural, S. (2016). 5E öğretim modelinin üstün yetenekli öğrencilerin buharlaşma ve yoğuşma kavramlarını anlamaları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 821-838.
• Doğaç, E., & Gök, F. (2020). Yaparak yaşayarak öğrenme yönteminin 5. sınıf öğrencilerinin astronomiye karşı tutumlarına ve fen öğrenme motivasyonlarına etkisi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(2), 285-301.
• Duman, M. Ş., & Avcı, G. (2006). Sekizinci sınıf öğrencilerinin maddenin halleri ve ısı ünitesine yönelik kavram yanılgıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 129-165.
• Ecevit, T., & Özdemir-Şimşek, P. (2017). Öğretmenlerin fen kavram öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 129-150.
• Eliason, C., &Jenkins, L. (2008). A practical guide to early childhood curriculum. Pearson Merrill.
• Elmas, R., & Pamuk, S. (2021). Öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının üç aşamalı kavram yanılgı testi ile belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1386-1403.
• Er-Nas, S., Şenel-Çoruhlu, T., & Kirman-Bilgin, A. (2016). The effect of fire context on the conceptual understanding of students: “expansion-contraction”. Educational Research and Reviews, 11(21), 1973-1985.
• Ersoy, A. F., & Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 96-109.
• Felek Olgun, Ş. (2018). Maddenin değişimi ve tanınması ünitesinde bulunan konularla ilgili etkinliklerin, gösteri deneyi ve grup deneyi halinde uygulanmasının ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarısına etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Geban, Ö., & Ertepınar, H. (2001, 7-8 Eylül). Altıncı sınıf öğrencilerinin elektrik konusundaki kavramları anlamalarında kavramsal değişim yaklaşımının etkisi [Bildiri Sunumu]. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, İstanbul.
• Gemici, Ö. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar. Ö. Taşkın (Ed.), Fen ve teknoloji eğitiminde kavram öğretimi (s.126-147). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Göçmençelebi-İlkörücü, Ş., & Özkan, M. (2009). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi biyoloji konularını günlük yaşamla ilişkilendirme düzeylerinin başarıya etkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 525-530.
• Gökçen, S., & Bektaş-Öztaşkın, Ö. (2017). Atatürk ve atatürkçü düşünce sorunsalı: öğretmen adaylarının gözünden yanılsamalar. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3).
• Gömleksiz, M. N., & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
• Güldal, C. G., & Doğru, M. (2018). Modellemeye dayalı fen öğretiminin 6. Sınıf öğrencilerinin fen kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirmelerine ve fen kaygılarına etkisi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(2), 187-211.
• Güngör, B. (2009). İnsanda Sindirim sistemi konusunda ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin kavram yanılgılarının kökenlerinin belirlenmesine yönelik boylamsal bir çalışma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Haidar, A. H., & Abraham. M. R. (1991). A comparison of applied and theoretical knowledge of concepts based on the particulate nature of matter. Journal of Research in Science Teaching, 28, 919-938.
• Hewson, M. G., & Hewson, P. W. (2003). Effect of instruction using students’ prior knowledge and conceptual change strategies on science learning. Journal of Research in Science Teaching, 40, 86-98.
• Kaptan, F. (1998). Fen bilgisi öğretimi. Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kırbaşlar, F. G., Özsoy-Güneş, Z., Avcı, F., & Atalar, A. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarında madde ve değişim öğrenme alanındaki bazı kavramların ve örneklendirmelerin incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 61-83.
• Kim, S., & Lim, S. (2022). What do elementary pre-servce teachers pay attention to when designing science lessons: perspectives on designing science lessons by pre-service teachers. Journal of Korean Society of Earth Science Education, 15(1), 16-26.
• Köse, S., Kaya, F., Gezer, K., & Kara, İ. (2011). Bilgisayar destekli kavramsal değişim metinleri: örnek bir ders uygulaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-88.
• Laeli, C. M. H. (2020). Misconception of science learning in primary school students [Bildiri Sunumu]. In 3rd International Conference on Learning Innovation and Quality Education, Madrid.
• Lodico, M. G., Spaulding, D. T., & Voegtle, K. H. (2006). Methods in educational research: From theory to practice. Jossey-Bass, San Francisco.
• McMillan, H., & J. Schumacher, S. (2006). Research in education evidence-based inquiry. Allyn and Bacon Inc.
• MEB (1993, 27-29 Eylül). Ondördüncü Milli Eğitim Şurası, İstanbul.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB.
• Muliyani, R. (2018). The ımplementation of refutation text in predict-observe-explain (poe) learning model to decrease students’ misconception. Journal of Educational Reseach and Evaluation, 2(2), 62-71.
• Ningtyas, L. E., & Asri, M. T. (2021). Profile of 10th grade high school students misconception on virus topic based on three-tier multiple choice diagnostic test. Berkala Ilmiah Pendidikan Biologi (BioEdu), 10(3), 674-682.
• Ölmez, O., & Geban, Ö. (2001, Eylül 7-8). Dördüncü sınıf öğrencilerinin dünya ve gökyüzü konularındaki kavramları anlamalarında kavramsal değişim yaklaşımının etkisi [Bildiri Sunumu]. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. İstanbul.
• Özmen, H. (2003). Kimya öğretmen adaylarının asit ve baz kavramlarıyla ilgili bilgilerini günlük olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317-324.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. John Wiley & Sons, New York.
• Şahin-Kalyon, D. (2021). Teaching science: who am ı? What do ı plan?. International Online Journal of Education and Teaching, 8(2), 2150-2175.
• Taş, M., Bozdoğan, A. E., & Tekbıyık, A., (Ed.). (2021). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
• Taşçı, G., & Soran, H. (2008). Hücre bölünmesi konusunda çoklu ortam uygulamalarının kavrama ve uygulama düzeyinde öğrenme başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 233-243.
• Taşdemir, A., & Demirbaş, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde gördükleri konulardaki kavramları günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 124-148.
• Telli, A., Yıldırım, H. İ., Şensoy, Ö., & Yalçın, N. (2004). İlköğretim 7. Sınıflarda basit makinalar konusunun öğretiminde laboratuar yönteminin öğrenci başarısına etkisinin araştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 291-305.
• Tridiyanti, E. P. (2017). Profil miskonsepsi dengan menggunakan three-tier test pada submateri katabolisme karbohidrat. Berkala Ilmiah Pendidikan Biologi (BioEdu), 6(3), 297-303.
• Turgut, Ü., & Gürbüz, F. (2011). Isı ve sıcaklık konusunda 5E modeliyle öğretimin öğrencilerdeki kavramsal değişime ve tutumlarına etkisi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 2, 1812-1820.
• Türkoğuz, S., Balım, A., & Deniş-Çeliker, H. D. (2014). Fen öğretiminde kara kutu deneyini izleyen öğrencilerin çizim ve canlandırmalarındaki detaylar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(31), 149-169.
• Uyanık, G., & Dindar, H. (2016). İlkokul dördüncü sınıf fen bilimleri dersinde kavramsal değişim metinlerinin kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 349-374.
• Uyanık, G. (2019). İlkokul öğrencilerinin fen bilimleri kavramlarına ilişkin kavram yanılgılarının belirlenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 12(4), 45-54.
• Ünal, M., & Akman, B. (2006). Okulöncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.
• Yaman, M., Dervişoğlu, S., & Soran, H. (2004). Ortaöğretim öğrencilerinin derslere ilgilerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 232-240.
• Yılmaz, K., & Çiviler, M. (2012). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi “yeryüzünde yaşam” ünitesinde yer alan tarih kavramlarının öğretiminde karşılaşılan kavram yanılgıları üzerine bir eylem araştırması. Turkish History Education Journal, 1(1), 1-31.
• Yılmaz, M., & İnce Aka, E. (2022). Sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersinde sürtünme kuvveti konusunu günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 228-248.
• Yuwentin, O., Mahardika, I. K., Sudiatmika, A. A. I. A. R., & Sugiartana, I. W. (2020). The development of think together about science in society (TToSS) learning model to increase critical thinking skill in science lesson. In Journal of Physics: Conference Series, 1465(1), 1-5.