Aydın İl Merkezindeki 15-49 Yaş Grubu Kadınlarda Akraba Evliliği Sıklığı ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 2, 126 - 135, 28.09.2015

Şennur Rabia Şen Hilmiye Aksu

Öz

Amaç: Bu çalışma, Aydın il merkezinde yaşayan 15-49 yaş grubu evli kadınlar arasında akraba evliliği sıklığı ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapıldı.

Yöntem: Kesitsel tipteki bu araştırmada 15-49 yaş grubu 310 evli kadın ile çalışıldı. Veri toplama, kadınlara kendi evlerinde yüz yüze görüşme yöntemi ile 53 soruluk anket formu uygulanarak gerçekleştirildi. Veriler 15 Kasım 2008–15 Ocak 2009 tarihleri arasında toplandı. İstatistiksel değerlendirmede ki-kare testi kullanıldı. Verilerin tanımlanmasında ortalama sayı ve yüzde kullanıldı. Değerlendirmelerde p<0.05 düzeyi anlamlı olarak kabul edildi.

Bulgular: Araştırmaya katılan 15-49 yaş evli kadınlar arasında akraba evliliği yapanlar %23,9 (74 kişi) olarak belirlendi. Bunların %45,9’u birinci derece kuzen evliliği, %24,3’ü ikinci derece kuzen evliliği ve %29,8’si uzak akraba evliliği yapmışlardır. Kadınların eğitim durumunun düşük olması, gelir getiren bir işte çalışmaması, yaşadığı yerin kırsal yerleşim yeri olması, aile tipinin geniş aile olması ve ilk evlilik yaşının düşük olması ile akraba evliliği tercih etme durumları artmaktadır.

Sonuç: Bu çalışmanın sonucunda akraba evliliği oranın yüksek olduğu ve eğitim durumu, gelir getiren bir işte çalışması, yaşadığı yer, aile tipi gibi bazı sosyo-demografi k özelliklerin akraba evliliği ile ilişkisi olduğu söylenebilir Akraba evliliklerini azaltmak için kadının eğitiminin sağlanması ve ekonomik özgürlüklerinin sağlanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: Kadın sağlığı, akraba evliliği, görülme sıklığı

Anahtar Kelimeler

Kadın sağlığı, akraba evliliği, görülme sıklığı

The Incidence of Consanguıneous Marriages and Affecting Factors in Women Aged 15-49 Years in Aydın, Turkey

Öz

Aim: The aim of this study was to determine the incidence of consanguineous marriages and affecting factors in women aged 15-49 years in Aydın, Turkey.

Method: This is a cross-sectional study including 310 married women aged 15-49 years. Data were collected with a questionnaire composed of 53 questions at face to face interviews at home visits between 15 October 2008 and 15 January 2009. Obtained data were analyzed with numbers, percentages, mean and Chi-square test. p < 0.05 was considered signifi cant.

Results: All of the women included in the study, 23.9% (n=74) had consanguineous marriage. Out of these women, 45.9% were married to their fi rst degree cousins, 24.3% were married to their second degree cousins and 29.8% were married to their remote relatives. Low education levels, not having a job providing income, having an extended family, living in the rural areas and young age at the fi rst marriage increased the tendency for consanguineous marriages.

Conclusion: The study showed a high rate of consanguineous marriages, and a relation between consanguineous marriages and education, income, family type, place of residence and age at fi rst marriage. It can be recommended that women should be provided with economic freedom and education so that the rate of consanguineous marriages can be reduced.

Key Words: Women’s health, consanguineous marriages, incidence.

Anahtar Kelimeler

Women’s health, consanguineous marriages, incidence

Kaynakça

• Altuntek, N. S. (2001). Türkiye üzerinde yapılmış evlilik ve akra- balık araştırmalarının bir değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi
• Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18(2): 17-28. Ayan, D., Beder-Şen, R., Ünal, G., Yurtkuran, S. (2001). Ankara’da akraba evliliği. Aile ve Toplum Dergisi, 4(1): 7-26.
• Ayan, D., Beder-Şen, R., Yurtkuran, S., Ünal, G. (2002). Akraba evliliğinin kültür birikiminde ve toplum hayatındaki bazı görünüm- leri: Dil, din ve tıp. Aile ve Toplum Dergisi, 2(5): 77-84.
• Başaran, N. ve ark. (1988). Consanguineous marriages in the Tur- kish population. Clinical Genetics, 34: 339-341.
• Değirmenci, F., Köstek, O., Başkır, B., Sarıçam, M. H. (2006). Top- lumda genetik hastalıklar ve genetik danışmanlık ile ilgili bilgi dü- zeylerinin saptanması. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Der- gisi, 19(3): 34.
• Dönbak, L., Demirhan, İ., Çelik, M. (2005). Genetik danışmanlık hizmetleri: Kahramanmaraş’ta tanımlayıcı bir çalışma. Sürekli Eği- tim Tıp Dergisi (STED), 14(9): 192-194.
• Fuster, V., Colantonia, S. E. (2003). Inbreeding coeffi cients and degree of consanguineous marriages in Spain: A review. American
• Journal of Human Biology, 15: 709-716. Genç, Z., Erdemir, A. D. (1997). Genetik Sorunlar ve Tıbbi Etik
• (Genetik Danışma). 1. basım, Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul. Hamamy, H., Jamhavi, L., Al-Darawsheh, J., Ajlouni, K. (2005).
• Consanguineous marriages in Jordon: Why is rate changing with time? Clinical Genetics, 67: 511-516. Hussain, R. (2002). Ley perceptions of genetic risk attributable to inbreeding in Pakistan. American Journal of Human Biology, 14: 267-2
• Hussain, R., Bittles, A. H., Sullivan, S. (2001). Consanguinity and early mortality in the Muslim populations of India and Pakistan.
• American Journal of Human Biology, 13(6): 777-787. Jaber, L., Halpern, G. J., Shohat, T. (2000). Trends in the frequencies of consanguineous marriages in the Israeli Arap community.
• Clinical Genetics, 58(2): 106-110. Kayahan, M., Şimşek, Z., Ersin, F., Gözükara, F., Kurçer, M. A. (2003). Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesi’nde akraba evlili- ği prevalansı ve 5 yaş altı ölümlere etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi
• Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(1): 1-5. Karaoğlu, L., Öztürk, C., Pehlivan, E. (2002). Çorum İli bir sağ- lık ocağı bölgesinde yaşayan evli kadınlarda doğurganlık ve etkile- yen faktörler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 9(1): 33-40.
• Kutlubay, A. (2007). Malatya ilinde akraba evliliği sıklığı ve tıbbi sonuçları. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Mayda ve ark. (2010). Düzce ili Yığılca ilçe merkezinde akraba ev