Kronik Fiziksel Hastalıklı Yaşlılarda Yeti Yitimi ve Depresyon

Yıl 2014, Cilt: 22 Sayı: 2, 69 - 75, 07.08.2014

Havva Tel

https://doi.org/10.17672/fnhd.11351

Öz

Amaç: Bu araştırma kronik fi ziksel hastalık tanısı olan yaşlılarda yeti yitimi ve depresif belirtileri belirlemek amacı ile yapıldı.

Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmaya kronik fi ziksel hastalık tanısı ile bir üniversite hastanesinde tedavi alan 65 yaş ve üzeri 303 yaşlı birey alındı. Araştırma verileri kişisel bilgi formu, Kısa Yeti Yitimi Anketi ve Geriatrik Depresyon Ölçeği ile toplandı.

Bulgular: Kronik hastalıklı yaşlılarda yaş ile yeti yitimi ve yeti yitimi ile depresif belirtiler arasında anlamlı bir ilişki olduğu, yaş arttıkça yeti yitiminin arttığı, yeti yitimi arttıkça depresif belirti puanlarının arttığı belirlendi. Kadın, okuryazar olmayan ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürmede bağımlı olan yaşlıların yeti yitimi ve depresif belirti puanlarının yüksek olduğu, dul yaşlıların yeti yitimi puanının yüksek, 65-70 yaş grubunda ve ekonomik durumu yüksek yaşlıların yeti yitimi puanlarının düşük olduğu saptandı.

Sonuç: Kronik fi ziksel hastalıklı yaşlılarda yeti yitimi ile depresif belirti düzeyleri yakından ilişkilidir. Yaşlılarda yeti yitimi arttıkça depresif belirtiler de artmaktadır. Bu nedenle kronik fi ziksel hastalıklı yaşlıların tedavi ve bakımında yeti yitimi ve depresyon belirtilerinin rutin olarak değerlendirilmesi yeti yitimi ve depresif belirtilerin bireyin yaşamı üzerindeki etkilerini önlemeye veya azaltmaya yönelik girişimlerin gerçekleştirilmesine yardım edecektir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı birey, kronik hastalık, yeti yitimi, depresyon.

Disability and Depression among The Elderly People with Chronic Physical Disease

Öz

Aim: The study was performed in order to explore the status of disability and depression among the elderly people diagnosed with chronic physical diseases.

Method: This descriptive study included 303 elderly individuals aged 65 ≥ years who received treatment at a university hospital due to the diagnosis of a chronic physical disease. The data of the study were gathered using questionnaire form, Brief Disability Questionnaire and Geriatric Depression Scale.

Results: It was found out that there was a signifi cant correlation between age and disability; and disability and depressive symptoms among the elderly people with a chronic disease and that as age increased so did disability and as disability increased so did depressive symptoms. It was noted that scores of disability and depressive symptom of the elderly people who were female, illiterate and dependent in order to continue activities of daily living were high whereas that scores of disability of those who belonged to 65-70 age group and high economic status were low. Widow’s scores of disability were high.

Conclusion: Disability and depressive symptoms are closely interrelated among the elderly people with chronic physical diseases. As the disability increases so do depression signs among the elderly people. Therefore; in terms of providing treatment and care for the elderly people with a chronic disease, evaluation of disability and depressive symptom status will be helpful in realizing interventions to prevent or to decrease the effects of disability and depression upon the lives of the individuals.

Anahtar Kelimeler

Elderly people, chronic disease, disability, depression.

Kaynakça

• Akın, B., Emiroğlu, N. (2003). Evde yaşayan yaşlılarda mobilitede yetiyitimi ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 6(2): 59-67.
• Beekman, A. T., Copeland, J. R., Prince, M. J. (1999). Review of community prevalence of depression in later life. Br J Psychiatry, 174: 307-311.
• Boult, C., Kane, R. L., Louis, T. A., Boult, L., McCaffrey, D. (1994). Chronic conditions that lead to functional limitation in the elderly. J Gerontol., 49(1): 28-36.
• Canbaz, S., Sunter, A. T., Dabak, S., Peksen, Y. (2003). The prevalence of chronic diseases and quality of life in elderly people in
• Samsun. Turk. J Med. Sci., 33(5): 335-340. Çivi, S., Tanrıkulu, Z. (2000). Yaşlılarda bağımlılık ve fi ziksel yetersizlik düzeyi ile kronik hastalık prevalansını saptamaya yönelik çalışma. Türk Geriatri Dergisi, 3(3): 85-90.
• Dewa, C. S., Lin, E. (2000). Chronic physical illness, psychiatric disorder and disability in the workplace. Soc Sci Med., 51(1): 41
• Dişçigil, G., Gemalmaz, A., Başak, O., Gürel, S., Tekin, N. (2005). Birinci basamakta geriatrik yaş grubunda depresyon. Türk Geriatri Dergisi, 8(3): 129-133.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı-Sağlık Hizmetlerinde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• Druss, B. G. ve ark. (2000). Understanding disability in mental and general medical conditions. Am J Psychiatry, 157(9): 1485149
• Elopoulos, C. (2005). Gerontological Nursing. 6th. ed., Lippincott Williams&Wilkins, Philedephia.
• Ertan, T., Eker, E., Şar, V. (1997). Geriatrik Depresyon Ölçeği’nin Türk yaşlı nüfusunda geçerlilik ve güvenirliliği. Nöropsikiyatri Arşivi, 34(2): 62-71.
• Garrett, M. J. (1997). Chronic conditions. Black, J. M., Jacobs, E. M. (Eds.). Medical-Surgical Nursing. W.B. Saunders Company, Philadelphia,105-106.
• Gomez, G. E., Gomez, E. A. (1993). Depression in the elderly. J Psychosocl Nurs Ment Health Serv., 31(5): 28-33.
• Göktaş, K., Özkan, İ. (2006). Yaşlılarda depresyon. Türkiye’de Psikiyatri, 8(1): 30-37.
• Guralnik, J. M., Ferrucci, L., Simonsick, E. M., Salive, M. E., Wallace, R. B.(1995). Lower-exstremity function in persons over the age 70 years as a predictor of subsequent disability. N Engl J Med., 332(9): 556-561.
• Güz, H., Yaman, M. A., Dilbaz, N. (2007). Fiziksel hastalığı olan yaşlılarda depresyon ve diğer psikiyatrik belirtiler. Türkiye’de Psikiyatri, 9(1): 44-49.
• Hacıhasanoğlu, R., Türkleş, S. (2008). Depression and affecting factors in the old age at the age of 65 and over. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(2): 55-60.
• Kaplan, İ. (1995). Yarı kırsal alanda bir sağlık ocağına başvuran hastalarda ruhsal bozuklukların yetiyitimi ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(3): 169-79.
• Maral, I. ve ark. (2001). Depresyon yaygınlığı ve risk etkenleri: Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(4): 251-260.
• Mavandadi, S., ve ark. (2007). Effect of depression treatment on depressive symptoms in older adulthood: The moderating role pain.
• J Am Geriatr Soc., 55(2): 202-211. Meerding, W. J., Bonneux, L., Polder, J. J., Koopmanschap, M. A., Van der Maas, P. J. (1998). Demographic and epidemiological determinants of health care cost in Netherlands: Cost of illness study. BMJ., 317(7151): 111-115.
• Meisheri, Y. V. (1992). Geriatric services-need of the hour. J Postgrad Med.,38(39): 103-105.
• Steffens, D. C. ve ark. (2000). Prevalence of depression and its treatment in an elderly population: The Cache County study. Arch Gen Psychiatry, 57(6): 601-607.
• Stewart, A. L., Hays, R. D., Ware, J. E. J. Jr. (1988). The MOS
• Short-form general health survey. Reliability and validity in patient population. Med Care., 26(7): 724-735. Stewart, A. L., ve ark. (1989). Functional status and well-being of patients with chronic conditions, results from the medical outcomes study. JAMA, 262(7): 907-913.
• Tamam, L., Öner, S. (2001). Yaşlılık çağı depresyonları. Demans Dergisi, 1(2): 50-60.
• Terakye, G., Güner, P. (1997). Kriz potansiyeli taşıyan bir dönem: Yaşlılık. Kriz Dergisi, 5(2): 95-101.
• Ünal, S., Özcan, E. (2000.) Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(1): 41TUİK (2013). Nüfus projeksiyonları, 2013-2075: Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, http:// www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri (06.09.2013).
• Verbrugge, L. M., Jette, A. M. (1994). The disablement process. Soc Sci Med., 38(1): 1-14.
• Weyerer, S., Hewer, W., Pfeifer-Kurda, M., Dilling, H. (1989). Psychiatric disorders and diabetes results from a community study. J Psychosom Res., 33(5): 633-640.
• World Healt Organization (WHO) (1980). International Classifi cation of Impairments, Disabilities and Handicaps: A Manuel of Classifi cation Relating to the Consequences of Disease, Cenevre.
• Yesavage, J. A. ve ark. (1983). Development and validation of a geriatric depression screening scale: A preliminary report. J. Psychiatr Res., 17(1): 37-49.
• Zunzunegui, M. V., Beland, F., Llacer, A., Leon, V. (1998). Gender difference in depressive symptoms among Spanish elderly. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol., 33(5): 195-205.