Occupational Safety of Nurses Working in Surgical Clinics

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 2, 93 - 101, 28.06.2018

Gülay Altun Uğraş Neriman Akyolcu Canan Kanat Serpil Yüksel Tuluha Ayoğlu Yazile Sayın Nevin Kanan

Öz

Aim: This study was conducted to determine the status of occupational safety of nurses working in surgical clinics.

Method: This descriptive study was conducted on 324 nurses working in the surgical clinics of three university hospitals in three different cities during August–October 2017. Data related to descriptive features were collected using the data collection form prepared by the researchers and The Occupational Safety Scale (OSS) for health care personnel working in hospital. Number, percentage, mean and standard deviation, independent t-test, and Bonferroni-corrected one-way analysis of variance (ANOVA) were used for data analysis.

Results: The mean age of the nurses was 33.06±7.17 years, 68.5% of them were undergraduates, and more than half of them were working in continuous night shifts. The total OSS score of the nurses was 121.45±39.20. The subscale scores of “control of materials and equipment,” “protective measures and rules,” and “physical environment suitability” of the operating room nurses were significantly lower. The score of the “health screening and registration system” of nurses who worked constantly at night and the scores of “material, equipment, and equipment supervision” of nurses who provided care to one to five patients were significantly lower.

Conclusion: This study showed that surgical nurses, especially operating room nurses, believed that the environment in which they were working was not safe and evaluated the subscales of occupational safety, such as “occupational diseases and complaints,” “managerial support and approaches,” and “control of materials and equipment,” as inadequate.

Anahtar Kelimeler

Surgical nurses, hospital environment, occupational safety

Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin İş Güvenliği

Öz

Amaç: Araştırma, cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin iş güvenliğinin sağlanma durumunu belirlemek amacıyla yapıldı. 

Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, üç farklı ilde bulunan üç üniversite hastanesinin cerrahi kliniklerinde çalışan 324 hemşire ile Ağustos-Ekim 2017 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Tanımlayıcı özelliklere ilişkin veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan veri formuyla, iş güvenliğine ilişkin veriler ise Hastanede Sağlık Çalışanı İş Güvenliği Ölçeği (HSÇİG) ile toplandı. Veri analizinde, sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Bonferroni düzeltmeli tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanıldı.

Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 33.06±7.17 yıl olup, %68.5’i lisans mezunu ve yarısından fazlası sürekli gece vardiyasında çalışmaktaydı. Hemşirelerin HSÇİG Ölçeği toplam puanı 121.45±39.20 idi. Ameliyathane hemşirelerinin, “malzeme araç ve gereç denetimi”, “koruyucu önlemler ve kurallar” ve “fiziki ortam uygunluk” alt ölçek puanları anlamlı olarak düşüktü. Sürekli gece çalışan hemşirelerin, “sağlık tarama ve kayıt sistemi”; bakım verdikleri hasta sayısı 1-5 olan hemşirelerin “malzeme, araç ve gereç denetimi” puanları anlamlı olarak düşüktü. 

Sonuç: Araştırma bulguları, cerrahi hemşirelerinin; özellikle ameliyathane hemşirelerinin, çalıştıkları ortamın güvenli olmadığını düşündüklerini, iş güvenliğinin “meslek hastalıkları ve şikayetler”, “yönetsel destek ve yaklaşımlar”ile“malzeme araç ve gereç denetimi” alt boyutlarını yetersiz olarak değerlendirdiğini ortaya koydu.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi hemşireleri, hastane ortamı, iş güvenliği

Kaynakça

• Abacıgil, F., Çapacı, B., Beşer, E., Gürcan, B., Avcil, M. ve Uğurlu, A. (2015, Ekim). Sağlık personellerinin iş güvenliği algısı ve iş kazaları ile ilişkisi. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi’nde sunulan bildiri, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Aksoy, N. ve Polat, C. (2013). Akdeniz bölgesindeki bir ilde üç farklı hastanenin cerrahi birimlerinde çalışan hemşirelerin iş doyumu ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(2), 45–53.
• Altınöz, Ü. ve Demir, S. (2017). Yoğun bakımda çalışan hemşirelerde çalışma ortamı algısı, psikolojik distres ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(2), 95–101.
• Attar, S. M. (2014). Frequencyand risk factors of musculoskeletalpain in nurses at a tertiarycentre in Jeddah, Saudi Arabia: A crosssectionalstudy. BMC Research Notes, 7(61), 1–6.
• Attarchi, M., Raeisi, S., Namvar, M., & Golabadi, M. (2014). Association between shift working and musculoskeletal symptoms among nursing personnel. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 19(3), 309–314.
• Bahçecik, N., & Öztürk, H. (2009). The occupational safety and health in hospitals from the point of nurses. Collegium Antropologicum, 33(4), 1205–1214.
• Bakola, H., Zyga, S., Stergioulas, A., Kipreos, G., & Panoutsopoulos, G. (2017). Musculoskeletal problems among Greek perioperative nurses in regional hospitals in Southern Peloponnese. Advances in Experimental Medicine and Biology, 989, 21–37.
• Booth, C. M., Matukas, L. M., Tomlinson, G. A., Rachlis, A. R., Rose, D. B., Dwosh, H. A. … Detsky, A. S. (2003). Clinical features and short-term outcomes of 144 patients with SARS in the greater Toronto area. The Journal of the American Medical Association, 289(21), 2801–2809.
• Bos, E., Krol, B., Van Der Star, L., & Groothoff, J. (2007). Risk factors and musculoskeletal complaints in non-specialized nurses, ICU nurses, operation room nurses, and X-ray technologists. International Archives of Occupational and Environmental Health, 80(3), 198–206.
• Choobineh, A., Movahed, M., Tabatabaie, S. H., & Kumashiro, M. (2010). Perceived demands and musculoskeletal disorders in operating room nurses of Shirazcity hospitals. Industrial Health, 48(1), 74–84.
• Çelikkalp, Ü., Varol-Saraçoğlu, G., Keloğlu, G. ve Bilgiç, Ş. (2016). Hemşirelerin çalışma ortamlarında iş güvenliği uygulamalarını değerlendirmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(5), 408–413.
• Çelikkalp, Ü., Varol-Saraçoğlu, G. ve Tokuç, B. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi düzeylerinin arttırılması. Namık Kemal Tıp Dergisi, 5(1), 36–43.
• Davas, A. (2014). Hastanelerde sağlık çalışanlarının sağlığı. Toplum ve Hekim. 29(6), 460–467.
• Erdağı, S. ve Özer, N. (2015). Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin çalışma ortamlarının, hasta güvenliği kültürü algılarının ve tükenmişlik durumlarının incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(2), 94–106.
• Gül, A., Özalp, Ş. ve Işık Andsoy, I. (2017). Sağlık kurumlarında iş güvenliğinin değerlendirilmesi. 2. Uluslararası 10. Ulusal Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi’nde sunulan bildiri, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Antalya.
• Hijawi, B., Abdallat, M., Sayaydeh, A., Alqasrawi, S., Haddadin, A., Jaarour, N. … Alsanouri, T. (2013). Novel coronavirus infections in Jordan, April 2012: Epidemiological findings from a retrospective investigation. East Mediterranean Health Journal, 19, 12–18.
• Karahan, A., Gürpınar, K. ve Özyürek, P. (2007). Hizmet sektöründeki işletmelerin örgüt içi stres kaynakları: Afyon il merkezindeki hastanelerde çalışan cerrahi hemşirelerinin stres kaynaklarının belirlenmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 27–44.
• Kocur, E., Śliwa-Rak, B. O., & Grosicki, S. (2016). Analysis of occupational exposures to blood registered in the General Hospital in Zabrze in theyears 2006-2015. Przegl Epidemiol, 70(4), 603–615.
• Koç, S., Özkul, A. S., Özdemir-Ürkmez, D., Özkul-Özel, H. ve Çelik-Çevik, L. (2017). Bir sağlık kuruluşunda görev yapmakta olan hemşirelerin stres kaynaklarının ve düzeylerinin analizi. Okmeydanı Tıp Dergisi, 33(2), 68–75.
• Myhren, H., Ekeberg, Ø., & Stokland, O. (2013). Job satisfaction and burnout among intensive care unit nurses and physicians. Critical Care Research and Practice, 2013, 1–6.
• Özata, M. ve Altunkan, H. (2010). Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi, 8(2), 100–111.
• Özbayır, T. (2014). Ameliyat dönemi bakım. A. Karadakovan & F. Eti Aslan (Ed.), Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım kitabı içinde (s. 239–277). Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
• Özcan, H. (2012). Hemşirelerin empatik eğilim ve empatik becerileri: Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 60–68.
• Özdemir, N. ve Khorshid, L. (2006). Hemşirelerde varis belirti ve yakınmalarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 22(1), 19–35.
• Öztürk, H. ve Babacan, E. (2012). Bir ölçek geliştirme çalışması: Hastanede çalışan sağlık personeli için İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(1), 36–42.
• Öztürk, H., Babacan, E. ve Özdaş-Anahar, E. (2012). Hastanede çalışan sağlık personelinin iş güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 252–268.
• Parlar, S. (2008). Sağlık çalışanlarında göz ardı edilen bir durum: Sağlıklı çalışma ortamı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(6), 547–554.
• Rathore, F. A., Attique, R., & Asmaa, Y. (2017). Prevelence and perceptions of musculoskeleteal disorders among hospital nurses in Pakistan: A cross-sectional survey. Cureus, 9(1), 1–10.
• Saygun, M. (2012). Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(4), 373– 382.
• The International Council of Nurses. (2016, August 09). International nursesday. Retrieved from http://www.icn.ch/publications/international-nurses-day/
• Tinubu, B. M. S., Mbaba, C. E., Oyeyemi, A. L., & Fabunmi, A. A. (2010). Work-related musculoskeletal disorders among nurses in Ibadan, South-west Nigeria: A cross-sectional survey. BMC Musculoskeletal Disorders, 11(12), 1–8.
• Türkmen, E. (2015). Hemşire istihdamının hasta ve hemşire sonuçları ile organizasyonel çıktılara etkisi: Yataklı tedavi kurumlarında hemşire insan gücünü planlama. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(3), 69–80.
• Tüzüner, V. L. ve Özaslan, B. Ö. (2011). Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 138–154.
• Vural, F., Fil, Ş., Çiftçi, S., Dura, A. A., Yıldırım, F. ve Patan, R. (2012). Ameliyathanelerde radyasyon güvenliği; Çalışan personelin bilgi, tutum ve davranışları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 131–136.