Depresyon Tanılı Bir Hastada Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli Temelinde Bir Bakım Planı

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 1, 91 - 103, 01.02.2019

Münire Temel , Fatma Yasemin Kutlu

Öz

DOI: 10.26650/FNJN287469

Depresyon ruhsal hastalıklar içinde en sık görülen,
uzun süreli atakları olan, intihar riski ve iş gücü kaybı oluşturan, ciddi
fiziksel ve psikososyal yeti yitimine yol açan, sosyal ve ekonomik maliyeti
yüksek bir hastalıktır. Depresyon tanılı bir hastanın hemşirelik bakımındaki
amaç; hastanın güvenliğinin sağlanması, mümkün olduğunca bağımsızlığının
desteklenmesi, hastalık öncesi dengeyi yeniden kurabilmesi ve iyilik halini
sürdürebilmesidir. Olgu intihar girişimi ve ardından devam eden intihar düşünceleri,
suçluluk duygusu, mutsuzluk, isteksizlik gibi semptomlarla polikliniğe başvurmuş,
orta depresif nöbet tanısıyla psikiyatri kliniğine yatırılmıştır. Hasta yatışının
ikinci günü Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Hemşirelik Bakım Modeli doğrultusunda
değerlendirildi ve ‘beden gereksiniminden az beslenme, umutsuzluk, benlik saygısında
azalma, sosyal etkileşimde bozulma, kendine zarar verme riski, bireysel baş
etmede yetersizlik’ gibi hemşirelik tanıları belirlendi. İlaç tedavisi alan
hastaya, belirlenen hemşirelik tanıları doğrultusunda hemşirelik girişimleri
uygulandı. Uygulanan bakımın hastanın iyileşmesine olumlu katkı sağladığı
görüldü. 

Anahtar Kelimeler

Depresyon, Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli, hemşirelik süreci

Functional Health Pattern Model Based Care Plan for a Depression Diagnosed Patient

Öz

DOI: 10.26650/FNJN287469

Depression is the most frequent disorder
among mental disorders, with frequent attacks, high suicidal risks, causing
loss of labour-force, as well as to loss of serious physical and psycho-social
skills, and also is economically and socially overcosting. The aim of nursing
care for depression diagnosed patients is to provide security, to support their
independence as much as possible, to help the patient rebuild the harmony at
pre-diagnosis level, and to continue their well-being. This case applied to the
hospital after an attempt to commit suicide, having continuous thoughts of
suicide, guilt feelings, unhappiness, unwillingness, and was hospitalised with
a diagnosis of medium depressive seizure. The patient was evaluated via nursing
care model of Gordon’s Functional Health Patterns on the second day of hospitalisation,
and was diagnosed with ‘Nutrition, imbalanced: less than body requirements,
hopelessness, decrease in self-esteem, impaired social interaction, risk of
self-harm, ineffective individual coping’. Nursing care was applied to the
medication administered patient within the framework of nursing diagnosis. It
was seen that the applied care provided positive support to the healing process
of the patient.

Anahtar Kelimeler

Depression, Functional Health Patterns Model, nursing process

Kaynakça

• Akkaya, C., Eker, S.S., Sarandol, A., Cangur, Ş., & Kırlı, S. (2013). Major depresif bozuklukta düzelmenin öngörücüleri. Nöropsikiyatri Arşivi, 50(2), 122-129. Ançel, G. (2007). Depresyon ve Hemşirelik Bakımı, N. Akbayrak, S. İlhan, G. Ançel A. Albayrak (Ed.) Hemşirelik Bakım Planları: Dahiliye-Cerrahi Hemşireliği ve Psiko-Sosyal Boyut. Alter Yayıncılık, Ankara. Başoğul, C., & Buldukoğlu, K. (2015). Depresif bozukluklarda psikososyal girişimler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(1), 1-15. Birol, L. (2008). Hemşirelik Süreci. Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 9. Baskı, Etki Yayınları, İzmir. Boyd, M.E. (2008). Psychiatric nursing contemporary pracice. Fourth edition, Lipincott Williams and Wilkins, Philadelphia. Candan, Ö. (2012). Gebelik Kaybı Yaşayan Çiftlerin Sosyal Destek Sistemleri ve Hemşirelik Bakım Desteğinin Depresyon Düzeylerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Dean, E. (2011). Major study shows nursing care benefits patients with depression. Nursing Standart, 25(52), 8. Delaney, C., & Barrare C. (2012). Advanced practice nursing students’ knowledege, self- efficacy and attitudes related the depression in older adults. Teaching holistic depression care. Holistic Nursing Practice, 26(4), 210-220. Engin E., & Ergün G. (2014). Depresyon. Çam O, Engin E (ed.). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bakım Sanatı. İstanbul Tıp Kitabevi, İstanbul. Erbaş, N. (2017). Sezaryen sonrası fonksiyonel sağlık örüntüleri modeline göre verilen bakımda kadınların yaşadığı sorunlar ve hemşirelik tanılarının belirlenmesi. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci, 9(1), 15-29. Ertekin-Pınar, Ş., ve Tel, H. (2012). Depresyon tanılı birey ve hemşirelik yaklaşımı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(2), 86-91. Feely, M., & Long, A. (2009). Depression: A psychiatric nursing theory of connectivity. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 16(8), 725-737. Fernández-Sola, C., Granero-Molina J, Mollinedo-Mallea J, de Gonzales MH, Aguilera-Manrique G, & Ponce ML. (2012). Development and validation of an instrument for initial nursing assessment. Rev Esc Enferm USP, 46(6), 1416-1423.
• Gersner, R., Rosenberg, O., & Dannon, P.N. (2012). Major depressive disorder: Treatment and future perspective. Clinical Perspective, 9(3), 269-278. Gordon, M. (1998). Manual of nursing diagnosis. 1997-1998. Mosby, Missouri, USA. Gordon, M. (2003). Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri ve Klinik Karar Verme. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyumu Klinik, Uygulama, Eğitim, Araştırma ve Yönetimde Kullanımı, 5-7 Haziran, Ankara. Güler Kocaçal, E., Eşer, E., Khorshid, L., & Çınar Yücel, Ş. (2012). Nursing diagnoses in elderly residents of a nursing home: A case in Turkey. Nursing Outlook, 60(1), 21-28. Gümüş-Babacan, A., Şıpkın, S., & Keskin, G. (2012). Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli ile bir huzurevinde yaşayan yaşlıların bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(1), 13-21. Gürler, H., & Yılmaz, M. (2011). Rektum kanserli bir olgunun standart hemşirelik bakımının planlanmasında bir model:“Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri’’ Fırat Tıp Dergisi, 16(3), 141-146. Hatipoğlu, S., Dal, U., Yava, A., Tastan, S., & İyigün, E. (2003). Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre cerrahi hastalıkları hemşireliği uygulamalarımız. Hemşirelik Sınıflama Sistemleri Sempozyumu. Klinik, Uygulama, Eğitim, Araştırma ve Yönetimde Kullanımı, 5-7 Haziran, Ankara. Haugan, G., Innstrand, S.T., & Moksnes, U.K. (2013). The effect of nurse–patient interaction on anxiety and depression incognitively intact nursing home patients. Journal of Clinical Nursing, 22(15-16), 2192-2205. Jones, D., Duffy, M.E., Fianagan, J., & Foster, F. (2012). Psychometric evaluation of the functional health pattern assessment screening tool (FHPAST). International Journal of Nursing Knowledge, 23(3), 140-145. Karabekiroğlu, A., Topçuoğlu, V., Gımzal Gönentür, A., ve Karabekiroğlu, K. (2010). İlk epizod major depresyon ve yineleyici major depresyon grupları arasında yönetici işlev farklılıkları. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 280-288.
• Lazarou, C., Kouta, C., Kapsou, M., & Kaite, C. (2011). Overview of depression: Epidemiology and implications for community nursing practice. British Journal of Community Nursing, 16(1), 41-47. Leahy, R.L., & Holland, S.J. (2009). Depresyon ve anksiyete bozukluklarında tedavi planları ve girişimleri. S. Aslan, H. Türkçapar, E. Köroğlu (Çev. Ed.), Hekimler Yayın Birliği, Ankara. Maxwell, M., & Pratt, R. (2008). Prevention and management of depresssion in primary care in Europa. A holistic model of care and interventions-position paper of The European Forum for Primary Care. Qulaity ın Primary Care, 16, 186-197. Mitchell, A.J., & Kakkadasam, V. (2011). Ability of nurses to identify depression in primary care, secondary care and nursing homes-a meta-analysis of routine clinical accuracy. International Journal of Nursing Studies, 48, 359-368. Öztürk, M.O., & Uluşahin, A. (2008). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları (Yenilenmiş 11. basım), Nobel Tıp Kitabevi, Ankara, Özyüksel, B., & Uluğ, B. (2007). Depresyon tanısı alan hastalarda kalıntı belirtilerin yetiyitimi ile ilişkisi: 3 aylık izlem çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(3), 1-10. Pektekin, Ç. (2013). Hemşirelik Felsefesi, Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar. İstanbul Tıp Kitabevi, İstanbul. Sabancıoğulları, S., Ata, E.E., Kelleci, M., & Doğan, S. (2011). Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(3), 117-122.
• Sato, S., & Yeh-Lieh, T. (2013). Challenges in treating patients in major depressive disorder: The impact of biological and social factors. CNS Drugs, 27(1), 5-10. Stuart, G.W. (2009). Principles and practice of psychiatric nursing. 9th edition. Mosby Elsevier, ST-Louis. Türkçapar, M.H. (2011). Dirençli depresyon tedavisinde bilișsel davranıșçı yaklașım. Psikiyatride Güncel, 1(3), 240-250. Warcarolis, E.M., & Halter, MJ. (2009). Essentials of psychiatric mental health nursing. A communication approach to evidence-based care. Saunders Elsevier, Missouri. Williams, R.A., & Hagerty, B. (2005). Depression Research Nursing’s Contributions (in) Depression Research in Nursing: Global Perspectives. R.A. Williams, B. Hagerty, B. K. Shake. (ed). Springer Publishing Company, New York. Yılmaz, S., Sarısoy, G., Şahin, A.R., Arık, A.C., Güz, H., Böke, Ö., ve ark. (2013). Majör depresif bozukluk hastalarında nöbet sayısının remisyon sırasındaki nörobilişsel işlevlerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(3), 218-227. Yılmaz, M., & Çiftçi, E.S. (2010). Açık kalp ameliyatı geçirmiş bireylerin evde bakım gereksinimlerinin belirlenmesinde bir model: Fonksiyonel sağlık örüntüleri. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahi Dergisi, 18(3), 183-189. Young, N. (2013). Non pharmacological treatments for patient with depression. Nursing Standart, 28(7), 43-51.