Kapalı Mekanlarda Sigara İçme Yasağının Hemşire ve Doktorların Sigarayı Bırakma Durumuna Etkisi

Yıl 2011, Cilt: 19 Sayı: 1, 9 - 16, 11.04.2011

Duygu Arıkan Funda Kardaş Özdemir Duygu Arıkan Mehtap Tan Funda Kardaş Özdemir Zümrüt Akgün Şahin

Öz

Amaç: Araştırma, kapalı mekanlarda sigara içme yasağının doktor ve hemşirelerin sigarayı bırakma durumlarına etkisini
belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı.
Yöntem: Araştırmanın evrenini Atatürk Üniversitesi Süleyman Demirel Tıp Merkezi Yakutiye ve Aziziye Araştırma Hastaneleri’nde
15.11.2008-15.01.2009 tarihleri arasında klinik birimlerde çalışan ve hayatının herhangi bir döneminde sigara
içmiş/içen doktor ve hemşireler oluşturdu. Veriler, soru formu ile toplandı. Verilerin analizinde, ortalama, yüzdelik
dağılımlar, Ki-kare ve Fisher’s Ki-kare testleri kullanıldı.
Bulgular: Sigarayı bırakmış olan doktorların %16.2’sinin, hemşirelerin ise %33.3’ünün kapalı mekanlarda sigara içme
yasağından sonra sigarayı bıraktıkları saptandı. Yasadan sonra sigara içmeye devam eden doktorların %36.1’inin, hem-
şirelerin ise %47.8’inin günlük içtikleri sigara sayısında azalma olduğu saptandı. Ancak gruplar arasındaki fark istatistiksel
olarak anlamsız bulundu. Doktorların %44.4’ünün hemşirelerin ise %33.3’ünün sigarayı bırakmayı düşündüğü
tespit edilmiş fakat gruplar arasındaki fark anlamsız bulundu.
Sonuç: Araştırmada hemşire ve doktorlar çoğunlukla kapalı alanlarda sigara içme yasağından etkilenmediklerini ifade
etmesine rağmen yasadan sonra birçoğunun içtiği sigara sayısını azalttığı, sigarayı bırakmak için çaba içinde oldukları,
hatta bir kısmının ise sigara içmeyi bıraktığı sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Sigara içme, hemşire, doktor, sigara içme yasağı

Kaynakça

• Aksakal, F. N., İlhan, M. N., Türkçüoğlu, N. S., Aygün R. (2008). Gazi Hastanesi‘ nde Görev Yapan Hemşirelerde Sigara Kullanım Du- rumu ve 5727 Sayılı “Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun” ile İlgili Görüşleri. 12. Ulusal Halk Sağ- lığı Kongresi Kitabı, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Ankara, 567. Çalışkan, D., Çulha, G., Sarışen, Ö., Karpuzoğlu, S., Tunçbilek, A. (2005). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrenci ve çalışanlarının sigara içme durumu ve etkili faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fa- kültesi Mecmuası, 58(3): 124-131.
• Dabak, Ş. (2004). Sigara ve Sağlık. Tür, A. (Ed.). Sigaranın Bilimsel Yüzü. Logos Yayıncılık, İstanbul, 1-32.
• Ergeneilek, E., Öztunç, G. (2005). Sigara kullanan hemşirelerin si- garayı bırakmaya yönelik girişimleri ve sonuçları. 3. Uluslararası/ 10. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 7-10 Eylül 2005, İzmir.
• Fernández Ruiz, M. L., Sánchez Bayle, M. (1999). Prevalence of smoking by women physicians and nurses in the community of Madrid. Rev Esp Salud Publica, 73(3): 355-364.
• Fernández Ruiz, M. L., Sánchez Bayle, M. (2003). Evolution of the prevalence of smoking among female physicians and nurses in the au- tonomous community of Madrid, Spain. Gaceta Sanitaria, 17(1): 5-10. Fiore, M. C. (2000). Treating tobacco use and dependence: An in- troduction to the us public health service clinical practice guideline. Respir Care. 45(10): 1196-1199.
• Gorini, G., Chellini, E., Galeone, D. (2007). What happened in Italy? A brief summary of studies conducted in ıtaly to evaluate the ımpact of the smoking ban. Ann Oncol., 18(10): 1620-1622.
• Güneş, G., Karaoğlu, L., Genç, M. F., Pehlivan, E., Eğri M. (2005). University hospital physicians’ attitudes and practices for smoking cessation counseling in Malatya, Turkey. Patient Educ Couns., 56(2): 147-153.
• Håkansta, C. (2004). Workplace smoking. working paper: A review of national and local practical and regulatory measures. International Labor OfŞce (ILO), Geneva, 1-89.
• Helakorpi S. A. ve ark. (2008). Did the tobacco control act amend- ment in 1995 affect daily smoking in Finland? Effects of a restrictive workplace smoking policy. J Public Health., 30(4): 407-14.
• Hussain, S. F., Tjeder-Burton, S., Campbell, I. A., Davies, P. D. (1993). Attitudes to smoking and smoking habits among hospital staff. Thorax, 48(2): 174-175.
• Incorvaia, C., Pravettoni, C., Dugnani, N., Riario-Sforza, G. G. (2008). A survey on current attitudes to smoking in health care wor- kers in Italy Med Lav., 99(3): 212-215.
• Josseran, L., King, G., Velter, A., Dressen, C., Grizeau, D. (2000). Smoking behavior and opinions of French general practitioners. J. Natl. Med. Assoc., 92(8): 382-390.
• Lyna, P., McBride, C., Samsa, G. Pollak, K. I. (2002). Exploring the assocation between perceived risks of smoking and beneŞts to quit- ting who does not see the link? Addictive Behaviors, 27: 293-307. Mas, A. ve ark (2004). Smoking habits among sixth-year medical students in Spain. Arch Bronconeumol., 40(9): 403-408.
• Nardini, S., Bertoletti, R., Rastelli, V., Donner, C. F. (1998). The in- fluence of personal tobacco smoking on the clinical practice of ıta- lian chest physicians. Eur Respir J., 12(6): 1450-1453.
• Oğur, R. ve ark (2008). Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin ve has- tanede görevli hemşirelerin tütün ürünlerinin kullanımı ile ilgili yeni yasa ve düzenlemeler hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması. 12. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Ankara, 573.
• Ohida, T. ve ark (2001). Smoking prevalence and attitudes toward smoking among Japanese physicians. JAMA, 285(20): 2643-2648. Park, E. W., Schultz, J. K., Tudiver, F., Campbell, T., Becker, L. (2004). Enhancing partner support to improve smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev (3): CD002928.
• Resmi Gazete (2008). Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenme- sine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. Sayı: 26761 http://rega.basbakanlik.gov.tr. (09.01.2009)
• Samuels, N. (1997). Smoking among hospital doctors in Israel and their attitudes regarding anti-smoking legislation. Public Health, 111: 285-288.
• Sarna, L., Bialous, S. A., Wewers, M. E., Frolicher, E. S. Danao, L. (2005). Nurses, smoking and the workplace. Res Nurs Health, 28(1): 79-90.
• Sebo, P., Bouvier Gallacchi, M., Goehring, C., Künzi, B., Bovier, P. A. (2007). Use of tobacco and alcohol by Swiss primary care physicians: A cross-sectional survey. BMC Public Health, 7(1): 5. Smith, D. R., Leggat, A. (2007). An International Review of To- bacco Smoking in the Medical Profession: 1974-2004, BMC Public Health, 7: 115.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2007). Türkiye’de Sağlık Çalışanları Ara- sında Sigara İçme Durumu ve Etkileyen Faktörler Araştırması. www.havanikoru.org.tr/Docs_Arastirmalar. (09.01.2010)
• Tezcan, S., Yardım, N. (2003). Türkiye’de çeşitli sağlık kurumla- rında doktor, hemşire ve tıp fakültesi öğrencilerinin sigara içme bo- yutu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 51(4): 390-397.
• Ullen, H., Höijer, Y., Ainetdin, T., Tillgren, P. (2002). Focusing ma- nagement in ımplementing a smoking ban in a University Hospital in Sweden. Eur J Cancer Prev, 11(2): 165-170.
• Vatan, İ., Ocakoğlu, H., İrgil E. (2009). Uludağ Üniversitesi Tıp Fa- kültesi öğrencilerinde sigara içme durumunun değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(1): 43-48
• Velicer, W. F., Prochaska, J. O., Rossi, J. S., Snow, M. G. (1992). Assessing outcome in smoking cessation studies. Psychol Bul, 111(1): 23-41.
• Willaing, I., Ladelund, S. (2004). Smoking behavior among hospital staff still influences attitudes and counseling on smoking. Nicotine Tob. Res., 6(2): 369-375.
• WHO-World Health Organization. (2004). Tobacco Free Initiative. Building Blocks for Tobacco Control: A Handbook. WHO, 4-13.
• Wynd, C. A. (2005). Guided health İmagery for smoking cessation and long-term abstinence. J Nurs Scholarsh, 37(3): 245-250.
• Zannetti, F. ve ark. (1998). Smoking habits, exposure to passive smoking and attitudes to a non-smoking policy among hospital staff. Public Health, 112(1): 57-62.