Hastanelerde Yönetici Hemşirelerin Karşılaştıkları Çatışma Nedenleri ve Çatışma Yönetim Yaklaşımları

Yıl 2011, Cilt: 19 Sayı: 3, 145 - 152, 04.01.2012

Fatma Yılmaz , Havva Öztürk

Öz

Amaç: Araştırma, Trabzon ili hastanelerinde çalışan yönetici hemşirelerin çalıştıkları ortamda karşılaştıkları çatışma
nedenlerini ve kullandıkları çatışma yönetim yaklaşımlarını saptamak için planlanmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini, üniversite, merkez ve ilçe devlet hastanelerinde çalışan 165 yönetici hemşire, örneklemini
123 yönetici hemşire oluşturmuştur. Veriler, 14 sorudan oluşan bilgi formu, Örgütsel Çatışma Nedenleri Ölçeği ve Rahim
Örgütsel Çatışma Envanteri kullanılarak Mart-Ağustos 2007 tarihleri arasında toplanmış, yüzdelik, ortalama, korelasyon,
Cronbach Alpha, faktör analizi, ANOVA, t-testi, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis testleri ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Yönetici hemşirelerin en çok iş yükü (3.65), ödüllendirme ve beklentilerin karşılanması (3.43), yetki sahibi
olma (3.11), çalışma ortam ve ihtiyaçlarına (3.10) ilişkin çatışma yaşadığı belirlenmiştir. Bunun yanı sıra yönetici hemşirelerin genel olarak yaşadıkları çatışmaları çözdükleri/ başa çıkmaya çalıştıkları (3.55) belirlenmiştir. Çatışmaları çözerken de öncelikle bütünleşme (4.35), sonra uzlaşma (4.18) ve daha sonra uyma (3.37) yaklaşımlarını kullandıkları,
hükmetme ve kaçınma yaklaşımlarını ise daha az tercih ettikleri saptanmıştır. Ayrıca hastanelere göre, üniversite hastanesinde
çalışan yönetici hemşirelerin daha fazla çatışma yaşadığı belirlenmiştir (χ²=8.15; p= 0.017).
Sonuç: Yönetici hemşirelerin özellikle üniversite hastanesinde aşırı iş yükü, hemşireleri ödüllendirme ve beklentilerini
karşılayamama, yeterli yetki sahibi olamama vb. ilişkin çatışmalar yaşamaktadır. Bu nedenle özellikle üniversite hastanesinde
çatışma yönetimine ilişkin politikalar oluşturulmalı, eğitimler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Yönetici hemşire, çatışma yönetimi, hastane

Kaynakça

• Akca, C., Erigüç, G. (2006). Hastane çalışanlarının yöneticileri ve çalışma arkadaşları ile yaşadıkları çatışma nedenlerine yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(2): 126-153.
• Aslan, Ö., Vural, H. (2001). Yönetici hemşirelerin çalıştıkları or- tamda karşılaştıkları çatışma nedenleri ve kullandıkları çatışma yö- netimi yaklaşımlarının belirlenmesi. Hemşirelik Forumu, 4 (4-5): 42-47.
• Brinket, R. (2010). A literature review of conflict communication causes, costs, benefits and interventions in nursing. Journal of Nursing Management, 18: 145-156.
• Çimensel, İ., Argon, G. (2001). Hemşirelerin hastanelerdeki örgütsel çatışma nedenlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. I. Uluslararası & 8. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı, Marmara Üniversitesi Hem- şirelik Yüksekokulu, İstanbul, 174-178.
• Dursun, P (2008). Kocaeli bölgesinde yer alan tüm kamu ve özel hastanelerde çalışan yönetici hemşirelerin çatışma nedenleri ve ça- tışma yönetim tarzlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlan- mamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 98-99.
• Ertürk, M. (1998). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 200.
• Esatoğlu, E., Ağırbaş İ., Akbulut Y., Çelik Y. (2002). Hastanelerde rol çatışması ve rol belirsizliği: Sağlık bakanlığı hastanelerinde bir uy- gulama. 5. Ulusal Sağlık Kuruluşları ve Hastane Yönetimi Sempoz- yumu Kitabı, Osmangazi Üniversitesi Basımevi, Eskişehir, 56-65.
• Gökgöz Savcı, G. (1995). Örgütsel Çatışma ve rol çatışmasına iliş- kin Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas, 91.
• Hendel, T., Fish, M., Galon, V. (2005). Leadership style and choice of strategy in conflict management among Israeli nurse managers in general hospitals. Journal of Nursing Management, 13: 137-146. Kantek, F. (2007). Sorumlu hemşirelerin çatışma yönetim sitilleri. Hastane Yönetimi, 11(1-2): 78-82.
• Karip, E. (2003). Çatışma Yönetimi. Pegem Yayıncılık, Ankara, 3, 64-65.
• Koçel, T. (2007). İşletme Yöneticiliği. Arıkan Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti., İstanbul, 507.
• Narin, Y. (2010). İstanbul İlinde bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan hemşirlerin rol çatışması, iş doyumu ve stres düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversi- tesi, İstanbul, 94-97.
• Özkan, Ş. (2008). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin hekim ve hem- şirelerin tükenmişlik düzeyleri üzerine olan etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Ensti- tüsü, Ankara, 90-92.
• Rahim, M. A. (2000). Managing Conflict in Organizations. Green- wood Publishing Group, Incorporated, Westport, CT/ USA, 81-82. Robbins, S. P. (1988) Management: Concepts and Applications. 2nd Edition, Prentice-Hall Editions, New Jersey, 411.
• Robbins, S. P. (2001). Organizational Behavior. Prentice Hall Inc, New Jersey, 386.
• Şahin, A., Emini, F. T., Ünsal, Ö. (2006). Çatışma yönetimi yön- temleri ve hastane örgütlerinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 507-521.
• Şahin, Ö. (2008). Örgütsel çatışma ve çatışma türleri. Hastane Yönetimi, 12(1): 45-49.
• Tabak, N., Koprak, O. (2007). Relationship between how nurses resolve their conflicts with doctors, their stress and job satisfaction. Journal of Nursing Management, 15: 321-331.
• Ünver, S. (2002). Örgütsel çatışma ve çatışma çözümleme yakla- şımlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 82-85.
• Yatkın, A. (2008). Örgütsel çatışmanın ve performans değerlemenin işgören performansına etkileri. Doğu Anadolu Araştırmalar Dergisi, Şubat: 6-18.