Hastaların Bakış Açısıyla Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ile Yaşamak: Fenomenolojik Çalışma

Yıl 2012, Cilt: 20 Sayı: 3, 177 - 183, 07.01.2013

Hatice Tel Aydın , Fatma Tok Yıldız Şerife Karagözoğlu Dilek Özden

Öz

Amaç: Bu çalışma, KOAH’lı bireylerin hastalıklarıyla ilgili yaşam deneyimlerini ve KOAH’la yaşamanın anlamını hastaların
bakış açısıyla ortaya koymak amacıyla yapıldı.
Yöntem: Fenomonolojik nitelikteki araştırma, 15 Mayıs–15 Temmuz 2009 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin
Göğüs Hastalıkları servisinde KOAH tanısı ile yatan 14 hasta ile yapıldı. Çalışmaya katılmayı kabul eden hastalardan
yazılı onam alındı. Veriler tanıtıcı bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edildi.
Bulgular: Hastaların tümü KOAH nedeni ile yaşamlarının olumsuz etkilendiğini, günlük yaşam aktivitelerinde sınırlılık yaşadıklarını
ve sınırlılık yaşamalarına neden olan en önemli semptomun solunum sıkıntısı olduğunu bildirmiştir. Hastaların büyük
bir kısmı KOAH’la yaşamayı “çok zor, ölmekten beter bir durum” şeklinde açıklamıştır. Hastaların tamamı hastalık nedeniyle
bağımlılık düzeylerinin arttığını, kendilerine saygılarının ve güvenlerinin azaldığını ifade etmiştir. On iki hasta KOAH nedeni
ile çeşitli sosyal kayıplar yaşadıklarını, iki hasta ise hastalık sürecinde ailelerinden daha fazla destek aldığını belirtmiştir.
Sonuç: KOAH, hastaların yaşamlarının her alanında önemli sınırlılıklar ve duygusal değişiklikler yaşamalarına neden olmaktadır.
Kronik hastalıkla yaşamanın anlamını hasta bakış açısıyla inceleyen çalışmanın sonuçları hastaların KOAH’dan nasıl
etkilendiklerini belirlemeye ve bireye özgü hemşirelik bakım yaklaşımlarının geliştirilmesine katkı vermesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, KOAH’lı hasta, yaşam deneyimi, fenomonolojik araştırma

Kaynakça

• Aras, A., Tel, H. (2009). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalarda algılanan sosyal destek ve ilişkili faktörlerin belirlenme- si. Türk Toraks Dergisi, 10(2): 63-68.
• Barnett, M. (2005). Chronic obstructive pulmonary disease: A pheno- menological study of patients’ experiences. J Clin Nurs, 14(7): 805-12.
• Clancy, C., Hallet, C., Caress, A. (2009). The meaning of living with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of Nursing and Health Care of Chronic Illness, 1(1): 78- 86.
• Ek, K., Ternestedt, B. M. (2008). Living with chronic obstructive pulmonary disease at the end of life: A phenomenological study. J Adv Nurs, 62(4): 470- 478.
• Erdinç, E. ve ark. (2010). Türk Toraks Derneği kronik obstrüktif akciğer hastalığı tanı ve tedavi uzlaşı raporu. Türk Toraks Dergisi, (Ek1): 5-11.
• GOLD criteria for COPD. http://www.webmd.com/lung/copd/ gold-criteria-for-copd (2009).
• Gysels, M., Higginson, J. I. (2008). Acsess to services for pateints with chronic obstructive pulmonary disease: The invisibility of breathless- ness. Journal of Pain and Sympthom Management, 36(5): 451- 459.
• Hasson, F. ve ark. (2008). I can not get a breath: Experiences of li- ving with advenced chronic obstructive pulmonary disease. Inter- national Journal of Pallitave Nursing, 14(11): 527- 531.
• Heidegger, M. (1988). The basic problems of phenomenology, trans- lation, introduction and lexicon, http://books.google.com/books/abo- ut/Thebasic_problems_of_phenomenology.html (03.06.2009).
• Jones, W. P. (2007). Activity limitation and quality of life COPD. Jo- urnal of the Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 4(3): 273- 278.
• Katz, P. P. ve ark. (2005). Functioning and psychological sta- tus among individuals with COPD. Qual Life Res, 14(8): 1835
• Kaufman, S. J. (2007). Nursing management obstructive pulmonary di- seases, Lewis ve ark. (Ed.). Medical Surgical Nursing Assessment and Management of Clinical Problems. 7. baskı, Mosby-Elsevier, 607- 663.
• Kelly, C., Lynes, D. (2008). Psychological effects of chronic lung disease. Nurs Times., 104: 47, 82–85.
• Nelson, A. M. (2008). Addressing the threat of evidence-based practice to qualitative inquiry through increasing attention to qua- lity: A discussion paper. Int J Nurs Stud, 45(2): 316 -322.
• Nicolson, P., Anderson, P. (2003). Quality of life distress and self- esteem: A focus group study of people with chronic bronchitis. Br J Health Psychol, 8(3): 251- 270.
• Oksel, E., Gündüzoğlu, N. Ç., Fadıloğlu, Ç. (2008). KOAH’lı has- taların yaşam deneyimleri: Fenomenolojik yaklaşım, 10. Ulusal İç
• Hastalıkları Kongresi 15- 19 Ekim 2008, Antalya, 340.
• Pinnock, H. ve ark. (2011). Living and dying with severe chronic obstructive pulmonary disease: Multi-perspective longitudinal qu- alitative study. BMJ., 24: 342.
• Sağlık Bakanlığı (2004). Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik
• Projesi Hastalık Yükü Final Raporu, http://www.tusak.saglik.gov.tr/ pdf/nbd/raporlar/hastalikyukuTR.pdf (20.02. 2008).
• Seamark, D. A., Blake, S. D., Seamark, C. J. (2004). Living with severe chronic obstructive pulmonary disease (COPD): Perception of patients and their carers. Palliative Medicine, 18(7): 619- 625.
• Seemungal, T. A., Donaldson, G. C., Bhowmik, A., Jeffries, D. J., Wedzicha, J. A. (2000). Time course and recovery of exacerba- tions in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J
• Respir Crit Care Med, 161(5): 1608-13.
• Shackell, B. S., Jones, R. C., Harding, G., Pearse, S., Campbell, J. (2007). ‘Am I going to see the next morning?’ A qualitive study of patients’ perspectives of sleep in COPD. Primary Care Respiratory Journal, 16(6): 378–383.
• Strassels, S. A., Smith, D. H., Sullivan, S. D., Mahajan, P. S. (2001).
• The costs of treating COPD in the United States. Chest, 119(2): 344-52. Tel, H., Akdemir, N. (1998). KOAH’lı hastalara uygulanan planlı hasta öğretiminin ve hasta izleminin hastaların hastalıkla başetme durumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yükseko- kulu Dergisi, 2(2): 44- 52.
• Thompson, M. J., Mcfarland K. G., Hirsch E. J., Tucker M. S. (2002). Mosby’s Clinical Nursing. 5. baskı, Mosby- Year Book, St Louis, 145- 152.
• Williams, V., Bruton, A., Ellis-Hill, C., McPherson, K. (2007). What really matters to patients living with chronic obstructive pulmonary disease? An exploratory study. Chron Respir Dis, 4(2): 77-85.
• World Health Organization (WHO) (2009). Chronic obstructive pulmonary disease, Geneva, www.who.int/mediacentre/ factsheets/ fs315/en/; 2009. Fact Sheet no. 315. (28.03.2009).