Kanserli Çocukların Anksiyete, Agresyon ve Benlik Saygısının Resim Yoluyla Analizi

Yıl 2013, Cilt: 21 Sayı: 1, 33 - 39, 28.05.2013

Çiğdem Köçkar , Ayşe Gürol

Öz

Amaç: Araştırmanın öncelikli amacı, kanserli çocuklarda hastaneye yatmaya bağlı oluşabilecek anksiyete, agresyon ve benlik saygısı gibi duygularını
çocuklara “ev” hakkında resim çizdirerek değerlendirmektir. Araştırmanın ikinci amacı pediatri hemşireleri tarafından çocuklardan veri toplarken resim
çizme yönteminin kullanımını sağlamaktır.

Yöntem: Araştırma Şubat-Haziran 2010 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin çocuk hematoloji ve onkoloji kliniğinde vaka-kontrol çalışması
olarak gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini 4-7 yaş arası primer tanısı kanser olan ve kemoterapi tedavisi gören 19 kanserli çocuk ve aynı yaş
grubundan, sosyo-demografik özellikleri benzer olan ve daha önce hastaneye yatmamış 20 sağlıklı çocuk olmak üzere, toplam 39 çocuk oluşturmuştur.
Çocuklara resim kâğıdı ve 12 renk kuru boya kalemi verilerek “ev” deyince akıllarına gelen ilk şeyi çizmeleri istenmiştir. Çocukların çizdikleri resimler
bir okul öncesi eğitim bölümü öğretim üyesi ile resim incelemesi eğitimi almış bir araştırmacı tarafından yorumlanmıştır. Resimlerin yorumları anksiyete,
agresyon, benlik saygısı ve renk seçimi olmak üzere 4 maddeye ayrılmıştır.

Bulgular: Yaş, cinsiyet, gelir durumu özelliklerine göre gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Kanserli çocuklar ve sağlıklı çocukların
resimleri incelendiğinde; kanser hastası olan ve uzun süren tedavi sürecine maruz kalan çocukların anksiyetesinin ve agresyonunun aynı yaş
grubundaki sağlıklı çocuklara oranla yüksek olduğu ve aralarında istatistiksel farklılık olduğu görülmektedir. Benlik saygısı açısından hasta ve sağlıklı
grup karşılaştırıldığında hasta olan çocukların benlik saygısının düşük olduğu göze çarpmaktadır.

Sonuç: Son yıllarda yapılan birçok çalışmada, çocukların anksiyete, agresyon gibi duygu durumlarını değerlendiren farklı yöntemler kullanılmaktadır.
Sıklıkla tercih edilen bir yöntem olmamasına rağmen çocuklara resim çizdirerek de onların duygularını, içinde bulundukları duygu durumu anlayabiliriz.
Resim çizmek, bir çocuk için oyun gibidir. Net olarak kendilerini ifade edebilecekleri bir yöntemdir. Bu çalışma sonuçlarına bakıldığında da çocukların
duygu durumlarının resimlerini inceleyerek değerlendirilebildiği ve uygulamanın da kolay ve zevkli olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kanser, çocuk, ev kavramı, resim

Anxiety, Aggression and Self-Esteem Analysis through Pictures in Children with Cancer

Öz

Aim: The primary purpose of this study is to identify a cancer patient’s anxiety, aggression and self esteem etc., feelings that might arise from hospitalization, through “home” themed drawing of the children. The second aim of this research is to make sure that the drawing method is used by pediatric nurses when collecting data from children.

Method: The study was conducted as a case-control study at pediatric hematology and oncology clinics of a university hospital between February-June 2010. 19 children between the ages of 4-7, having primary diagnosis of cancer, treated with chemotherapy, and 20 healthy children at the same age group with similar socio-demographic characteristics who had never been hospitalized before, total 39 children were included for the sampling of the study. Children were given drawing paper and 12 color crayons and asked to draw whatever comes to their mind when they think of the word “home”. A lecturer from Department of Preschool Education and a researcher educated on drawing analysis interpreted the drawings of children. Comments on the pictures were divided into 4 as the following; anxiety, aggression, self-esteem, color choice.

Results: No statistically signifi cant difference was found between the groups divided in accordance with age, sex, and income status. When drawings of children with cancer and healthy children were reviewed; it was determined that anxiety and aggression of the children with cancer and subjected to long periods of treatment were higher than healthy children of the same age group and that there are statistical differences between the groups. When the sick and healthy groups are compared in terms of self esteem, it is striking that self-esteem of the children with cancer was low.

Conclusion: Various methods assessing the feelings of children, such as anxiety, aggression, are being used recently for several studies. Although it is not a method frequently preferred, we can understand feelings, emotional status of children by looking at their drawings. Drawing is like a game for the children. It is a method where they can clearly express themselves. When we review these results, we see that it is possible to evaluate emotional status of children and the application is easy, enjoyable.

Anahtar Kelimeler

Cancer, child, home concept, drawing.

Kaynakça

• Abdi, S., Jalili, B., Tavakoli, H., Naderpour, M. (2004). Emotional changes in children undergoing cochlear implantation though evaluation of their drawings. Iran J Med Sci, 29: 62-66.
• Barut, Y., Ayyıldız, A. (2005). İlköğretim okulu öğrencilerinin özkavram düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması, http://www.pdrhizmetleri.com/pdr-yayinlari-kongre-vefaaliyetler/18110-ilkogretim-ogrencileri-oz-kavrami-duzeylericesitli-degiskenlere-gore-karsilastirilma.html (27.02.2009).
• Çakıroğlu, S. (1991). Pediatrik onkoloji kliniklerinde oyunun önemi. Hemşirelik Bülteni, 5: 7-11.
• Çavuşoğlu, H. (2007). Çocuk Sağlığı Hemşireliği, Bizim Büro Basımevi, Ankara.
• Coşkun, B. (2003). Çocuk Resminde Yakın Çevre. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dizman, H., Gültekin, G., Akyol, A. (2005). Çocukları tanımada resimlerin önemi. Adli Psikiyatri Dergisi, 2: 23-30.
• Johnson, B. H. (1990). Children’s drawings as a projective technique. Pediatric Nursing, 16: 11-16.
• Kırışoğlu, O. T. (2002). Sanatta Eğitim Görmek, Öğrenmek, Yaratmak. baskı, Baran Ofset, Ankara.
• Kırkan, U. (1994). Çocuk Resminde Aile. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Niolon, R. (2004). Notes on projective drawings, http://www. psychpage.com/projective/proj draw_notes.html (27.10.2009).
• O’Conner-Von, S. (2000). Preparing children for surgery: An integrative research review. AORN Journal, 71: 334-343.
• Saydam, R. B. (2004). Çocuk çizimlerinin klinik değerlendirmedeki yeri. Yansıtma, Psikopatoloji ve Projektif Testler Dergisi, 1: 111-124. Şen Beytut, D., Bolışık, B., Solak, U., Seyfi oglu, U. (2009). Çocuklarda hastaneye yatma etkilerinin projektif yöntem olan resim çizme yoluyla incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(36): 35-44.
• Stuyck, K. (2003). Art therapy helps children affected by cancer express their emotions. Oncology, 48: 1-4.
• Tarakçı, S. (2001). İlk kez hastaneye yatan okul çağı çocukların hemşireyi algılayışları. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türkbay, T., Akın, R., Sökmen, T. (2000). Epileptik çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu, depresif belirtiler ve kendilik saygısının araştırılması. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 10: 9-16.
• Vatansever, N. (2008). Çocuk cerrahisi’nde ameliyat olan 8-12 yaş grubu çocukların hastane ortamı ve operasyondan etkilenme durumlarının belirlenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yavuzer, H. (2003). Çocuk Psikolojisi. 25. basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Yavuzer, H. (2005). Resimleriyle Çocuk. Remzi Kitabevi, İstanbul. Yavuzer, H. (2007). Resimleriyle Çocuk: Resimleriyle Çocuğu Tanıma. 12. basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Yörükoğlu, A. (2003). Çocuk Ruh Sağlığı. Özgür Yayınları, İstanbul.