Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının El Yıkama Durumlarına Yönelik Gözlem Sonuçları

Yıl 2010, Cilt: 18 Sayı: 1, 33 - 39, 16.09.2014

Seda Çağlar , Suzan Yıldız Sevim Savaşer

Öz

Amaç: Araştırma, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde (YYBÜ) görev yapan sağlık çalışanlarının, hastane enfeksiyonlarının önlenmesi
ve kontrolünde önemli ve etkili bir yol olan el yıkama durumlarını belirlemek ve sonuçlar doğrultusunda öneriler getirmek amacıyla
tanımlayıcı tipte gerçekleştirildi.
Yöntem: Veriler, İstanbul’daki bir üniversite hastanesinin YYBÜ’nde, Eylül 2006-Mart 2007 tarihleri arasında hafta içi 08:00-14:00
saatleri arasında, araştırmaya gönüllü katılmayı kabul eden hekim ve hemşirelerden oluşan 28 sağlık çalışanından elde edildi. El yıkamayı gerektiren durumlara ilişkin 344 gözlem yapıldı. Gözlemler, sağlık çalışanlarının el yıkama gerektiren durumlardaki el yıkama-yıkamama
durumları, yıkama yöntemi ve süreleri dikkate alınarak hazırlanan form doğrultusunda değerlendirildi. Daha sonra gözlenen
sağlık çalışanlarına, el yıkama konusundaki bilgilerini belirlemeye yönelik soru formu uygulandı.
Bulgular: Sağlık çalışanlarının el yıkama uyum oranı %58,14 olup, el yıkama/yıkamama açısından hekim ve hemşireler arasında istatistiksel
olarak anlamlı bir fark yoktu. Ancak hemşirelerin (%62,50) el yıkama uyum oranı hekimlere (%52,63) göre daha yüksek idi.
El yıkama işlemi teknik ve süre açısından değerlendirildiğinde; anlamlı olmamakla birlikte hekimlerin (%23,75), hemşirelere (%13,33)
göre daha uygun teknik ve sürede ellerini yıkadıkları belirlendi.
Sonuç: Araştırma sonucunda el yıkama/yıkamama açısından hekim ve hemşireler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı,
fakat el yıkama işlemi teknik ve süre açısından değerlendirildiğinde hekimlerin ellerini hemşirelere göre daha uygun teknik ve sürede
yıkadıkları belirlendi.

Anahtar Kelimeler

El yıkama, hastane enfeksiyonu, hemşire, yoğun bakım üniteleri-neonatal, gözlem

Kaynakça

• Akyıl, R. Ç. (2002). Hastanede çalışan hemşirelerin el yıkama du- rumlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Albert, R. K., Condie, F. (1981). Handwashing patterns in medical intensive care units. New England Journal of Medicine, 304: 1465. Alpar, R. (2001). Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Alpteker, H. A. (2004). Current problem for hospitals: MRSA. Hemşirelik Forumu, 7: 721–726.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (2002). Guideline for Hand Hygiene in Health-Care Settings: Recommendations of the Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee and the HICPAC/SHEA/APIC/IDSA/Hand Hygiene Task Force. MMWR 51: 1-45.
• Demir, F., Candan, Y., Dramalı, A. (2003). Yoğun bakım hemşirele- rinin el yıkama davranışlarının incelenmesi. Yoğun Bakım Hemşire- liği Dergisi, 17: 11-17.
• Donowitz, L. G. (1987). Handwashing technique in a pediatric inten- sive care unit. American Journal of Diseases of Children, 141: 683-685. Edmond, N., Wensel, R. P. (1993). Ethical consideratıons in the use of subliminal stimulatıon to improve handwashing compliance sci- entific utility versus autonomy of the individual. Infection Control and Hospital Epidemiology, 14: 107-109.
• Gould, D. (1997). Practical procedures for nurses: Handwashing. Nur- sing Times, 70(9); 116-120.
• Gould, D., Wilson-Barnett, J., Ream, E. (1996). Nurses infection con- trol practise, hand decontamination the use of gloves and sharp ins- truments. International Journal of Nursing Studies, 33: 143-160.
• Görak, G. (2008). Yenidoğan ünitelerinde hastane infeksiyonlarının önemi. Dağoğlu, T., Görak, G. (Eds.). Temel Neonatoloji ve Hemşi- relik İlkeleri. 2. basım, Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 251-264.
• Hassan ZM, Pryor ER, Autrey PS, Turner JG. Hand Hygiene Com- pliance and Nurse-Patient Ratio Using Videotaping and Self Report. Infectious Diseases in Clinical Practice 2009; 17: 243-247
• Kac, G. ve ark (2005). Microbiological evaluation of two hand hygiene procedures achieved by healthcare workers during routine patient care: A randomized study. Journal of Hospital Infection, 60(1): 32-39.
• Karabey, S., Ay, P., Nakipoğlu, Y., Derbentli, Ş., Esen, F. (2001). Bir yoğun bakım ünitesinde ayrıntılı mikrobiyolojik inceleme sonuçları ışı- ğında el yıkama sıklığının irdelenmesi. ANKEM Dergisi, 15:114-123. Larson, E., Friedman, C., Cohran, J., Treston-Aurand, J., Gren, S. (1997). Prevalence and correlates of skin damage on the hands of nur- ses. Heart Lung, 26: 404–12.
• O’Boyle, C., Henly, S., Ducket, L. (2001). Nurses motivation to wash their hands: A standardized measurement approach. Applied Nursing Research, 14: 136-145.
• Pittet, D. ve ark (2000). Members of the Infection Control Prog- ramme effectiveness of a Hospital-Wide Programme to improve compliance with hand hygiene. The Lancet, 356: 1307-1312.
• Polak, J. D., Ringler, N. (2004). Unit based procedures: Impact on the insidence of nosocomial infections in the newborn intensive care unit. NBIN, 4(1): 38-45.
• Rosenthal, V. D., Guzman, S., Safdar, N. (2005). Reduction in no- socomial ınfection with improved hand hygiene in intensive care units of a tertiary care hospital in Argentina. Am J Infect Control, 33(7): 392-397.
• Sile, A. C. (2005). Healthcare workers’ hand decontamination prac- tices: Compliance with recommended guidelines, School of nursing and midwifery. University College Cork, Ireland. J Adv Nurs, 51: 208-16.
• Sungur, G., Dikme, M., Güneri, S. (2003). El mikro cerrahi ve or- topedi travmatoloji hastanesi’nde sosyal el yıkamaya yaklaşım. Mo- dern Hastane Yönetimi Dergisi, 7(1); 58-60.
• Weinstein, R. A. (2004). Hand hygiene-of reason and ritual. Journal of Internal Medicine, 141(1); 65-66.
• Woss, A., Widmer, A. F. (1997). No time for handwashing? Hand- washing versus alcoholic rub: Can we afford %100 compliance? İn- fection Control and Hospital Epidemiology, 18: 205.
• Yıldız, S. (2008). Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin organiza- yonu. Dağoğlu, T., Görak, G. (Eds.). Temel Neonatoloji ve Hemşi- relik İlkeleri. 2. Basım, Nobel Tıp Kitabevi, 17-29.