Flakon Şeklindeki Antibiyotiklerde Kuru Toz Hacminin Uygulanacak Doz Üzerine Etkisi

Yıl 2008, Cilt: 16 Sayı: 61, 7 - 15, 16.09.2014

Sevim Savaşer Sevim Savaşer Saniye Çimen Suzan Yıldız

Öz

Amaç: Flakon şeklindeki antibiyotiklerde kuru toz hacmin uygulanacak doz üzerine etkisini ve hemşirelerin konuya ilişkin uygulamalarını belirlemek. Araştırmanın Türü: Tanımlayıcı. Yöntem: Veriler İstanbul'un değişik hastanelerinde çocuk servisinde görev yapan, çalışmaya katılmayı kabul eden 300 hemşireden elde edildi. Çalışma iki aşamada tamamlandı. Birinci aşamada verilerin toplandığı servislerde sık kullanılan flakon şeklindeki toz antibiyotikler iki araştırmacı tarafından sulandırılarak, kuru toz hacimlerinin toplam miktarı etkileme durumu belirlendi. İkinci aşamada hemşirelerin konuya ilişkin uygulamalarını belirlemek amacı ile yüz-yüze anket formu uygulandı. Veriler, yüzdelik ve kikare testleri ile değerlendirildi. Bulgular: Flakon şeklindeki toz antibiyotikler sulandırıldığında, çoğu ilaçta kuru toz hacmin etkisi ile elde edilen toplam miktarın sulandırmak için kullanılan sıvı miktarından fazla olduğu, kuru toz hacmin toplam miktarı arttırdığı, buna bağlı olarak mililitredeki ilaç konsantrasyonunu azalttığı saptandı. Hemşirelerin büyük bir çoğunluğunun (% 86,7) doz hesaplarken kuru toz hacmini dikkate almadığı, dikkate alma durumuna; eğitim düzeyi ve prospektüs okuma durumunun etkili olmadığı (p=.142, p=.493), çalışma süresinin etkili olduğu belirlendi. Özellikle çocuk servisinde hemşire olarak 5 yıldan uzun süre çalışan grupta dikkate alanların oranı anlamlı derecede yüksek bulundu (p=.041). Sonuç: İlaç dozu hesaplarken kuru toz hacmi dikkate alınmadığında özellikle çocuk hastalara verilen ilaç dozu reçete edilen dozdan az olacağından, kuru toz hacmin toplam miktarı arttırdığına ilişkin bilginin prospektüslerde yer alması için ilaç firmalarına, hemşirelerin temel eğitimi ve hizmet içi eğitimlerinde yer verilmesi için ilgili kurumlara öneride bulunulması düşünüldü.

Anahtar Kelimeler

İlaç hataları, kuru toz hacmi, çocuk, doz hesaplaması

Kaynakça

• Alparslan, Ö., Erdemir, F. (1997). Pediatri servislerinde kul- lanılan antibiyotiklerin sulandırılması, saklanması ve hastaya verilmesi konusunda hemflirelerin bilgi ve uygulamalarının be- lirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemflirelik Yülsekokulu Dergisi, 1: 41-51.
• Asperheim, M. K., Eisenhauer, L. A. (1977). The Pharmaco- logic Basis Of Patient Care. Third Edition, W.B. Saunders Company, Philadelphia, 58-78.
• Borowitz, S. M. (1999). Preventing medication errors in children. Pediatric Pharmacotherapy, 5(10), http://pediat- r i c s . m e d s c a p e . c o m / U V A / P e d P - harm/1999/v05.n10/pp0510.buck/pp0510.buck-01.html
• Cesur, S. (1988). İlaç uygulamalarında hemflirelerin hata ola- rak görmedikleri durumların saptanmasına yönelik bir çalıfl- ma. Türk Hemflireler Dergisi, 38: 22-25.
• Committe On Drugs And Committee On Hospital Care, Ame- rican Academy Of Pediatrics (1998). Prevention of medicati- on errors in the pediatric inpatient setting. Pediatrics, 102: 428-30.
• Çavufloğlu, H. (1997). Çocuk Sağlığı Hemflireliği. 3.Baskı, Cilt 2, Bizim Büro Basımevi Tesisleri, Ankara, 247-64.
• Dökmeci, İ. (1995). Farmakoloji: Kısaltılmıfl Temel Bilgiler. Saray Tıp Kitapevleri, İzmir.
• Görak, G. (1996). Uygulamalar III: Çocuklarda ilaç uygula- maları ve gastrik intübasyon. Seçim, H. (Ed.). Çocuk Sağlı- ğı ve Hastalıkları Hemflireliği. Anadolu Üniversitesi Yayınla- rı, Eskiflehir 468-96.
• Gür, D. (1994). Antibiyotiklere direnç ve empirik tedavideki rolü. Kanra, G., Akalın, E., (Ed.). Empirik Antibiyotik Teda- visi.1.Baskı, Günefl Kitabevi Ltd.fiti., Ankara, 7-18.
• Hamner, S. B., Morgan, M. E. (1999). Dosage calculation testing for competency: In ambulatory care. Journal for Nur- ses In Staff Development, 15: 193-197.
• Kaushal, R., Bates, D. W., Landrigan, C., Mckenna, K.J., Clapp, M.D., Federico F., Goldmann, D.A.(2001)Medication errors and adverse drug events:In pediatric inpatients. JAMA, 285: 2114-20.
• Kirton, A. C. (1997). Administration of medications. Potter, P. A., Perry, A. G. (Eds.). Fundamentals of Nursing Con- cepts, Process and Practise. Fourth Edition, Mosby Year Bo- ok, St. Louis, 790-857.
• Koren, G., Barzilay, Z., Modan, M.(1983). Errors in compu- ting drug doses. Can Med Assoc J., 129: 721-23.
• Kozier, B., Erb, G.(1983). Fundamentals of Nursing Con- cepts and Procedures. Second Edition, Addison-Wesley Pub- lishing Company, California, 933-82.
• Mitchell, A. L. (2001). Medications errors, challenges, in pe- diatric pharmocotherapy: Minimizing medication errors. Meds- cape Pharmacists, Medscape Portals, Inc. 1:2001. http://meds- cape.com/viewarticle/421220
• Özalp D. A. (1995). Farmakoloji. 2. Baskı, Nobel Tıp
• Ridge, K. W., Jenkins, D. B., Noyce, P. R., Barber, N. D. (1995). Medication errors during hospital drug rounds. Qual Health Care, 4: 240-43. İstanbul,
• 19. Ross, L. M., Wallace, J., Paton, J. Y. (2000). Medication er- rors in a paediatric teaching hospital in the UK:Five years operational experience. Arch Dis Child. 83; 492-97.
• Rove, C., Koren, T., Koren, G. (1998). Error by pediatric re- sident in calculating drug doses. Arch Dis Child., 79: 56-8.
• Sabuncu, N., Babadağ, K., Taflocak, G., Atabek, T. (1991). Hemflirelik Esasları. Seçim H (Ed). Anadolu Üniversitesi Ya- yınları, ETAM A.fi.Web-Ofset, Eskiflehir, 159-61.
• Schneider, M. P., Cotting, J., Pattanier, A. (1998). Evaluati- on of nurses' errors associated in the preparation and ad- ministration of medication in a pediatric intensive care unit. Pharm World Sci., 20:178-82.
• Sümbüloğlu, K., Sümbüloğlu, V. (1997). Biyoistatistik. 7.Bas- kı, fiahin Matbaası, Ankara.
• Tissot, E. ve ark (1999). Medication errors at the adminis- tration stage in an intensive care unit. Intensive Care Medi- cine, 25: 353-59.
• Ulusoy, M. F., Görgülü, R. S. (1997). Hemflirelik Esasları- Temel Kuram, Kavram, İlke ve Yöntemler. 3. Baskı, Cilt 1, 72 TDFOn Ltd.fiti., Ankara, 165-78.
• University of Kansas School of Nursing (2000). Drug calcu- lations
• sing/n420/clinical/basic_review.htm