İnsan Hakları ve Çocuk Hakları Bağlamında Okulda Zorbalık

Yıl 2008, Cilt: 16 Sayı: 61, 65 - 70, 16.09.2014

Sevda Arslan Özdinçer Sevim Savaşer

Öz

Okullar öğrencilere; değer, bilgi ve yapıcı davranış kazandıran ve onları barış dolu bir yaşam için hazırlayan kurumlardır. Her çocuk ve genç, korunma hakkına ve güvenli okul ortamında eğitim alma hakkına sahiptir. Okulda zorbalık ve şiddetten söz edilmesi bu ilkelere ters düşmektedir. Okulda zorbalığa maruz kalan öğrencilerde başka bir deyişle kurbanlarda kısa dönemde ciddi fiziksel ve duygusal örselenme oluşması yanında kişilik yapıları, eğitimleri üzerinde çok daha uzun süreli olumsuz etkilere yol açar. Okulda zorbalık öğrenciler yanında aileleri, öğretmenleri ve okul yöneticilerini de olumsuz etkiler. Bu nedenle zorbalık, okulda görevli hekim, okul hemşiresi, psikolog gibi sağlık profesyonellerinin ilgilenmesi gereken bir konudur. Okulda zorbalığa yaklaşım insan hakları ihlalleri açısından da ele alınırsa; zorbalığın özellikle çoğu zaman göz ardı edilen ve fazla dikkate alınmayan gizli şekilleri belirlenebilir. İnsan hakları bakışı dışındaki zorbalık yaklaşımı, diğerlerine zarar verme olarak basitleştirilmiş olduğundan, sorunun çözümünde bireysel davranışlara odaklanılacak dolayısıyla zorbalığın önlenmesinde etkili girişimler uygulanamayacaktır. Okullarda uygulanacak zorbalığı önleme programları insan hakları yaklaşımı ile ele alındığında zorbalık azaltılabilir ve başarılı önleme girişimlerinin uzun süre uygulanması sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Okulda zorbalık, kurban, insan hakları, hemşirelik

Kaynakça

• Ando, M., Asakura. T. (2005). Psychosocial ınfluences on physical, verbal and indirekt bullying among japanese early adelescents. Journal of Early Adelescence, 25(3): 268-290.
• Chandley, B. S. (2005). Qualitative study: Gendered percep- tions of bullying among adelescent boys and girl. Yayınlanmamıfl yüksek lisans tezi, East Tennessee State Uni- versty, USA.
• Children's Rights Education Curricula is available in French or English from our website, http://discovery.uccb.ns.ca/chil- dren/ (26.02.2007).
• Covell, K. (2007). It's Time for Children's Rights Education http://www.voicesforchildren.ca/index. (24.04.2007).
• Craig, W. M., Henderson, K., Murphy, J. G. (2000). Pros- pective teachers' attitudes toward bullying and victimization. School Psychology International, 21: 5-21.
• Drake, J. A., Price, J. H., Telljohann, S. K., Funk, J. B. (2003). Teacher perceptions and practices regarding school bullying prevention. Journal of School Health, 63: 347-355. Due, P. ve ark (2005). Bullying and symptoms among scho- ol-aged children: International comparative cross sectional study in 28 countries. European Journal of Public Health, 15: 128-132.
• Eslea, M., Smith, P. K. (1998). The long-term effectiveness of anti-bullying work in primary schools. Educational Rese- arch, 40: 203-218.
• Grene, M. B. (2006). Bullying in schools: A plea for mea- surment human rights. Journal of Social Issues, 62(1): 63-79. Hurrer, M. (2007) Violence Against Children in School and Educational Settings. UNICEF/HQ06-0881 http://www.violen- c e s t u d y . o r g / I M G / p d f / 4 . _ W o r l d _ R e p o r t _ o n _ V i o l e n c e _ a g a- inst_Children.pdf (26.02.2007).
• Kallestad, J. H., Olweus, D. (2003). Predicting teachers' and schools' implementation of the Olweus bullying prevention program. Prevention & Treatment, 6: 1-29.
• Natvig, K. G., Albrektsen, G., Qvarnstrom, U. (2001). Psychosomatic symptoms among victims of school bullying. Journal of Health Psychology, 6(4): 365-377.
• Olweus, D. (1994). Bullying at school: Basic facts and ef- fects of a school based ıntervention program. Journal of Child Psychol Psychiatry, 35(7): 1171- 90.
• Olweus, D., Mona, E. S. (2003). Prevalance estimation of school bullying with the olweus / bully questionnaire. Ag- gressive Behavior, 29: 239-268.
• Piflkin, M. (2006). Akran zorbalığı olgusunun ilköğretim öğ- rencileri arasındaki yaygınlığının incelenmesi. fiiddet ve Okul Sempozyumu Bildiri Özetleri, http://iogm.meb.gov.tr/siddet- veokul/AbstractsBooklet.pdf (26.02.2007).
• Rigby, K., Barnes, A. (2002). To tell or not to tell: The vic- timised student's dilemma. Youth Studies in Australia, 21(3): 33-36.
• Salmivalli, C., Voeten, M. (2004). Connection between atti- dues, gruop norms and behaviors associated with bullying in schools. İnternational Journal of Behavioral Development, 28: 246-258.
• Skybo, T. (2005). Witnessing violence: Biopsychosocial ım- pact on children. Pediatric Nursing, 31(4): 263-270.
• Smith, P. K. (2000). Bullying and harassment in schools and the rights of children. Children and Society, 14: 294- 303.
• Solberg, M. E., Olweus, D. (2003). Prevalence estimation of school bullying with the Olweus bully/victim questionnaire. Aggressive Behavior, 29: 239-268.
• fiiddetsiz Okullar. Evet Deyin. Üç Aylık UNICEF Türkiye Bülteni, Yaz 2006.
• Universal Declaration of Human Rights (1948-1998), http://www.un.org/Overview/rights.html (26.02.2007).
• UN General Assembly. Rights of Child. (23.08.2006),
• h t t p : / / w w w . u n . o r g / c h i l d r e n / c o n f l i c t / e n g l i s h / h o m e 6 . h t m l (26.02.2007).
• Woods. S., Wolke, D. (2003). Does the content of anti-bull- ying policies inform us about the prevalence of direct and relational bullying behavior in primary schools? Educational Psychology, 23: 3381-3401.