Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Aileden Algıladıkları Sosyal Destek ve Ümitsizlik Durumları

Yıl 2009, Cilt: 17 Sayı: 1, 24 - 31, 17.09.2014

Zeynep Güneş

Öz

Amaç: Bu araflt›rma kronik hastal›¤› olan bireylerin aileden alg›lad›klar› sosyal destek ve ümitsizlik düzeylerini belirlemek
amac›yla tan›mlay›c› olarak yap›lm›flt›r.
Yöntem: Çal›flman›n örneklemini, 2007 y›l›nda Adnan Menderes Üniversitesi Araflt›rma ve Uygulama Hastanesinde kronik
hastal›¤› olan ve çal›flmay› kabul eden 102 hasta oluflturdu.
Veriler; Hasta Bilgi Formu, Aileden Alg›lanan Sosyal Destek Ölçe¤i, Beck Umutsuzluk Ölçe¤i kullan›larak elde edildi. Veriler
SPSS program›nda yüzde, ortalama, t testi, Kruskal-Wallis, Mann Whitney U ve pearson korelâsyonu ile analiz edildi.
Bulgular: Hastalar›n % 50’sinin 60 yafl ve üzerinde, % 52’sinin ilkö¤retim ve % 68.6’ s›n›n gelirinin giderine denk oldu¤u
saptand›. Çal›flmaya kat›lan hastalar›n çok az bir bölümü (% 9.8) yaln›z bafl›na yaflamakta, geri kalan› aileleri ile birlikte
yaflamaktad›r ve % 60.8’i günlük yaflam aktivitelerinde yak›nlar›ndan yard›m almaktad›rlar. Hastalar›n Aileden alg›lanan
sosyal destek ölçe¤inden ald›klar› puan ortalamas› 15.42 ± 4.0, Beck Umutsuzluk Ölçe¤i puan ortalamas› ise 7.90 ± 5.7 olarak
bulundu. E¤itim d›fl›nda hastalar›n kiflisel özelliklerinin alg›lad›klar› sosyal destek ve ümitsizlik düzeyleri üzerine anlaml› bir
etkisi olmad›¤›, hastalar›n aileden alg›lad›klar› sosyal destek ile ümitsizlik aras›nda olumsuz, orta düzeyde, anlaml› bir
korelasyon oldu¤u (r=-507, iki yönlü p<.005) saptand›.
Sonuç: Bu araflt›rma sonucunda hastalar›n aileden alg›lad›klar› sosyal destek artt›kça ümitsizliklerinin azald›¤› belirlendi.
Anahtar Kelimeler: Sosyal destek, kronik hastal›klar, ümitsizlik, bireysel özellikler.

Anahtar Kelimeler

Sosyal destek, kronik hastalıklar, ümitsizlik, bireysel özellikler

Kaynakça

• Akdemir, N. (2003). Hemşirelik ve hemşirelik yaklaşımları. Ak- demir, N., Birol, L. (Eds.). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. 1. Baskı, Vehbi Koç Vakfı SANERC Yayınları, İstanbul, 193-199. Akça Ay, F. (Ed.) (2008). Hemşirelikle ilgili kuramlar ve geliş- tirme. Temel Hemşirelik. 2. baskı, İstanbul Medical Yayıncılık, 5-30.
• Arslantaş, D., Metintaş, S., Ünsal, A., Kalyoncu, C. (2006). Es- kişehir Mahmudiye İlçesi yaşlılarında yaşam kalitesi. Osmangazi Tıp Dergisi, 28(2): 81-89
• Başara, B. B., Dirimeşe, V., Özkane, E., Varol, Ö. (2006). Sağ- lık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıf- zıssıhha Mektebi Müdürlüğü Türkiye Hastalık Yükü Çalışması. Ünüvar, N., Mollahaliloğlu, S., Yardım, N. (Eds.). Sağlık Bakan- lığı Yayın No: 701, Ankara, 17-22.
• Bluvol, A., Ford-Gılboe, M. (2004). Hope, health work and qua- lity of life in families of stroke survivors. Journal of Advanced Nursing, 48(4), 322–332.
• Çulha Ateşci, F., Karadağ, F., Oğuzhanoğlu, N. K. (2000). Bir üniversite hastanesinde yatan hastalarda psikiyatrik bozukluk da- ğılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(3): 148-56
• Durak, A., Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck umutsuzluk ölçeğinin geçerlik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2): 311-319.
• Eker, D., Arkar, H., Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapı- sı, geçerlilik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1): 17-25. Eskin, M. (1993). Reliability of the Turkish version of the per- ceived social support from friends and family scales. J Clin Psychol, 49: 512-522.
• Gallant, M. P. (2003). The Influence of social support on chro- nics illness self-management: A review and directions for rese- ların ümitsizlik düzeyinin azaldığı belirlenmiştir. arch. Health Education and Behavior, 30(2): 170-195.
• Gilman, S. E. ve ark (2002). Socioeconomic status in childhood and the lifetime risk of major depression. Int J Epidemiol, 31(2): 359-367.
• Güz, H., Ay Yaman, M., Dilbaz, N. (20007). Fiziksel hastalığı olan yaşlılarda depresyon ve diğer psikiyatrik belirtiler. Psychi- atry in Türkiye, 9(1): 45-48.
• Gustavsson, M., Julkunen, J., Hietanen, P. (2006). Quality of li- fe in cancer patients: The role of optimism, hopelessness and partner support. Quality of Life Research, 16: 75-87.
• Helgeson, V. (2003). Social support and quality of life. Quality Of Life-Research, 12: 25-31.
• Kaymakçıoğlu, Ç. (2001). Effects of perceived stres, social sup- port, expectancies and coping style on depression and anxıety. Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- titüsü, İstanbul.
• Kelleci, M., Doğan, M. (2001). Bedensel hastalıkla birlikte dep- resyonu olan hastalara hemşirelerin yaklaşımlarının incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(3): 161-168.
• Ko, C. M. ve ark (2005) Problem-solving and distress in pros- tate cancer patients and their spousal caregivers. Support Care Cancer, 13(6): 367-74.
• Mallinger, J. B., Griggs, J. J., Shields (2006). Family communi- cation and mental health after breast cancer. European Journal of Cancer Care, 15: 355-361.
• Özdemir ve ark (2005). Sivas il merkezinde yaşlı nüfusta bazı kronik hastalıkların prevalansı ve risk faktörleri. Cumhuriyet Üni- versitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 27(3): 89-94.
• Rentsch, D. ve ark (2007). Prevalenvce and treatment of depres- sion in a hospital department of internal medicine. General Hos- pital Psychiatry, 29: 25-31.
• Savaşır, I., Şahin, N. H. (Eds.) (1997). Bilişsel-Davranışçı Tera- pilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Özyurt Matbacı- lık, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• Tan, M., Karabulutlu, E. (2005). Social support and hopelessness in Turkish patients with cancer. Cancer Nursing, 28(3): 236.