Dicle Üniversitesi Araştırma Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin Hasta İletişimi Konusundaki Görüşleri

Yıl 2007, Cilt: 15 Sayı: 59, 68 - 74, 18.09.2014

Melikşah Ertem Hamdiye Arda Gülbeyaz Baran Yeter Durgun

Öz

Hasta memnuniyeti sağlık personeliyle olan iyi iletişimle artar ve kaliteli bakımın önemli bir bileşenidir. Etkili iletişimle hasta tedavi ve hasta memnuniyeti daha başarılı olacağından klinisyenler iletişim sorununa ilgi göstermelidir. Bu çalışmada Dicle Üniversitesi Araştırma Hastanesi kliniklerinde çalışan sağlık personeliyle hastalar arasındaki iletişimi değerlendirmek, iletişim problemi nedenlerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu çalışma kesitsel ve tanımlayıcı niteliktedir. 110 hekim, 138 hemşireyle bir anket kullanılarak yüz yüze görüşülmüştür. Anketteki sorular hekim ve hemşirelerle yapılan odak grup görüşmeler ve klinik gözlemler ışığında hazırlanmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden hekimlerin %78,2'si, hemşirelerin %85,5'i hasta ve refakatçileriyle bir iletişim problemi yaşadıklarını belirtmişlerdir. Hemşirelerin %58'i hasta ya da refakatçilerinin “eğitim düzeyleri düşük olduğu için onlarla konuşsam da anlamazlar” önermesine katıldıklarını ifade ederken, hekimlerde bu oran %65,1 bulunmuştur. Hemşirelerin %68,9'u “İş yoğunluğu çok fazla olduğu için hastalar ile iletişim kuramıyorum” önermesine katılırken, bu oran hekimlerde %67,3 olarak saptanmıştır. Hekim ve hemşireler iş yoğunluğu, nöbetlerin fazlalığı, eleman yetersizliği, yorgunluk gibi çoğunlukla yönetsel temelli önermeleri iletişim kuramama nedeni olarak göstermişlerdir. Sağlık hizmetlerinin sunulmasında ve bu hizmetin kalitesinin iyileştirilmesinde iletişim önemli bir öğedir. Ancak iş yoğunluğu, klinik uygulamaların getirdiği yorgunluk ve işyeri ilişkileri bu iletişimi olumsuz yönde etkilemektedir. İletişimin güçlendirilmesi için gerek yönetsel, gerekse eğitim içerikli girişimlere gereksinim duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Hasta-hekim iletişimi, Hasta-hemşire iletişimi, Sağlık hizmet yönetimi

Kaynakça

• Bull, S.A., Hu, X.H., Hunkeler, E.M., Lee, J.Y., Ming, E.E, Markson, L.E., Fireman, B. (2002) Discontinuation of use and switching of antidepressants: influence of patient-physici- an communication. JAMA.;288(11):1403-9.
• Charles, C., Gauld, M., Chambers, L., O'Brien, B., Haynes R.B., Labelle, R.. (1994) How was your hospital stay? Pati- ents' reports about their care in Canadian hospitals. Can Med Assoc J; 150(11): 1813-31.
• Cleary, P.D., McNeil, B.J. (1988) Patient satisfaction as an indicator of quality care. Inquiry; 25: 25-36.
• Dönmez, L., Culbant, A.B., Yüce, A., Taşkın, T. (2001) “Kütükçü 6 No'lu Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan 15 Yaş Üzeri Kişilerin Bazı Hasta Haklarını Kullanma Durumu ve Farklı Sağlık Kuruluşlarında Görev Yapan Personelin Davra- nışları Konusundaki Görüşleri,” Türkiye Klinikleri Tıp Etiği Dergisi; 9(1), 42-48 .
• Frederickson, L.G. (1995) Exploring information Exchange in consultation: the patients' view of performance and outcomes. Patient Educ Couns; 25: 237-46.
• Grant, P.S. (1993) Manage nurse stres and increase potenti- al at the bedside. Nurs Adm O; 18(1): 16-22.
• Kelly, J.G., Cross, D.G. (1985) Stres, coping behaviors, and recommendations for intensive care and medical surgical ward registered nurses. Res Nurs Health; 8(4): 321-8.
• Libert, Y., Merckaert, I., Reynaert, C., Delvaux, N., Marchal , S., Etienne, A.M., Boniver, J., Klastersky, J., Scalliet, P., Slachmuylder, J.L., Razavi, D.. (2006) Physicians are diffe- rent when they learn communicaiton skills: influence of the locus of contrrol. Psychooncology. Sep 20; [Epub ahead of print].
• Özlü, T. (2002) Hekim hasta ilişkisinde neredeyiz? Türk To- raks Derneği Bültenleri;7:29-33
• Prudil, L., Kanova, P. (2002/2003) Communication: an im- portant factor in patient decision making. Eurohealth; 8(5): 43-45.
• Razavi, D., Merckaert, I., Marchal, S., Libert, Y., Conradt, S., Boniver, J., Etienne, A.M., Fontaine, O., Janne, P., Klas- tersky, J., Reynaert, C., Scalliet, P., Slachmuylder, J.L., Del- vaux, N. (2003) How to optimize physicians' communication skills in cancer care: results of a randomized study assessing the usefulness of posttraining consolidation workshops. J Clin Oncol. 15;21(16):3141-9.
• Roter, DL., Stewart, M., Putnam, S.M., Lipkin, M. J,R., Sti- les, W., Inui, T.S., (1997) Communication patterns of pri- mary care physicians. JAMA; 277: 350-6.
• Sanghavi, D.M. (2006) What makes for a compassionate pa- tient-caregiver relationship? Jt Comm J Qual Patient Saf.; 32(5): 283-92.
• Schneider, J., Kaplan, S.H., Greenfield, S., Li, W., Wilson, I.B. (2004) Beter physician-patient relationships are associated with higher reported adherence to antiretroviral therapy in patients with HIV enfection. J Gen Intern Med; 19(11): 1096-103
• Tarn, D.M., Heritage, J., Paterniti, D.A., Hays, R.D., Kravitz, R.L., Wenger, N.S. (2006) Physician communication when pres- cribing new medications Arch Intern Med. 25;166(17):1855-62. Toker, S.O. (2002) Bir Kurum Hekimliğinin Tanıtımı ve İde- al Hekim Hasta İlişkisinin Uygulanması Sonucunda hastane- lere Sevk Edilen Hastaların Sayısındaki Değişim. Aile ve Toplum Dergisi;5, (2): 1-9.
• Ülker, S., Buldukoğlu, K., Aksayan, S., Atalay, M., Koca- man, G,. Oktay, S., Pektekin, Ç. (2001) Türkiye'de Hemşire- lik: Temel mesleki eğitim ile insan gücü'ne ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri; Ankara pp:33
• WHO Sample Report (2003). Key Informant opinion survey: Health system reponsiveness survey results: equitable, huma- ne, patient-centered treatment by heath system, or not? Re- port of World Health Organization. Geneva; pp:4