Menopozal Dönemlerdeki Yaşam Kalitesinin Belirlenmesi

Yıl 2007, Cilt: 15 Sayı: 59, 82 - 90, 18.09.2014

Nevin Hotun Şahin , Sema B. Kharbouch Nevin H. Şahin

Öz

Amaç: Çalışma menopozal (pre/peri/postmenopoz ) dönemlerde yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörleri belirlemek ve Türkçe literatüre, Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği (MÖYKÖ) kazandırmak amacıyla tanımlayıcı ve metodolojik olarak planlanmıştır. Gereç ve yöntem: 45- 59 yaş arasında doğal menopozdaki 202 kadın örneklem grubuna alınmıştır. Araştırma klinik ve toplumtemelli olarak yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında “Kupperman İndex-Kİ-”, “The Menopause Specific Quality of Life Questionnaire-MENQOL-” ve “Katılımcı Bilgi Formu” kullanılmıştır. Bulgular: Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği (MÖYKÖ), Türk kadınları için geçerlik ve güvenirlik düzeyi yüksek ve uygulanabilir bulunmuştur. Herhangi bir kronik hastalığa sahip kadınların ve eğitim düzeyi düşük olguların vazomotor, psikososyal, fiziksel ve cinsellik olmak üzere MÖYKÖ 'nün 4 alt alanında; 5 yıl ve üzerinde postmenopozal olguların psikososyal, fiziksel ve cinsel alanlarda yasam kalitesi puanları olumsuz etkilenmiştir. Artan yas ile birlikte vazomotor ve fiziksel, evli olmayanlarda psikososyal, evlilerde ve 4 ve daha fazla doğum yapanlarda cinsellik alt alanı yaşam kalitelerinde bozulma ve Kİ puan ortalamalarının yükselme olduğu saptanmıştır. Sonuç: İleri yaş, düşük eğitim düzeyi, kronik hastalık varlığı, 4 ve üzeri doğum yapma, 5 yıl ve üzeri postmenopozda olma yaşam kalitesi puanlarını olumsuz yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Menopoz, Yaşam kalitesi, Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği (MENQOL-MÖYKÖ) , Kupperman Indeksi

Kaynakça

• Alder, E. (1998) The Blatt-Kupperman menopausal index: a critique. Maturitas, 29(1): 19-24.
• Api, M., Ünal, O., Ağaoğlu, C. (1998) Hormon replasman tedavisinin Kupperman İndeksi, serum östradiol düzeyi ve Hi- poöstrojenemik İndeks ile monitorizasyonu. Türkiye Klinikle- ri Jinekoloji-Obstetrik Dergisi, 8(3): 159-164.
• Avis, N.E., Crawford, S.L., McKinlay, S.M. (1997) Psycho- social, behavioral, and health factors related to menopause symptomatology. Womens Health, 3.103-120.
• Arslan, H., Gürkan, Ö.C., Yiğit, F.E., Ekşi, Z. (2004) Me- nopoz dönemindeki kadınların cinsel yaşamlarının değerlendi- rilmesi. Sağlık ve Toplum, 14(4):67-74.
• Blumel, J.E., Branco, C.C., Binfa, L., Gramegna. G., Tacla, X., Aracena, B., Cumsille, M.A., Sanjuan, A. (2000) Quality of life after the menopause: a population study. Maturitas, 34(1): 17-23.
• Brzyski, R.G., Medrano, M.A., Hyattsantos, J.M., Ross, J.S. (2001) Quality of life in low income menopausal women at- tending primary care clinics. Fertility and Sterility, 76(1): 44- 50.
• Dansuk, R., Ünal, O., Turan, C. (2002) Kupperman İndeksi posmenopozal semptomların değerlendirilmesi için uygun bir skor mudur? Medical Network Klinik Bilimler ve Kadın Do- ğum Dergisi, 8(5): 645-648.
• Genazzani, A.R., Nicolucci, A., Campagnoli, C., et al. (2002) Assessment of the QOL in Italian menopausal women: com- parison between HRT users and non-users. Maturitas, 42(4): 267-280.
• Harma, M., Alataş, N., Yaltalı, T., Demir, N. (2004) 17b- Östradiol Sprey'in nazal tolerans ve Kupperman İndeksi'ne et- kisi. Türk Fertilite Dergisi, 12: 273-280.
• Hilditch, J.R., Lewis, J., Peter, A., Maris, B.V., Ross, A., Franssen, E., Guyatt, G.H., Norton, P.G., Dunn, E. (1996) A menopause-specific quality of life questionnaire: development and psychometric properties. Maturitas, 24:161-175.
• Jokinen, K., Rautava, P., Mäkinen, J., Ojanlatta, A., Sundell, J., Helenius, H. (2003) Experience of climacteric symptoms among 42-46 and 52-56-yesr old women. Maturitas, 46(3): 199-205.
• Kupperman, H.S., Blatt, M.H.G., Wiesbaden, H., Filler, W. (1953) Comparative clinical evaluation of estrogenic prepa- rationsby menopausal and amennorheal indices. J. Clin. En- docrinoloji, 13: 688-703.
• Lewis, E.J., Hilditch, J.R., Wong, C.J. (2005) Further psycho- metric property development of menopause-specific quality of life questionnaire and development of a modified version MENQOL-intervention questionnaire. Maturitas, 50(3): 209- 221.
• Li, S., Holm, K., Gulanick, M., Lanuza, D. (2000) Perimeno- pause and the quality of life. Clinical Nursing Research, 9(1): 6-21.
• Lşcia, S.C., Mendes, A.J., Filho, L. (2005) Quality of sleep of climacteric women in São Paulo: some significant aspects. Revista Da Associacao Medica Brasileira, 51(3): 170-176.
• Mishra, G., Kuh, D. (2006) Perceived change in quality of life during the menopause. Social Science & Medicine Ar- ticle in Press, Corrected Proof.
• Oskay, Ü.Y. (1995) Kadınların menopoz dönemindeki sağlık so- runlarına ilişkin bilgilerinin belirlenmesi.İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul, Polit, D.F., LaRocco, S.A. (1980) Social and psychological correlates of menopausal symptoms. Psychosom Med, 42.335- 345.
• Punyahotra, S., Dennerstein, L., Lehert, P. (1997) Menopau- sal experience of Thai women. Part 1: Symptoms and their correlates. Maturitas, 26: 1-7.
• Schneider, H. (2002) The Quality Of Life İn The Postmeno- pausal Woman. Best Practise and Research Clinical Obstet- rics and Gynecology, 16(3): 395-409.
• Şahin, N.H. (1998) Bir Kilometre Taşı: Menopoz; Çevik Mat- baacılık, İstanbul.
• ………………(2000). Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=210. Eri- şim: 24.1.07
• Wiklund, I. (1998) Methods of assessing the impact of cli- macteric complaints on quality of life. Maturitas, 29(1): 41- 50.
• ………………(2004). Türkiye İstatistik Yıllığı.http://www.di- e.gov.tr