Braden Risk Değerlendirme Ölçeği ile Serebrovasküler Hastalığı Olan Hastalarda Bası Yarası Riskinin İncelenmesi

Yıl 2008, Cilt: 16 Sayı: 63, 150 - 156, 18.09.2014

Mukadder Mollaoğlu , Fatma Özkan Tuncay Tülay Kars Fertelli

Öz

Amaç: Bası yaralarında en etkin yaklaşım risk altındaki hastaların tanınması ve bası yarası açılmasının önlenmesidir. Bu çalışma, Cumhuriyet Üniversitesi Hastanesi’nde Serebrovasküler Hastalık (SVH) tanısı ile yatan hastalarda bası yarası riskini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Yöntem: Veriler, Hasta Bilgi Formu ve Braden Risk Değerlendirme Ölçeği ile elde edilerek, SPSS programında değerlendirildi. İstatistiksel değerlendirme yüzdelik hesaplama ve Ki-kare testleri ile yapıldı. Bulgular: Çalışmada hastaların yarısından fazlasının bası yarası yönünden çok yüksek risk taşıdığı, serebral kanama tanısı ile yatan, 56 yaşın üzerinde ve obes olan, yatış süresi 22 günü aşan, albumin düzeyi düşük ve Extremite fiuur Pupil Takibi (EfiPT) puanı 4-7 arasında olan hastaların bası yarası yönünden daha fazla risk altında olduğu belirlendi. Sonuç: Çalışmada bası yaraları SVH’lı hastalar için önemli bir risk olarak bulundu. Bası yaralarının oluşmasında etkili risk faktörlerinin kontrolü için sağlık bakım ekibine özellikle hemşirelere eğitim programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bası yarası, bası yarasında risk değerlendirme, nöroloji-yoğun bakım üniteleri, bası yarasını önleme

Kaynakça

• Acaroğlu, R., Aştı, T., Şendir, M. (2002). Dekübitüs yara ba- kım ürünlerinin seçimi ve kullanımına ilişkin bir çalışma. İs- tanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yükseko- kulu Dergisi, 12(48): 23-34.
• Allen, G. (2006). Pressure ulcer risk factors; infections in fo- ot and ankle surgery; skin prep techniques; wound infection predictors. Journal of Advenced Nursing, 83(3): 750-751.
• Bansal, C., Scott, R., Stewart, D., Cockerell, C. J. (2005). Decubitus ulcers: A review of the literature. International Jo- urnal of Dermatology, 44: 805-810.
• Bergquist, S. (2005). The quality of pressure ulcer predicti- on and prevention in home health care. Applied Nursing Re- search, 18: 148-154.
• Bergstrom, N., Braden, B., Kemp, M., Chempage, M., Ruby, E. (1998). Predicting pressure ulcer risk. A Multisite Study of the Predictive Validity of Braden Scale. Nursing Research, 47(5): 261-269.
• Berker, E. (2000). Neuroscience Nursing. 3th edition, Mosby Year Book inc., St. Louis.
• Berlowitz, D. R. ve ark. (2001). Evaluation a risk-adjustment model for pressure ulcer development using the minimum da- ta set. JSGS, 49: 872-876.
• Casimiro, C., Lorenzo, A. G., Usan, L. (2002). Prevelance of decubitus ulcer and associated risk factors in an instiuti- onalized Spanish elderly population. Nutrition, 18: 408-414. Cox, K. R., Laird, M., Brown, J. (1998). Predicting and pre- venting pressure ulcers in adults. Nursing Management, 41-45. Dharmarajan, T. S., Ahmed, S. A. (2004). Giderek büyüyen basınç yaraları sorunu. Sendrom, 14(5): 30-36.
• Hug, E. ve ark (2001). Bir eğitim hastanesinde bası yarası prevalansı ve gelişiminde etkili risk faktörleri. Fiz Tıp Rehab Dergisi, 47(6): 3-11.
• Fife ve ark (2001). Incidence of pressure ulcers in a neuro- logic intensive care unit. Crit Care Med, 29(2): 288-290.
• Hoeman, S. P. (1996). Nursing Rehabilitation Process and Application. 2nd edition, Mosby Year Book, St. Louis.
• Jaul, E. (2001). Pressure sores unit-a one year study. Hrefu- ah, 140: 903-906.
• Karadağ, A. (2003). Basınç yaraları: Değerlendirme önleme ve tedavi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(2): 41-46.
• Kurtuluş, Z., Pınar, R. (2003). Braden Skalası ile belirlenen hasta grubunda albümin düzeyleri ile bası yaraları arasındaki ilişki. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(2): 1-10.
• Landi ve ark (2006). Pressure ulcer and mortality in frail el- derly people living in community. European Journal of Ne- urology, 13: 217–223.
• Lewis, M. S., Collier, C. L., Heitkemper, M. M. (2001). Me- dical-Surgical Nursing Assesment and Management of Clini- cal Problems. 5th edition, Mosby Year Book, St. Louis.
• Lindgren, M., Unosson, M., Krantz, M. A., Ek, A. C. (2002). A risk assessment scale for the prediction of pressure sores development: Reability and validity. Journal of Advanced Nursing, 38(2): 190-199.
• Lyder, C. H. (2006). Assessing risk and preventing pressure ulcers in patients with cancer. Seminars in Oncology Nur- sing, 22(3): 178-184.
• Mawson, A. R., Siddiqui, F. H., Biundo, J. J. (1993). En- hancing host resistance to pressure ulcers: A new approach to prevention. Preventive Medicine, 22: 433-450.
• McNees, P., Braden, B., Bergstorm, N., Ovington, L. (1998). Beyond risk assessment: Elements for pressure ulcer preven- tion. Ostomy/ Wound Management, 44 (3A): 51-58.
• Mollaoglu, M. (2007). Nöroloji yoğun bakım ünitelerinde stroklu hastalarda basınç yaraları. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi, 11(1): 19-27.
• Nixon, J., Cranny, G., Bond, S. (2007). Skin alterations of intact skin and risk factors associated with pressure ulcer de- velopment in surgical patients: A cohort study. International Journal of Nursing Studies, 44: 655-663.
• NPUAP (2001). Pressure ulcers in America: Prevalence, in- cidence, and implication for the future. http://www.npu- ap.org/pressure_ulcers_in_america.
• Özgenel, G. Y., Kahveci, R., Akın, S., Özbek, S., Özcan, M. (2002). Bası yaralarında tedavi prensiplerimiz ve sonuçları- mız. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 28(2): 27-32. Pınar, R. (2004). Yaşlılarda bası yaraları. Sendrom, 14(5): 97- 101.
• Pınar, R., Oğuz, S. (1998). Norton ve Braden Bası Yarası Değerlendirme ölçeklerinin yatağa bağımlı aynı hasta grubun- da güvenirlik ve geçerliğinin sınanması. VI. Ulusal Hemşire- lik Kongresi-Uluslar Arası Katılımlı Kongre Kitabı, Damla Matbaacılık Ltd. Şti., 172-175.
• Schoonhoven, L., Bouseme, M. T., Buskens, E. (2007). The prevalence and incidence of pressure ulcers in hospitalised patients in The Netherlands: A prospective inception cohort study. International Journal of Nursing Studies, 44: 927-935. Sucuoğlu, F. (1997). SVH geçiren bireylere uygulanan ken- dine bakım eğitim programının günlük yaşam aktivitelerinde- ki bağımsızlık düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Bilim Uz- manlığı Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Ens- titüsü, İzmir.
• Yagura, M., Miyai, I., Seike, Y., Suzuki, T., Yanagihara,T. (2003). Benefit of inpatient multidiciplinary rehabilitation up to 1 year after stroke. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 84(11): 1687-1691.
• Williams, D. F., Stotts, N. A., Nelson, K. (2001). Patients with existing pressure ulcers admitted to acute care. Journal Wound Ostomy Continence Nursing, 28(1): 36.