TÜRKİYE’DE ÇAĞDAŞ MÜZİK POLİTİKALARI BAĞLAMINDA MUAMMER SUN

Yıl 2023, , 272 - 290, 30.04.2023

Pınar Beşevli

https://doi.org/10.55666/folklor.1251458

Cited By: 1

Öz

Müziğin, sosyal yaşantının hemen her alanında yer alan, durum ve koşullara bağlı olarak biçimlenen, kimi zaman da biçimlendiren bir olgu olması, toplumların tarihi söz konusu olduğunda, yaşayan ve yaşananlarla ilgili önemli ipuçları sunmaktadır. Bir toplumda üretilen müziğin, o toplumun yaşayış özelliklerini yansıtan bir dil aracına dönüşmesi, aynı zamanda toplumsal bellek olarak da işlev görmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla müzik tarihi çalışmalarında özellikle besteciler üzerinde durulması bir tesadüf değildir. Bu bağlamda Muammer Sun, ülkemizin müzik kültürü ve tarihi açısından çok önemli bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır. Sun’ un besteciliği, eğitimciliği, düşün önderi ve uygulayıcısı olarak, Türk müzik yaşantısında, özellikle Çağdaş Türk Müziği alanındaki üretimleri, çalışmaları, araştırmaları, kurucu ve uygulayıcı pozisyonlarının kazandırdıkları, akademik, sanatsal ve düşünsel çalışmalarda öncelikli kaynak niteliği taşımaktadır. Bilindiği üzere İkinci Dünya Savaşı sonrası değişen dünya koşulları, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi’ni etkileyen önemli faktörlerin başında yer almaktadır. İki dünya savaşı sonrası bilimsel ve endüstriyel gelişimin, değişen siyasal ve sosyal ortamların, günümüz müziği üzerine çok boyutlu etkileri olmuştur. Bu etkiler özellikle müziği üretenler üzerinden izlendiğinde daha farklı bir anlam kazanır. Bu çalışmada, Muammer Sun’un Türk müzik yaşantısına katkıları üzerinde durulurken, eş zamanlı olarak aynı tarihlerde devletçe alınan kararların, yapılan uygulamaların, dolayısıyla hükümet politikalarının, Türkiye’deki çağdaş müzik üzerindeki yansımaları da ele alınmıştır. Bu çalışma, Sun’un eserleri, yapmaya çalıştıkları, çalışma koşulları ve karşılaştığı durumların yanında, bu süreçteki müzik politikalarının ne olduğu, zamanın şartları da göz önüne alınarak ele alındığı için önem taşımaktadır. Ayrıca yapılan çalışmada, tarihsel ve betimleyici bir yöntem izlenerek, Muammer Sun’un çalışmaları çerçevesinde, devletin müzik politikalarının oluşturduğu durum ve koşulları tespit etme ve Türkiye’ de yakın geçmişin, günümüz çağdaş müziğine yansımalarına bir ayna tutma amacı taşınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muammer Sun, Çağdaş müzik, Türkiye, Politika, Tarih

Kaynakça

• AHMAD, F. (2006). Bir Kimlik Peşinde Türkiye, (Çev.: Sedat Cem Karadeli), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı.
• AHMAD, F. (2007a). Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), (Çev.: Ahmet Fethi), İstanbul: Hil Yayınları, 3. Baskı.
• AHMAD, F. (2007b). Modern Türkiye’nin Oluşumu, (Çev.: Yavuz Alogan), İstanbul: Kaynak Yayınları, 6. Basım.
• AKBULUT, H. (2013). Türkiye’nin Kültür ve Sanat Siyaseti, Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
• AKŞİN, S. (2005) Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye Tarihi 1908 – 1980 Sina Akşin (Yay. Yön.), Siyasal Tarih (1950-1960) Demokrat Parti Dönemi (s.215-223). İstanbul: Cem Yayınevi, 8. Basım.
• ALİ, F. (2002). Elektronik Müziğin Öncüsü Bülent Arel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• BLAİNEY, G., (2007). 20. Yüzyılın Kısa Tarihi, (Çev.) Onur Şen- Tufan Tığlı, 1001 İstanbul: Kitap Yayınları.
• C.H.P. (1965) “Kültür, Güzel Sanatlar ve Halk Eğitimi Politikası”, Milletvekilleri Genel Seçimleri Seçim Bildirgesi, 106-107 Ankara: Rüzgârlı Matbaa.
• C.H.P. (1965) “Kültür, Güzel Sanatlar ve Halk Eğitimi Politikası”, Milletvekilleri Genel Seçimleri Seçim Bildirgesi Özeti, 41-44. Ankara: Güzel Sanatlar Matbaası.
• ERARSLAN, C., (2002). Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk’ten Sonra Türkiye’nin İç Politikası (s. 519-641), Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi.
• ERİNÇ, D. (1967, 19 Kasım). “Ankara’da Sanat Olayları: “Yılın En Büyük Olayı” Cumhuriyet, s. 6.
• HALMAN, T. (1971, 25 Nisan). “Kültür Bakanlığı” Milliyet, s.2.Tunaya, T.Z. (1965, 12 Eylül). “Seçime Giren Partiler”, Milliyet, s. 5.
• HOBSBAWM, E. (2007). Kısa 20. Yüzyıl 1914 – 1991 “Aşırılıklar Çağı”, (Çev.: Yavuz Alogan), İstanbul: Sarmal Yayınları.
• İNCE, A. (2010). 2000’lerde İstanbul’da Kültür Merkezleri ve Değişen Kültür Politikaları, Ülkü Zümray Kutlu, Cas Smithuijsen (Ed.) Kültür Politikaları ve Yönetimi (KPY) Yıllık 2010, (91-106). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• KABAKLI, A. (1971, 17 Mayıs). “Milli Kültür ve İlim Bakanlığı” Tercüman, s. 2.
• KAHRAMANKAPTAN, Ş. (2010). Müzikte Derin Zirve İLHAN BARAN, Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• KATOĞLU, M. (2009). Şematizmden Yaratıcılığa, Cumhuriyet Türkiye’sinde Yüksek Sanat ve Kültür Hayatının Kamu Hizmeti Olarak Kurumlaşması, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• KONGAR, E. (1998). 21. Yüzyılda Türkiye, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• KÜTAHYALI, Ö. (1997). Kırk Yılın Sesi, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• OKYAY, E. (2009). Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’na Armağan, Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• ÖZDEMİR, H. (2005). Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye Tarihi 1908 – 1980, Sina Akşin (Yay. Yön.), Siyasal Tarih (1960-1980), (s. 227-286). İstanbul: Cem Yayınevi, 8. Basım.
• SAY, A. (2005). Müzik Ansiklopedisi C.3, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• STOKES, M. (2011). Aşk Cumhuriyeti, Türk Popüler Müziğinde Kültürel Mahrem, (Çev. Hira Doğrul), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• SUN, M. (1963). Kültürel Sorunumuz Açısından Müzik ve Temsil Sanatlarıyla İlgili Andıç, Planlama Dergisi, I(4) (Kış) 155-174. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayını, (1. Yayın).
• SUN, M. (1969). Türkiye’nin Kültür- Müzik-Tiyatro Sorunları, Ankara: Kültür Yayınları:2.
• SUN, M. (1969). Şarkı Demeti, Türkiye Filarmoni Derneği Yayını, Ankara.
• SUN, M. ve KATOĞLU, M., (1974, 12-13 Haziran). “Türk Kalarak Çağdaşlaşmak”, Cumhuriyet, s.1.
• SUN, M. (1974). Solfej 1, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara.
• SUN, M. (1976). Kır Çiçekleri, Okullar İçin Seçme Yüz Halk Türküsü, Dağarcık Yayınları, Ankara.
• SUN, M. (1981a). Çoksesli Türküler, Çocuklar ve Gençler İçin Çoksesli 20 Türkü, Çağdaş Müzik Yayınevi, İstanbul.
• SUN, M. (1981b). Elli Yılın En Güzel Çocuk Şarkıları, Seçme Elli Çocuk Şarkısı, Çağdaş Müzik Yayınevi, İstanbul.
• SUN, M. (1982). Temel Müzik Eğitimi, İlkokullarda Müzik Eğitimi İçin, Çağdaş Müzik Yayınevi, İstanbul.
• SUN, M. ve ZEYREK, H. (1985). Okul Öncesi Eğitimde Oyun, Kız Meslek liseleri, ve Anaokulları İçin oyunla Eğitim ve oyun Dağarcığı Kitabı, Mey Yayınevi, İzmir.
• SUN, M. (1988), “Türk Toplumunun Müzik Sorunlarının Çözümünde Temel Görüş Ne Olmalıdır.” T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birinci Müzik Kongresi Bildiriler, 175-184. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• SUN, M. (1991). Koro Dağarcığı, Evrensel Müzikevi Yayınevi, Ankara.
• SUN, M. ve KATOĞLU, M. (1993), Türk Kalarak Çağdaşlaşmak, Türkiye’nin Kültür ve Sanat Sorunları. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• SUN, M. (1997a). Temel Müzik Eğitimi, 6+8 Yıllık Temel Eğitim Programına Uygun Olarak, 6. Sınıflar için Yardımcı Müzik Ders Kitabı, Doruk Yayınevi, Ankara.
• SUN, M. (1997b). Tonal Diziler ve Kadanslar, Evrensel Müzikevi Yayınevi, Ankara.
• SUN, M. (1997c). Türk Müziği Makam Dizileri, Evrensel Müzikevi Yayınevi, Ankara.
• SUN, M., ve KUTERDEM L. (2005). Seksen Yılın En Güzel Çocuk Şarkıları, Seçme Seksen Çocuk Şarkısı, Sun Yayınevi, Ankara.
• SUN, M. ve MUNZUR, M. (2007). Aralık Bilgisi, Sun Yayınevi, Ankara.
• SUN, S.A. (2011). Karnında Güneş Olan Adam MUAMMER SUN, Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• SUN, S. (2022). Müziğin Kanatlarında Bir Yaşam, Muammer Sun’a Armağan, Deniz Kültür Yayınları: Ankara.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Yedinci Milli Eğitim Şurası (1991). 5-15 Şubat 1962 (Tıpkı Basım) Çalışma Esasları Konular ve Kararları, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (1988), Birinci Müzik Kongresi Bildiriler, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2009) Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, Sanat Kurumlarının 2009-2010 Sanat Sezonu Konser Programı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2009). 2009-2010 Sanat Sezonu Konser Programı.
• Y.y., (1964, 28 Temmuz). “İstanbul Operası ve Şehir Orkestrası Millî Eğitim Bakanlığına Bağlanacak”, Milliyet, s. 2.
• Y.y., (1971, 15 Haziran). “İstanbul ve İzmir’de Devlet Orkestrası Kuruluyor” Milliyet, s. 6.
• Y.y., (1975, 02 Mart) “Cumhurbaşkanı: Çare milli koalisyon ve erken seçimdir”, Cumhuriyet, s.1.
• Y.y., (1975, 5 Mart). “Demirel: CHP-AP ortaklığına karşı”, Cumhuriyet, s.1,
• Y.y. (1975, 07 Mart). “Ecevit AP’yi bir kez daha seçime çağırdı”, Cumhuriyet, s.1.
• Y.y. (.1978, 04 Haziran). “Sanat kesimindeki canlılık!”, Cumhuriyet, s.10.