ÇİN’İN ANKARA TAVŞANINA DOKSAN YILLIK İLGİSİ

Yıl 2023, , 499 - 516, 30.08.2023

Çile Maden Kalkan , Giray Fidan

https://doi.org/10.55666/folklor.1262058

Öz

Birçok ülkede daha çok deney hayvanı olarak kullanılan, çabuk büyüme ve hızlı üreme özellikleriyle öne çıkan tavşan Çin’de eti ve yünü için ayrı bir endüstri dalı oluşturmuştur. Bakımının kolay olması, küçük alanlarda üretilebilmesi, her yaştan işgücünün değerlendirilebildiği bir hayvancılık kolu olması ve aile işletmeciliğine de çok uygun olması gibi nedenlerle son yıllarda tüm dünyada tavşan üretim çalışmaları yoğunluk kazanmıştır. Tavşandan yün üretimi söz konusu olduğunda ise en kıymetli görülen tür Ankara tavşanıdır. Ankara tavşanı Türkiye’nin Ankara iline özgü endemik bir türdür. Angora yünü, bu türden elde edilen özellikle ısı koruyuculuğu ve yumuşaklığı ile öne çıkan bir yün çeşididir. Ancak Ankara tavşanı ve yün üretimi, diğer tavşan türlerinden daha zahmetlidir. Özenli bir bakım isteyen bu hayvanın son yıllarda tekrar üretimi için bazı girişimlerde bulunulsa da ne yazık ki Türkiye’de nesli tükenmiş durumdadır. Bu çalışmanın amacı; Ankara tavşanı besiciliğinin ve yününün Çin tarihindeki yeri ve önemini açıklayarak, Çin basın-yayın organlarıyla devletin besicilik ve yün üretim çalışmalarına verdiği önemi gözler önüne sermektir. Bu amaçla araştırmanın veri tabanını eski Çin gazete ve dergilerindeki teşvik ve halkı bilinçlendirme amacıyla yayınlanmış Ankara tavşanı haberleri ve köşe yazıları oluşturmaktadır. Çalışmada ayrıca veri toplamak amacıyla China Academic Journals (CNKI) veri tabanı ve açık kaynaklardan elde edilen bilgiler ve bu alanda yazılmış kitaplar kullanılarak Çin tarihinde Ankara tavşanının ticari değeri incelenmiştir. Ankara’ya özgü bu tür günümüzde nesli tükenmiş olarak anılırken, Çin’in Ankara tavşanı besiciliği ve Angora yünü üretiminde dünyada ilk sırayı aldığı sonucuna varılmıştır. Çin’in Japonya tarafından işgal edildiği 1937 yılından sonra bile gazete ve dergilerde bu yazıların çıkmış olması bu tavşan türüne verilen önemi gösteren bir diğer önemli ayrıntıdır. Ayrıca çalışmada incelenen gazete ve dergilerin yıllarının ağırlıklı olarak 1936-1937 olması Ankara tavşanının Çin’e İngilizce kaynaklarda belirtilenin aksine 1950 yılından çok daha önce tanıtılmış ve üretimine geçilmiş olduğunu da göstermektedir. Tüm bu bilgiler ışığında Çin’in bu sektöre özel ve uzun dönemli bir ilgi duyduğu aşikardır.

Anahtar Kelimeler

Ankara tavşanı, Çin, tiftik, Angora Yünü, Tavşan Üretimi

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur.

NINETY YEARS OF INTEREST IN ANKARA RABBIT OF CHINA

Öz

Rabbit, which is used mostly as an experimental animal in many countries and stands out with its rapid growth and rapid reproduction characteristics, has created a separate industry for meat and wool in China. In recent years, rabbit breeding activities have gained intensity all over the world due to its ease of maintenance, production in small areas, being a livestock branch where workforce of all ages can be evaluated, and being very suitable for family business. When it comes to wool production from rabbits, the most valuable species is the Angora rabbit. Angora rabbit is an endemic species native to Ankara province of Turkey. The wool obtained from this type stands out especially with its heat protection and softness. However, Angora rabbit breeding and wool production are more demanding than other rabbit species. Although some attempts have been made to reproduce this animal, which requires careful care, in recent years, it is unfortunately extinct in Turkey. This article aims to investigate the place and importance of Angora rabbit breeding and wool in Chinese history, and to reveal the importance given to livestock and wool production activities by the Chinese press and media organs. For this purpose, Angora rabbit news and columns published in old Chinese newspapers and magazines with the aim of encouraging and raising public awareness were examined. In the study, the commercial value of the Angora rabbit in the history of China was examined by using the China Academic Journals (CNKI) database and the information obtained from open sources and the books written in this field. While this species, which is native to Ankara, is now known as extinct, it has been concluded that China takes the first place in the world in Angora rabbit fattening and Angora wool production. The fact that these articles appeared in newspapers and magazines even after 1937, when China was occupied by Japan, is another important detail that shows the importance given to this rabbit species. In addition, the fact that the newspapers and magazines examined in the study are mostly 1936-1937 shows that the Angora rabbit was introduced to China and started to be produced much earlier than 1950, contrary to what is stated in English sources. In the light of all this information, it is obvious that China has a special and long-term interest in this sector.

Anahtar Kelimeler

Angora rabbit, China, mohair, Angora wool, rabbit production

Kaynakça

• AKIN, Y. (1998). “Türkiye’de Ankara tavşanı üretiminin geliştirilmesi.” 1.Bilimsel Kürk Hayvancılığı Sempozyumu. 19-20 Mart 1998. Ankara.
• ARTUKOĞLU, M. M., Işın, Ş., Gençler, F. ve Koçak, Ç. (2007). “Türkiye’de Ankara tavşanı yetiştiriciliğinin genel özellikleri, sorunları ve çözüm önerileri”. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 44, Sayı 2, 49-64.
• BRITANNICA ONLINE (t.y.). “Angora rabbit.” Britannica online web sayfasından erişildi: https://www.britannica.com/topic/rabbit-hair#ref98465 (Erişim: 13.02.2023) CHINESE RABBIT RESEARCH SYSTEM (CRRS). (2014). The sustainable development of Chinese rabbit industry. China Agricultural Press. Beijing.
• DELLAL, G., ELİÇİN, A., TUNCEL, E., ERDOĞAN, Z., TAŞKIN, T., CENGİZ, F., ERTUĞRUL, M., SÖYLEMEZOĞLU, F., DAĞ, B., ÖZDER, M., PEHLİVAN, E., TUNCER, S.S., KOR, A., AYTAÇ, M., KOYUNCU, M., “Türkiye’de hayvansal lif üretiminin durumu ve geleceği”. Ziraat Muhendisligi Vİİ. Teknik Kongresi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasi Yayınları. 11-15 Ocak, 2010.
• HANPING, Y., MANXING, Z. ve YOUZHANG, S. (2002). “Brief conditions of rabbit farming in China”. World Rabbit Science, Cilt 10, Sayı 4, 181-184.
• JITHENDRAN, K.P. (2009). “Rabbit production-a cottage industry for Himalayan region”. Envis Bulletin, Cilt 8, Sayı 1. https://krishi.icar.gov.in/jspui/bitstream/123456789/3875/1/117-Envis%20bulletin.pdf (Erişim: 08.02.2023)
• KANG, L. (1936). “安格拉兎: 兎之繁殖管理法”. 农村副业, Cilt 1, Sayı 3, 14-16.
• KOÇAK, Ç. (2002). Tavşan yetiştirme ders kitabı. E.Ü.Ziraat Fakültesi. Yayın No: 184. İzmir: Bornova.
• LAIPING, W. ve DONG, H. (2014). “The contribution of Chinese rabbit industry and its sustainable development.” V Congreso Americano de Cunicultura. Mexico. 450-462.
• NONG, L. (1937). “安哥拉兔饲养法”. 中国新农业. Cilt 1, Sayı 4, 85-89.
• OSSARD, H., THEBAULT, R.G., VRILLON, J.L., ALLAIN, D. ve ROCHAMBEAU, H. (1995). “Economic overview of the French and world markets for Angora rabbit wool”. Europian Fine Fibre Network, Occasional Publication, Sayı 5, 35-47.
• PORTER, M. E. (1990). “Competitive advantage of nations.” Harvard Business Review. March- April, 73-91.
• RAFAT, S.A., ALLAIN, D., THEBAULT, R.G., ROCHAMBEAU, H.D. (2007). “Divergent selection for fleece weight in French Angora rabbits: Non-genetic effects, genetic parameters and response to selection”. Livestock Science, Sayı 106, 169-175. https://doi.org/10.1016/j.livsci.2006.08.001 (Erişim: 10.02.2023)
• SCHLINK, A.C. ve LIU, S.M. (2003). Angora rabbits: a potential new industry for Australia: a report for the rural Industries research and development corporation. CSIRO Livestock Industries. RIRDC Publication No 03/014, RIRDC Project No CSA-19A, 34.
• SUZHI, C. (1947). “安哥拉兔饲养法”. 田家, Cilt 13, Sayı 22, 6.
• SZENDRÖ, Zs. (2006). “Rabbit production, education and research in Hungary.” Proceedings 8th World Rabbit Congress. 7-10 Eylül 2004. Puebla, Mexico, 1212-1217. http://world-rabbit-science.com/WRSA-Proceedings/Congress-2004-Puebla/Papers/FAO-Rabbit-Science-Dev-Countries/S-Szendro.pdf (Erişim: 14.02.2023) SZENDRÖ, Zs., SZENDRÖ, K. & ZOTTE, A. D. (2012). “Management of reproduction on small, medium and large rabbit farms: A Review”. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, Cilt 25, Sayı 5, 738-748.
• TAVUKÇULUK ARAŞTIRMA DERGİSİ. (2003). Ankara tavukculuk araştirma enstitüsünde yetiştirilen Ankara tavşanlarının genel özellikleri. 4 (1): 6-7. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı web sayfasından erişildi: https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tavukculuk/Belgeler/web%20English%20Doc/journal%20(Dergimiz)/Dergimiz%20Cilt%204%20Sayi%201-2/Cilt%204%20Sayi%201-2%20Makale%201%20Ankara%20Tavuk%C3%A7uluk%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rma%20Enstit%C3%BCs%C3%BCnde%20Yeti%C5%9Ftirilen%20Ankara%20Tav%C5%9Fanlar%C4%B1n%C4%B1n%20Genel%20%C3%96zellikleri.pdf (Erişim: 18.02.2023)
• THEBAULT, R.G., Vrillon J.L., Allain D., Fahrat D., ve Rochambeau H.D. (1992). “Effect of non-genetics factors on quantitative and qualitative features about angora wool production in French farms”. J. Appl. Rabbit. Res., Sayı 15, 1568-1575.
• Rusya ve Çin tavşan üretimi için anlaşma [köşeyazısı]. (2013). Timeturk. Timeturk web sayfasından erişildi: https://www.timeturk.com/tr/2013/03/22/rusya-ve-cin-tavsan-uretimi-icin-anlasma.html (Erişim: 18.02.2023)
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turiz Bakanlığı (2008). “Ankara’nın doğal sembolleri.” Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü web sayfasından erişildi: https://ankara.ktb.gov.tr/TR-153098/ankara-tavsani.html (Erişim: 22.02.2023)
• ZILIN, G., Sufen, L., Baojiang, C., Lina, S., Yuting, H., Yajuan, L., Chao, Z. ve Wanhua, G. (2008). “Review about rabbit breeding in China”. 9th World Rabbit Congress. 10-13 Haziran 2008. İtalya: Verona, 109-114.
• QUANSHI, L. (1937). “安格拉兔飼養法”. 农林杂志, Cilt 2, Sayı 5, 38-43.
• 介绍安哥拉兔 [ilan]. (1936). 农村副业 Gazetesi. Sayı 6, 17.
• 採毛期的安格拉兔給餌和便秘治療法 [köşeyazısı]. (1937). 农村副业 Gazetesi, Cilt 2, Sayı 8, 36.
• 安格拉兎常發之疾病 [köşeyazısı]. (1937). 农村副业 Gazetesi, Cilt 2, Sayı 3, 4-5.
• 养兔卖毛 [reklam]. (1938). 科学画报, Cilt 5, Sayı 8, 315.
• 再抬起頭來的安格拉兎的繁殖採毛法：德國萊比錫大學研究（編輯部譯自日本“農產與機械”) [köşeyazısı]. (1937). 农村副业, Cilt 2, Sayı 7, 1-4.
• 事绩择要:安哥拉兔与第二第三代级进兔生长率及毛质之比较试验结果 [köşeyazısı]. (1939). 川农所简报. Sayı 12, 8-9.