BERGAMA’DA SON USTASIYLA YAŞATILAN SEPETÇİLİK

Yıl 2020, PROF. DR. H. FERİHA AKPINARLI ARMAĞAN SAYISI, 53 - 71, 25.12.2020

Gonca Kuzay Demir

Öz

İzmir ilinin en büyük ilçesi olan Bergama, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış, uluslararası boyutta tanınırlığa ve öneme sahip bir ilçedir. Helenistik dönemden günümüze kadar, zengin bir kültürel mirasa ev sahipliği yapan ilçe, “Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı” olarak 2014 yılında UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’ne girmiştir.
Tarım, hayvancılık, turizm başlıca geçim kaynakları olan yöre halkı, kültürel açıdan büyük bir zenginliğe sahiptir. Müzik, yeme-içme, giyim-kuşam, geçiş dönemleri, sözlü kültür ürünleri, inanç ve ritüeller gibi halk bilgisi ürünleri bakımından zengin olan bölgede çok sayıda geleneksel meslek sürdürülmektedir. Halı-kilim dokumacılığı, yorgancılık ve sepetçilik, tarih boyunca bölge halkının en çok rağbet ettiği geleneksel mesleklerdendir. Bununla birlikte günümüzde sepetçilik, bölgede son ustası ile yaşatılmaya çalışılan bir zanaattır. Bu çalışmada; öncelikle sepetçilik hakkında genel bilgi verilecek, ardından Bergama’da son ustasıyla yaşatılan sepetçilik tanıtılmaya çalışılacaktır. Alanda yapılan derleme çalışmaları esnasında mülakat (görüşme) yöntemiyle ustasından edinilen bilgi, araştırmacıların bilgi ve görüşleriyle karşılaştırmalı olarak incelenecek ve çalışmanın sonunda geleneğin sürdürülmesine yönelik tespit ve öneriler paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

izmir, bergama, sepetçilik

Kaynakça

• Akpınarlı, H. F. (2001). “Türkiye’de Sepet Örücülüğünün Önemi ve Günümüzdeki Değerlendirilmesi.” Birimci Kastamonu Kültür Sempozyumu Bildirileri 21-23 Mayıs 2000. Kastamonu: Kastamonu Valiliği.
• Akpınarlı, H. F. ve Üner, İ. (2019). "Geleneksel Tekstillerin Özellikleri ve Çeşitleri", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 34, Denizli, ss.133-145.
• AREGEM https://aregem.ktb.gov.tr/TR-51138/sepetcilik-gelenegi.html (E.T. 28.08.2020)
• Arlı, M. ve Ölmez, F. N. (1997). “Bitkisel Örücülük Ürünleriyle Çağdaş Aplikasyon Örnekleri.” Türkiye’de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri, Ankara; Kültür Bakanlığı HAGEM Yayınları: 237, ss. 90-95.
• Atay, A. (1987). Örücülük. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Bergama Belediyesi http://bergama.bel.tr/bergama/bergama-hakkinda/ (E.T. 28.08.2020)
• Kılıç Karatay, S. (2019). “Aksaray- Gülağaç İlçesi Sepet Örneklerinde Kullanılan Motifler ve Anlamları.” Tatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 33, ss. 64-69.
• Kültür Varlıkları ve Müzeler Müdürlüğü https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-100413/bergama-cok-katmanli-kulturel-peyzaj-alani-izmir.html (E. T. 11.08.2020)
• Tarihe Saygı. http://www.tarihesaygi.com/2017-yili-odulleri/ (E. T. 11.08.2020)