BURDUR İLİ SUZENİ (İLME – KASNAK İŞİ) İŞLEMECİLİĞİ

Yıl 2020, PROF. DR. H. FERİHA AKPINARLI ARMAĞAN SAYISI, 311 - 327, 25.12.2020

Nursel Baykasoğlu Ayşe Gilik

Öz

Sanat, bir iletişim aracıdır, geleceğe yönelik işlevi vardır, bundan dolayı da toplumsal içeriklidir. Sanat yapıtıyla ya da sanatçı ile sanatçının içinde yaşadığı kültürel ortam arasında dinamik bir ilişki vardır. Ayrıca sanatçının duygusu, düşüncesi, aklı da sanat yapıtını etkilemektedir. Böylece sanat yapıtı nesnel dünyanın, insanların bilinçaltından yansıttıkları estetik çözümlemeler ile yakından ilişkilidir. İnsanın çoğu zaman iç dünyasını bir ayna gibi yansıtan sanat ürünleri, yüzyıllar sonrasına da ışık tutacak kadar önemli iletkenlerdir. Yazılı kaynaklar gibi geçmişte yaşamış ulusların oluşturdukları kültürleri gelecek kuşaklara aktarmada önemli yere sahip olan sanat ürünleri, geçmiş ile gelecek arasında köprü görevi üstlenmektedir. Buna bağlı olarak güzel sanatları oluşturan pek çok sanat dalı ortaya çıkmış, bu sanat dalları içinde el sanatları ve işlemeler de yer almıştır.
Geleneksel işlemeler arasında yer alan ve araştırma konusu olarak bu çalışmada ele alınan suzeni tekniği; 18. y.y. ikinci yarısında Osmanlı Sarayı’nda uygulanan işleme teknikleri arasında yer almaktadır. Elde suzeni tekniğinin yapımında iğne veya tığ kullanılır ve renkli iplikler ile desenin yüzeyi işlenerek doldurulması ile oluşturulur (Barışta, 1988; 1995; Baykasoğlu, 1994; Berker, 1981; Korkusuz, 1980).
Bu çalışmada, Burdur ilinden elde edilen 55 adet ürün incelenmiş, fotoğrafları çekilerek belgelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda Burdur ilinde bulunan suzeni ürünlerin artma çevre, çevre, mendil, uçkur, dikilmemiş uçkur parçası, don, dikilmemiş don paçası, göynek, dikilmemiş göynek parçası ve yastıklar inceleme konusu olarak ele alınmıştır. Çalışmada bu örnekler teknik, desen, malzeme, kompozisyon gibi açılardan incelenerek değerlendirilmiş, görsel örneklerle tanıtılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, El Sanatları, Nakış, Suzeni, İlme, Kasnak İşi

Destekleyen Kurum

Hacı Bayramı Veli Üniversitesi

Teşekkür

Folklör Akademi Dergisi Editörü ve Burdur Halkı

Kaynakça

• Dr. Öğrt. Üyesi Nursel BAYKASOĞLU1, HBV Üniversitesi, Sanat Tasarım Fakültesi, [e-mail]
• Ayşe GİLİK2, MEB. Burdur Çeltikçi, Çeltikçi Şehit Ali Yıldırım ÇPAL, [e-mail]