UNE ANALYSE TEXTUELLE SELON LE PROGRAMME NARRATIF ET LE CARRE SEMIOTIQUE DE A. J. GREIMAS : EXEMPLE DE LA PARURE DE MAUPASANT

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 1368 - 1377, 27.12.2023

Gülden Pamukcu

https://doi.org/10.55666/folklor.1382309

Öz

L'analyse textuelle est une approche précieuse pour comprendre et décoder les récits complexes et les significations symboliques contenues dans les œuvres littéraires. Elle occupe une place cruciale dans de multiples domaines, allant de la technologie de l'information à la recherche en sciences sociales. Son rôle consiste à extraire des informations pertinentes à partir de textes, à automatiser des tâches liées au langage naturel et à améliorer la compréhension ainsi que l'interaction avec les données textuelles. Dans cette étude, une approche d'analyse textuelle est appliquée à l'examen de la nouvelle La Parure de Guy de Maupassant en utilisant le programme narratif et le carré sémiotique. Le concept du programme narratif de A. J. Greimas est issu de la sémiotique narrative dont l’objectif est d'analyser la structure des récits, en particulier ceux de la littérature, en identifiant les différentes fonctions et relations entre les éléments qui les composent. Selon le modèle narratif de Greimas, tout récit peut être décomposé en plusieurs niveaux de signification. Grâce à ce programme narratif, on a la possibilité de décomposer un récit en ses différentes composantes, d'étudier leur interaction et leur contribution à la signification globale du récit. Cela facilite l'analyse de la structure narrative d'une œuvre, la reconnaissance des motifs qui s'y répètent et une meilleure compréhension de la construction des récits. Quant au carré sémiotique, également appelé carré de Greimas, cherche à illustrer les liens entre les concepts et les significations au sein d'un système sémiotique. Il repose sur l'idée qu'un concept peut être défini par rapport à d'autres concepts par des oppositions binaires, permettant ainsi d'explorer les différentes dimensions du sens et de décomposer et étudier les éléments constitutifs d'une œuvre. En se basant sur les méthodes du programme narratif et le carré sémiotique de Greimas, cette analyse cherche à révéler des niveaux de signification plus profonds dans le texte en examinant comment les termes et relations distincts interagissent pour transmettre la narration et le thème global de la nouvelle analysée comme corpus.

Anahtar Kelimeler

Le carré sémiotique, Le programme narratif, Carré de Greimas, Analyse textuelle, Guy de Maupassant

A. J. GREIMAS'IN ANLATI PROGRAMI VE GÖSTERGEBİLİMSEL KARESİNE GÖRE METİNSEL BİR ÇÖZÜMLEME : MAUPASSANT'IN GERDANLIK ÖRNEĞİ

Öz

Metin çözümlemesi, edebi eserlerde yer alan karmaşık anlatıları ve sembolik anlamları anlamaya ve çözmeye yönelik değerli bir yaklaşımdır. Bilgi teknolojilerinden sosyal bilim araştırmalarına kadar çok çeşitli alanlarda önemli bir yere sahiptir. Rolü, metinlerden ilgili bilgileri çıkarmak, doğal dil görevlerini otomatikleştirmek ve metinsel verilerle anlama ve etkileşimi geliştirmektir. Bu çalışmada, Guy de Maupassant'ın Gerdanlık adlı kısa öyküsünün çözümlemesinde anlatı programı ve göstergebilimsel kare kullanılarak bir metin çözümlemesi yaklaşımı uygulanmıştır. A. J. Greimas'ın anlatı programı kavramı, anlatı göstergebiliminden doğmuştur ve amacı, anlatıları oluşturan unsurlar arasındaki farklı işlevleri ve ilişkileri tanımlayarak, özellikle edebiyattaki anlatıların yapısını çözümlemektir. Greimas'ın anlatı modeline göre, herhangi bir anlatı çeşitli anlam düzeylerine ayrılabilir. Bu anlatı programı sayesinde, bir anlatıyı farklı bileşenlerine ayırmak, bunların etkileşimini ve anlatının genel anlamına katkılarını incelemek mümkündür. Bu, bir eserin anlatı yapısını çözümlemeyi, tekrar eden motifleri tanımayı ve anlatıların nasıl inşa edildiğini anlamayı kolaylaştırır. Greimas karesi olarak da bilinen semiyotik kare ise, semiyotik bir sistem içindeki kavramlar ve anlamlar arasındaki bağlantıları göstermeye çalışır. Bir kavramın ikili karşıtlıklarla diğer kavramlarla ilişkili olarak tanımlanabileceği fikrine dayanır ve anlamın farklı boyutlarını keşfetmeyi ve bir eserin kurucu unsurlarını parçalayıp incelemeyi mümkün kılar. Anlatı programı ve Greimas'ın göstergebilimsel kare yöntemlerine dayanan bu çözümleme, farklı terimlerin ve ilişkilerin bütünce olarak incelenen kısa öykünün anlatısını ve genel temasını aktarmak için nasıl etkileşime girdiğini inceleyerek metindeki daha derin anlam düzeylerini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilimsel kare, Anlatı programı, Greimas karesi, Metin çözümlemesi, Guy de Maupassant

Kaynakça

• COURTÉS, J. (1991). Analyse sémiotique du discours : de l'énoncé à l'énonciation. Paris: Hachette.
• DAGNINO, G. B., & CINICI, M. C. (Eds.). (2015). Research methods for strategic management. Routledge. https://www.google.co.uk/books/edition/Research_Methods_for_Strategic_Managemen/_i_bCgAAQBAJ?hl=tr&gbpv=1 (Consulté le : 20.09.2023)
• FONTANILLE, J. (2003), Sémiotique du discours. Limoges : Presses de l’Université de Limoges.
• GREIMAS A. J. (1969). “Éléments d'une grammaire narrative”. In: L'Homme, tome 9 n°3, pp. 71-92.
• GREIMAS, A. J. (1966). Sémantique structurale : recherche de méthode. Paris : Larousse.
• GREIMAS, A. J. (1970). Du sens. Paris : Seuil.
• GREIMAS, A. J. (1976a). Maupassant. La sémiotique du texte. Paris : Seuil.
• GREIMAS, A. J. (1976b). On Meaning: Selected Writings in Semiotic Theory. (Trans.: Paul J. Perron and Frank H. Collins), Minneapolis: University of Minnesota Press.
• GROUPE D'ENTREVERNES, (1984). Analyse sémiotique des textes. Lyon : Presses universitaires de Lyon.
• HÉBERT, L. (2012). “Dictionnaire de sémiotique générale”, [En ligne], Vol. XVII-n°1 et 2. URL: http://www.revue-texto.net/index.php/docannexe/file/Archives/SdT/docannexe/file/Archives/Parutions/Parutions/Marges/index.php?id=2957. (Consulté le : 10.10.2023)
• MAUPASSANT, G. D. (1974). Contes et Nouvelles. Paris : Gallimard. RASTIER, F. (1989). Sens et textualité. Paris : Hachette.