Some Properties of Selenium and Its Effects on Human Health

Yıl 2023, , 6 - 10, 31.03.2023

Şaban Çelebi , Büşra Dumlu , Veysel Fatih Özdemir

https://doi.org/10.5152/FSER.2023.1220194

Öz

Selenium is an essential trace element that has a very important role in the homeostasis of the human body and the functioning of the immune system. It is known for its antioxidant properties and as a cofactor of many enzymes, such as glutathione peroxidase, which is an antioxidant enzyme in human metabolism. Selenium has a wide range of effects, assuring redox homeostasis, affecting hormone metabolism, especially thyroid hormones, and protecting the body against oxidative stress and inflammation. Although selenium is of vital importance for human health, deficiency and excess (toxicity) of selenium intake can cause significant health problems. Its deficiency causes cardiovascular diseases, neuromuscular diseases, cancer, infertility, diabetes, depression, and some immune diseases, while excessive selenium intake may result in the risks of liver diseases, deterioration in hematopoiesis, bone tissue deformation, some neurological disorders, and type 2 diabetes. Hence, optimum selenium consumption by taking into account factors such as age, gender, and physiological conditions of people is highly important. In this review, the importance, metabolism, daily needs, and sources of selenium were emphasized to set a source for the studies to be made on the subject.

Anahtar Kelimeler

Human health, optimum Se intake, Selenium

Selenyumun Bazı Özellikleri ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri

Öz

Selenyum insan vücudunun homeostazı ve immun sistemin düzenli olarak çalışması için çok önemli role sahip olan esansiyel eser bir elementtir. İnsan metabolizmasında başta antioksidan enzimlerden olan glutatyon peroksidaz gibi pek çok enzimin kofaktörü olarak ve antioksidan özelliği ile bilinir. Selenyum, redoks homeostazı ile başta tiroid hormonları olmak üzere hormon metabolizmasını etkileyen, vücudu oksidatif strese ve inflamasyona karşı koruyan geniş bir etki alanına sahiptir. Selenyum insan sağlığı için hayati bir öneme sahip olmakla birlikte selenyum tüketiminin eksikliği ve fazlalığı (toksisite) önemli sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Eksikliği, kardiyovasküler hastalıklar, nöromüsküler hastalıklar, kanser, infertilite, diyabet, depresyon ve bazı immun hastalıklara yol açarken, fazla selenyum alımı; karaciğer hastalıkları, hematopoezde bozulma, kemik doku deformasyonları, bazı nörolojik bozukluklar ile diyabet tip-2 riski ile sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle insanların yaş, cinsiyet ve fizyolojik durumları gibi faktörlerin de göz önüne alınarak, optimum selenyum tüketimi büyük önem taşımaktadır. Bu derleme çalışmasında konu ile ilgili yürütülecek yeni çalışmalara kaynak oluşturmak amacıyla, selenyumun önemi, metabolizması, günlük ihtiyaç ve kaynakları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan sağlığı, optimum Se alımı, Selenyum

Kaynakça

• Akkuş, İ., Şekeroğlu, R., Üner, A., Aköz, M., & Kurt, E. (1991). Selenyum: Dağılışı, metabolizması ve fizyopatolojisi. Su Ürünleri Tıp Fakültesi Dergisi, 4, 547–545.
• Aksoy, A., Macit, M., & Karaoğlu, M. (2000). Hayvan besleme. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitapları Yay, 220.
• Allaway, W. H. (1973). Selenium in the food chain. Cornell Veterinarian, 63(2), 151–170.
• Bal, C., Büyükşekerci, M., Ercan, M., Hocaoğlu, A., Çelik, H. T., Abuşoğlu, S., Tutkun, E., & Yılmaz, Ö. H. (2015). Farklı selenyum seviyelerinin tiroid hormon sentezi üzerine etkisi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 72(4), 311–316.
• Çaylak, E. (2011). Oxidative stress and antioksidants in the animals and the plants. Tıp Araştırmaları Dergisi, 9(1), 73–83.
• Çelebi, Ş., & Karaca, H. (2006). Egg nutritional value, cholesterol content and studies on the nutritionally enriched egg with n-3 PUFAS. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(2), 257–265.
• Çelebi, Ş., & Kaya, A. (2008). The biological properties of conjugated linoleic acid and the studies to increase its level in animal products. Hayvansal Üretim, 49(1), 62–68.
• Çelebi, Ş., Kaya, A., & Kaya, H. (2016). The effect of dietary garlic powder supplementation on some antioxidant enzyme levels in yolk, blood,lLiver, chest and thigh of laying hens. Indian J Ani Res 5, pp. 32–40.
• Chen, J. (2012). An original discovery: Selenium deficiency and Keshan disease (an endemic heart disease). Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 21(3), 320–326.
• Combs, G. F., Watts, J. C., Jackson, M. I., Johnson, L. K., Zeng, H., Scheett, A. J., Uthus, E. O., Schomburg, L., Hoeg, A., Hoefig, C. S., Davis, C. D., & Milner, J. A. (2011). Determinants of selenium status in healthy adults. Nutrition Journal, 10(1), 75.
• Davis, T. Z., Tiwary, A. K., Stegelmeier, B. L., Pfister, J. A., Panter, K. E., & Hall, J. O. (2017). Comparative oral dose toxicokinetics of sodium selenite and selenomethionine. Journal of Applied Toxicology, 37(2), 231–238.
• Fairweather-Tait, S. J., Bao, Y., Broadley, M. R., Collings, R., Ford, D., Hesketh, J. E., & Hurst, R. (2011). Selenium in human health and disease. Antioxidants and Redox Signaling, 14(7), 1337–1383.
• Gissel-Nielsen, G., Gupta, U. C., Lamand, M., & Westermarck, T. (1984). Selenium in soils and plants and its importance in livestock and human nutrition. Advances in Agronomy, 37, 397–460.
• Hendrickx, W., Decock, J., Mulholland, F., Bao, Y., & Fairweather-Tait, S. (2013) Selenium biomarkers in prostate cancer cell lines and influence of selenium on invasive potential of PC3 cells. Frontiers in Oncology, 3, 239.
• Hıncal, F., & Ataçeri, N. (1989). The role of selenium on human health. Fabad Journal of Pharmaceutical Science, 14, 23–38.
• Holben, D. H., & Smith, A. M. (1999). The diverse role of selenium within selenoproteins: A review. Journal of the American Dietetic Association, 99(7), 836–843.
• Kangalgil, M., & Yardımcı, H. (2017). Effects of selenium on human health and its relationship with diabetes mellitus. Bozok Tıp Dergisi, 7(4), 66–71.
• Kasnak, C., & Palamutoğlu, R. (2015). Classification and human health effects of natural antioxidants. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(5), 226–234.
• Kieliszek, M., & Błażejak, S. (2013). Selenium: Significance, and outlook for supplementation. Nutrition, 29(5), 713–718.
• Mistry, H. D., Broughton Pipkin, F. B., Redman, C. W., & Poston, L. (2012). Selenium in reproductive health. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 206(1), 21–30.
• Mueller, A. S., Mueller, K., Wolf, N. M., & Pallauf, J. (2009). Selenium and diabetes: An enigma? Free Radical Research, 43(11), 1029–1059.
• Navarro-Alarcon, M., & Cabrera-Vique, C. (2008). Selenium in food and the human body: A review. Science of the Total Environment, 400(1–3), 115–141.
• Nazemi, L., Nazmara, S., Eshraghyan, M. R., Nasseri, S., Djafarian, K., Yunesian, M., Sereshti, H., Moameni, A., & Shahtaheri, S. J. (2012). Selenium status in soil, water and essential crops of Iran. Iranian Journal of Environmental Health Science and Engineering, 9(1), 11.
• Pérez-Corona, M. T., Sánchez-Martínez, M., Valderrama, M. J., Rodríguez, M. E., Cámara, C., & Madrid, Y. (2011). Selenium biotransformation by Saccharomyces cerevisiae and Saccharomyces bayanus during white wine manufacture: Laboratory-scale experiments. Food Chemistry, 124(3), 1050–1055.
• Rayman, M. P. (2000). The importance of selenium to human health. Lancet, 356(9225), 233–241.
• Rita Cardoso, B. R., Apolinário, D., Da Silva Bandeira, V., Busse, A. L., Magaldi, R. M. , Jacob-Filho, W., & Cozzolino, S. M. F. (2016). Effects of Brazil nut consumption on selenium status and cognitive performance in older adults with mild cognitive impairment: A randomized controlled pilot trial. European Journal of Nutrition, 55(1), 107–116.
• Robinson, M. F., & Thomson, C. D. (1983). The role of selenium in the diet. Nutrition Abstracts and Reviews, 53, 3–26.
• Rocourt, C. R., & Cheng, W. H. (2013). Selenium supranutrition: Are the potential benefits of chemoprevention outweighed by the promotion of diabetes and insulin resistance? Nutrients, 5(4), 1349–1365.
• Roman, M., Jitaru, P., & Barbante, C. (2014). Selenium biochemistry and its role for human health. Metallomics, 6(1), 25–54.
• Seale, L. A., Ha, H. Y., Hashimoto, A. C., & Berry, M. J. (2018). Relationship between selenoprotein P and selenocysteine lyase: Insights into selenium metabolism. Free Radical Biology and Medicine, 127, 182–189.
• Simmer, K., & Thompson, R. P. H. (1990). Trace elements. In R. D. Cohen, B. Lewis, K. G. M. M. Alberti & A. M. Denman (Eds.). The metabolic and molecular basis of acquired disease, 1 (pp.675–677). Baillière Tindall.
• Simsir, I. Y., & Ozgen, A. G. (2010). The thyroid and the selenium/tiroid ve selenyum. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, 14, 76–80.
• Stadtman, T. C. (1980). Selenium-dependent enzymes. Annual Review of Biochemistry, 49(1), 93–110.
• Sunay, M. (2010). Selenyum ve vitamin E’nin prostat Kanseri riski üzerine etkileri. Türk Üroloji Seminerleri/Turkish Urology Seminars, 1(6), 164–167.
• Sur, Ü., Erkekoğlu, P., & Koçer Gümüşel, B. (2020). Selenyum, Selenoproteinler ve Hashimoto Tiroiditi. Fabad Journal of Pharmaceutical Sciences, 45(1), 45–63.
• TÜBER. (2015). Türkiye beslenme rehberi. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• TÜRKOMP. (2021). Ulusal gıda kompozisyon veri tabanı. Retrieved from http://www.turkomp.gov.tr/database
• Uslu, B., & Aktaç, Ş. (2020). Selenyum ve depresyon üzerine etkileri. European Journal of Science and Technology, 20, 147–151.
• Vinceti, M., Filippini, T., Cilloni, S., Bargellini, A., Vergoni, A. V., Tsatsakis, A., & Ferrante, M. (2017). Health risk assessment of environmental selenium: Emerging evidence and challenges (Review). Molecular Medicine Reports, 15(5), 3323–3335.
• Xia, Y., Hill, K. E., Li, P., Xu, J., Zhou, D., Motley, A. K., Wang, L., Byrne, D. W., & Burk, R. F. (2010). Optimization of selenoprotein P and other plasma selenium biomarkers for the assessment of the selenium nutritional requirement: A placebo-controlled, double-blind study of selenomethionine supplementation in selenium-deficient Chinese subjects. American Journal of Clinical Nutrition, 92(3), 525–531.