Isparta Orman Bölge Müdürlüğü sedir ormanlarında Cinara cedri Mimeur, 1936 (Hemiptera: Aphididae)’nin yayılışı, morfolojisi, biyolojisi ve zararı

Yıl 2019, Cilt: 69 Sayı: 1, 1 - 10, 01.01.2019

Şükran Oğuzoğlu Mustafa Avcı

Öz

DOI: 10.26650/forestist.2019.346284

Çalışma, 2015-2016 yıllarında Isparta Orman
Bölge Müdürlüğü’nde, sedir yaprak biti (Cinara cedri Mimeur 1936) (Hemiptera:
Aphididae)’nin yayılışı, türün ağaç tepe tacındaki koloni dağılımı ve farklı
yaşlardaki sürgünlerde bulunma oranı, morfolojisi, biyolojisi ile zararı tespit
edilmiştir. Çalışma, 820-1738 m arasında yükseltiye sahip 46 alanda
gerçekleştirilmiştir. Plantasyon sahaları, genç meşcere ve ortalama 1000 m
yükseltide bulunan 10 alanda diğer alanlara göre C. cedri’nin popülasyonunun
daha fazla olduğu belirlenmiştir. Kolonilerin genellikle bir önceki yıla ait
sürgünlerde ve dal koltuğunda bulunduğu, ayrıca sürgün ucu ile genç ağaçların
gövdesinde de beslendikleri, ağacın güney ve doğu bakıdaki 1,0-1,5 cm çapındaki
sürgünleri tercih ettiği görülmüştür. C. cedri’nin çoğunlukla bir önceki yıla
ait sürgünlerde beslendiği ve ibrelerin kuruyup kızarmasına yol açtığı
gözlenmiştir. Zararın özellikle genç ağaçlarda olduğu, kuruyan ibrelerin
döküldüğü ve yapraksızlaşmanın ağacın sürgün uçları ile tepe kısmında olduğu
görülmüştür. Zararlının öz suyu ile beslenmesi nedeniyle ballı madde
salgıladığı ve ballı maddenin dalların üzerini kapladığı ve fumajin oluşumuna
neden olduğu belirlenmiştir. Popülasyonlar kışı yumurta döneminde geçirmiş,
Nisan ayının ilk haftasında yumurtadan çıkan kanatsız viviparların yaklaşık bir
hafta ile 10 günlük sürede dört nimf dönemini tamamlayarak erginliğe
ulaşmışlardır. Mayıs-Haziran aylarında kanatlı viviparların görüldüğü, ekim
ayının son haftasında oviparların ortaya çıktığı ve çiftleşerek yumurta
bıraktıkları gözlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Cinara cedri, Isparta, sedir yaprak biti, yaşam döngüsü, zarar

Distribution, biology, morphology and damage of Cinara cedri Mimeur, 1936 (Hemiptera: Aphididae) in the Isparta Regional Forest Directorate

Öz

DOI: 10.26650/forestist.2019.346284

In 2015-2016, a study was performed
examining the distribution, colony dispersion in tree canopies, occurrence rate
in shoots at different ages, morphology, and the damage of the cedar aphid
(Cinara cedri Mimeur 1936) (Hemiptera: Aphididae) This study was completed
alongside biological observations in the Isparta Regional Forest Directorate.
This study was conducted across 46 sites at an elevation of 820-1738 meter (m)
and the distribution of this species was determined by a survey. Compared to
other sites, the Cinara cedri (C. cedri) population was found to be higher in
10 sites with young stands with an average height of 1000-1200 m. These sites
were established through plantation. Colonies were typically observed on the
shoots from the previous year and on branch axils. They were found to feed on
shoot tips and trunks of young trees and preferred shoots with a diameter of
1.0-1.5 centimeter (cm) on the southern and eastern aspects of the trees. It
was observed that C. cedri mostly fed on shoots of the previous year, which
caused the needles to dry and turn red. Damage was observed especially on young
trees from which the dried needles fell and defoliation was concentrated
particularly on the shoot tips and tops of the trees. It was found that
honeydew was secreted by those insects fed with sap, and this secretion then
covered the needles, shoots and branches, resulting in fumagine. The
populations overwintered as eggs and then nymphs hatched during the first week
of April. The adult stage was reached after completing four nymph periods over
a time span of between one week and 10 days. These adults then reproduced
parthenogenetically, with winged viviparous individuals appearing between May
and June, and oviparous emerging in October. The final stage of the cycle was a
period of mating and then egg-laying. 

Anahtar Kelimeler

Cedar aphid, Cinara cedri, damage, Isparta, life cycle

Kaynakça

• • Aksoy, H., Özalp, G., 1990. Türkiye’de Sedirin (Cedrus libani A. Rich.) Orman Toplumları (Forest Communities of Cedar in Turkey). International Cedar Symposium 22–27 October, pp. 93-102. Antalya/Turkey. • Aslan, M.M., 2014. Kahramanmaraş ili ağaçlarında Aphidoidea (Hemiptera) türleri ve doğal düşmanları. Türkiye II. Orman Entomolojisi ve Patolojisi Sempozyumu, 7-9 Nisan, Antalya, s. 456-466. • Aytar, F., 2006. Geographical Distribution of Cinara cedri, Cinara (Cedrobium) laportei (Homo.; Aphididae) and Newly Discovered A Parasitoid of Cinara cedri, Pauesia (Pauesia) anatolica (Hym.; Braconidae) in Turkey. VIII. the European Congress of Entomology, Supplementary Abstract Book-2, 17-22 September, İzmir, Turkey. p. 27. • Aytar, F., Dağdaş, S., Duran, C. 2011. Biology and Control of Calomicrus apicalis Demaison, 1891 (Col.: Chrysomelidae), a New Pest of Cedrus libani A. Rich. in Turkey. Silva Lusitana, 19. • Binazzi, F., Sabbatini Peverieri, G., Roversi, P.F., 2015. First Record in Cyprus of Cinara (Cinara) cedri Mimeur (Aphididae: Lachninae) on Cedrus brevifolia (Hooker Fil.) Henry. Redia XCVIII: 151-154. • Blackman, R.L., Eastop, V.F. 2012. Aphid’s on the World’s Trees. An Identification and Information Guide CAB International, Wallingford, 1004 p. • Boydak, M., 2014. Toros Sedirinin Ekolojisi, Doğal Gençleştirilmesi ve Bu Türle Karstik Alan Ağaçlandırmaları. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 22-24 Ekim, Isparta. • Cebeci, H.H., 2003. İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü İstanbul İli Ağaçlandırma Alanlarındaki Entomolojik Sorunlar. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 184s., İstanbul. • Çanakçıoğlu, H., 1975. The Aphidoidea of Turkey. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 1751, Orman Fakültesi Yayın No: 189, 309s., İstanbul. • Çanakçıoğlu, H., Mol, T., 1998. Orman Entomolojisi Zararlı ve Yararlı Böcekler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Rektörlük No: 4063 Fakülte No: 451, 541s., İstanbul. • Düzgüneş, Z., Toros, S., Kılınçer, N., Kovancı, B., 1980. Ankara İlinde Saptanan Afit Predatörleri ve Bunların Biyolojik Mücadelede Kullanılma Olanakları. TÜBİTAK-TOAG Proje Raporu, Proje No: 295, 198s. • Görür, G., Zeybekoğlu, Ü., Akyürek, B., Işık, M., Akyıldırım, H., 2009. Trabzon, Rize ve Artvin İllerinin Afit (Homoptera: Aphididae) Faunasının Belirlenmesi. TÜBİTAK-TBAG, 107T450 No.lu Proje Sonuç Raporu, 223s. • Görür, G., 2014. İç Batı Anadolu Bölümü Afit (Hemiptera: Aphidoidea) Faunasının Belirlenmesi. TÜBİTAK-TBAG 111T866 No.lu Proje Sonuç Raporu, 235s. • Khuri, S., Shmoury, M. R., Baalbaki, R., Maunder, M., Talhouk, S. N., 2000. Conservation of the Cedrus libani populations in Lebanon: history, current status and experimental application of somatic embryogenesis. Biodiversity & Conservation, 9(9): 1261-1273. [CrossRef] • Lieutier, F., Ghaioule, D., 2005. Entomological research in Mediterranean forest ecosystems. Editions Quae., Paris. • Martin, J. H., 1983. The identification of common aphid pests of tropical agriculture. Tropical Pest Management, 29(4): 395-411. [CrossRef] • Mendel, Z., Branco, M., Battisti, A., 2016. Invasive Sap-Sucker Insects in the Mediterranean Basin. T.D. Paine, F. Lieutier (eds.), Insects and Diseases of Mediterranean Forest Systems (261-291), Springer International Publishing, 892 p., Switzerland. • Mimeur, J.M., 1935. Aphididae Du Maroc (Septiéme Note). Bulletin de la Société des Sciences Naturelles du Maroc Xv(3): 251-258. • Núňez-Perez, E., Tizado, E.J., 1996. Conifer aphids (Homoptera: Aphididae) and some natural enemies in the León province (Spain). Boletín de la Asociación espa-ola de Entomología 20(1-2): 85-93. • Orman Genel Müdürlüğü (OGM), 2015. Türkiye Orman Varlığı. Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayını, 36s., Ankara. • Serttaş A., Sarıbaşak H., Güngöroğlu C., Yolcu H.İ., Erler F., Avcı M., Sungur N., 2012. Elmalı Çığlıkara Sedir Ormanlarına Nakledilen Kırmızı Orman Karıncalarının (Formica rufa L.) Envanteri ve Beslenme Alışkanlıklarının Tespiti. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Araştırma Teknik Bülteni. Teknik Bülten No: 47, Enstitü Yayın No: 63, 39s., Antalya. • Toper Kaygın, A., Çanakçıoğlu, H., 2003. Contributions to the knowledge of conifer aphid fauna in Turkey and their zoogeographical distribution. Anzeiger für Schädlingskunde 76(2): 50-56. [CrossRef] • Tosun, İ., 1975. Akdeniz Bölgesi İğne Yapraklı Ormanlarında Zarar Yapan Böcekler ve Önemli Türlerin Parazit ve Yırtıcıları Üzerine Araştırmalar. Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayınları Sıra No: 612 Seri No: 24, 201s., Vural Matbaası. • Tuatay, N., 1999. Türkiye Yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae): V. Chaitophinae, Lachninae ve Thelaxinae. Bitki Koruma Bülteni 39(1-2): 1-21. • Tuatay, N., Remaudiere, G., 1964. Premiere Contribution au Catalogue des Aphididae (Hom.) de la Turquie. Revue de Pathologie Vegetale et d’Entomologie Agricole de Paris 43(4): 243-278. • Usta, H.Z., Keskin, S., 1992. Sedir Ormanlarının Zararlıları ve Mücadelesi. Sedir El Kitabı Dizisi: 6. (Editör Ünal ELER) Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları. Muhtelif Yayınlar Serisi: 66, s. 265-286, Ankara. • Uygun, N., Toros, S., Ulusoy, M.R., Satar, S., Özdemir, I., 2000. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea (Homoptera) türleri ve bunların parazitoit ve predatörlerinin saptanması. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Tarım ve Orman Araştırma Grubu, Proje No: Tübitak-Togtak 1720, 214 s. • Ülgentürk, S., Kıran, K., Ayhan, B., Civelek, H.S., Eskin, A., 2012. Ants species (Hymenoptera: Formicidae) associated with Marchalina hellenica Gennadius (Hemiptera: Marchalinidae) in Turkey. Turkish Bulletin of Entomology 2(4): 263-270. • Ülgentürk, S., Özdemir, I., Kozar, F., Kaydan, M.B., Dostbil, Ö., Sarıbaşak, H., Civelek, H.S., 2013. Türkiye’nin Batı Kısmındaki Ormanlarda Ballı Madde Salgılayan Türler. Türkiye Entomoloji Bülteni 3(4): 125-133. • Ünal, S., Özcan, E., 2005. Kastamonu Yöresi Aphididae (Homoptera) Türleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A, 1: 76-83. • Yaltırık, F. 1988. Dendroloji ders kitabı I. Gymnospermae (Açık tohumlular). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları 3443/386, İstanbul.