İlgili Pazarın Tespitinde Kullanılan Kantitatif Yöntemler ve Güncel Uygulamalar

Yıl 2017, Sayı: 624, 9 - 24, 01.02.2017

Mehmet Fazil Özkul

Öz

1980’den sonra liberal politikaların giderek daha fazla kabul görmesi, rekabetçi ortamın temini ile istikrarının sağlanmasını, hükümetlerin en önemli ekonomik politikalarından biri haline gelmiştir. Bu alandaki ihtiyacı gidermek için kurulan rekabet otoritelerinin kullandıkları temel araçlardan birisi de ilgili pazardır. Rekabet otoriteleri, ilgili pazarı tanımlayıp; piyasa paylarını belirledikten sonra firmaların piyasadaki güçlerini ve piyasa yapısını görme fırsatı elde ederler. Ayrıca ilgili pazarın tanımlanması, piyasayı oluşturan firmaların ve pazarın coğrafi sınırlarının belirlenmesini sağlayıp etkin rekabet alanını ortaya çıkarır. İlgili pazarın tespitinde, matematik ve ekonometri alanındaki gelişmelere paralel olarak kullanılan kantitatif yöntemlerin güvenilirliği ve sayısı da artmaktadır. Diğer taraftan söz konusu alandaki gelişmeler, özellikle ABD ve AB’de ilgili pazara alternatif yeni araç arayışlarını da hızlandırmıştır. Ancak söz konusu araçlar, henüz ilgili pazara alternatif olmaktan uzaktır. Bu çalışmada ilgili pazarın tespitinde kullanılan kantitatif yöntemlerdeki gelişmeler ve güncel ülke uygulamalarına vurgu yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlgili pazar, ilgili ürün pazarı, ilgili coğrafi pazar, rekabet, kantitatif yöntemler

Quantitative Methods Used in the Determination of the Relevant Market and Current Applications

Öz

As liberal policies have become more accepted, especially since 1980, establishing a competitive environment and ensuring the stability of competitive policies are being more and more considered among the most important economic policies. The concept of relevant market is one of the master tools used to meet the needs by competition authorities. By defining the relevant market and calculating market shares, competition authorities seek to assess the market power of firms and market structure. Besides, defining the relevant market helps to identify the market participants, draw the boundaries of the market and determine the area of effective competition. The reliability of quantitative methods for defining the relevant market has increased in line with the improvements in the field of maths and econometrics. This paper discusses the developments in quantitative methods used for the determination of the relevant market and the country practices in various countries.

Anahtar Kelimeler

Relevant market, relevant product market and relevant geographic market, competition, quantitative methods

Kaynakça

• AKTAŞ, Cihan. ve Orchun, SENYÜCEL; (1999), “İlgili Pazar Kavramı”, Rekabet Dergisi, Sayı 1, s.40-59.
• AREEDA, Phillip. and Turner, DONALD; (1978), “Williamson on Predatory Pricing: A Reply”, Yale Sayı 87,s. 1337-1348.
• BISHOP, SIMON and Mike, WALKER; (1999), The Economics of EC Competition Law, Sweet and Maxwell, London.
• BISHOP, SIMON and Mike, WALKER; (2002), The Economics of EC Competition Law: Concepts, Application, and Measurement Sweet and Maxwell, London.
• ÇETİNKAYA, Murat ; (2003), “İlgili Pazar Kavramı ve İlgili Pazar Tanımında Kullanılan Nicel Teknikler”, Uzmanlık Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara.
• DAMODAR, Gujurati ; (1978), Basic Econometrics, Second Edition, McGraw-Hill.,US.
• DAMODAR, Gujurati; (1999), Essentials of Econometrics, Irwin/McGraw-Hill, Boston.
• DAVIS, Peter and Eliana. GARCES; (2009), Quantitative Techniques for Competition and Antitrust Analysis, Princeton University, Princeton.
• EC, http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/decisions/ M533520090622_20600_229007_EN.pdf, 04.03.2016.
• ELZINGA, Kenneth and Thomas HOGARTY; (1973), The Problem of Geographic Market Delineation in Antimerger Suits, Antitrust Bulletin, US, Sayı:18, s.45–81.
• EUROPEAN COMPETİTİON PRACTİCE, www.crai.com/ecp/ assets/quantitative_techniques.pdf, Erişim Tarihi: 04. 11. 2015.
• EUROPEAN COMMİSSİON, http://ec.europa.eu/competition/ elojade/isef/index, 20.02.2016.
• FEDERAL TRADE COMMISION, www.ftc.gov/os/caselist/051 0009/050603comp0510009, 02.03.2016.
• HARRİS, Barry ve Joseph, SİMONS; (1989), Focusing Market Definition: How Much Substitution is Necessary?, Research in Law and Economics Sayı19, s.216-224.
• HOEHN, Thomas, James,.LANGENFELD., Meloria, MESCHİ. ve Len, WAVERMAN; (1999), Quantitative Techniques in Competition Analysis, LECG Ltd, London.
• ICN MERGER WORKİNG GROUP; (2006), ICN Merger Guidelines Workbook, ICN. Cape Town.
• ICN MERGER WORKİNG GROUP; (2013), The Role of Economists and Economic Evidence in Merger Analysis, ICN, Warsaw.
• KATZ, Michale. and Carl, SHAPİRO; (2003). Critical Loss: Let’s Tell the Whole Story. Antitrust, Spring, UK, s.49-56.
• LEAGLE, www.leagle.com/decision/199895417FSupp2d937, 04.03.2016.
• LEXECON (2003), “An Introduction to Quantitative Techniques in Competition Analysis” http://www.crai.com/ecp/assets/quantitative_techniques.pdf, 01.03.2016.
• OECD DIRECTORATE FOR FINANCIAL AND ENTERPRISE AFFAIRS COMPETITION COMMITTEE (2012 May), Roundtable on Market Definition. OECD, Paris. OECD DIRECTORATE FOR FINANCIAL AND ENTERPRISE AFFAIRS COMPETITION COMMITTEE (2012 October), Roundtable on Market Definition OECD, Paris.
• OFFİCE OF FAİR TRADİNG (2011), Techniques for Defining Markets for Private Healtcare in the UK. Offıce of Fair Trading, London.
• PFLANZ, Matthias ; (2000),” Introduction to the Economics of Competition Law”. (Seminar for the Members of the Turkish Competition Authority), College of Europe, Bruges.
• REKABET KURUMU, “07.02.2008 tarih ve 2007-3-124 Sayılı Karar”, http://www.rekabet.gov.tr/tr-R/Gerekceli-Kurul-KararListesi, 25.03.2016.
• REKABET KURUMU (1997), ”Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ” , http://www.rekabet.gov.tr/File/?path=ROOT/Doents/Sıkça.../ teblig83.pdf‎., 17.01.2016.
• REKABET KURUMU, “09.06.2003 tarih ve 2003-3-51 Sayılı Karar” http://www.rekabet.gov.tr/tr- TR/Gerekceli-Kurul-KararListesi, 20.03.2016.
• REKABET KURUMU (2008),”İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin Kılavuz”, http://www.rekabet.gov.tr/File/?path=ROOT/ Documents/Kilavuz/kilavuz5.pdf‎., 17.01.2016.
• REKABET KURUMU, “18.11.2009 tarih ve 2009-2-95 Sayılı Karar”, http://www.rekabet.gov.tr/tr-TR/Gerekceli-Kurul-KararListesi, 20.02.2016.
• REKABET KURUMU,”08.07.2010 tarih ve 10-49/900-314 Sayılı Karar”, http://www.rekabet.gov.tr/tr-TR/Gerekceli-KurulKarar-Listesi, 20.02.2016.
• REKABET KURUMU, “01.10.2012 tarih ve 2010-4-301 Sayılı Karar”, http://www.rekabet.gov.tr/tr-TR/Gerekceli-Kurul-KararListesi, 20.02.2016.